سرانه فضای سبز اردبیل چقدر است؟/ «نگاه عددی» اشتباه راهبردی برای فضای سبز

توسعه فضای سبز شهری به یکی از موضوعات بسیار مهم در زندگی شهرنشینی کنونی تبدیل شده و سرانه پایین فضای سبز شهری اردبیل از میانگین کشوری، توسعه فضای سبز در این شهر را به یکی از مطالبه‌های مردمی تبدیل کرده است.
خبرگزاری فارس- اردبیل؛ رحیمه شاکر: افزایش سرانه فضای سبز در محیط شهری با توسعه و گسترش آپارتمان‌نشینی، همواره به‌عنوان یکی از دغدغه‌های شهروندان مطرح می‌شود و موضوعی است که لزوم توجه بیش از پیش مدیران و برنامه‌ریزان شهری را می‌طلبد.
در این میان شهر اردبیل علی‌رغم واقع شدن در یک منطقه جغرافیایی خوش آب و هوا با سرانه فضای سبز کمتر از ۸ متر برای هر نفر یکی از شهرهای محروم در حوزه فضای سبز بوده و این امر نشان از جای کار بسیار در این حوزه دارد.
کمبود فضای سبز و حفاظت از کمترین داشته‌ها در این مسیر به قدری مهم بوده و توسط شهروندان زیرذره‌بین گرفته شده است تا جایی که چندی پیش شاهد عکس‌العمل افکار عمومی نسبت به قطع یک درخت در خیابانی در شهر اردبیل بودیم که نشان می‌دهد فرهنگ‌سازی در خصوص حفظ و صیانت از فضای سبز در بین شهروندان اردبیلی تا حدودی نهادینه شده و شهروندان نسبت به مسؤولیت خود در این حوزه آگاهی کامل دارند.
اما استفاده از ظرفیت‌های موجود برای احداث و افزایش سرانه فضای سبز به یک مطالبه عمومی تبدیل شده که از آن جمله می‌توان به تعیین تکلیف باغ شریعت به عنوان بزرگترین تنفس‌گاه شهر اردبیل اشاره کرد که در این سال‌ها به دلیل نبود برنامه مشخص و مدون برای آن، نگرانی شهروندان از عاقبت و تخریب این باغ بزرگ را به همراه داشته و سوال‌های زیادی را در ذهن مردم تداعی کرده است.
کل مساحت باغ میدان بسیج اردبیل فضای سبز عمومی می‌شود
اما اخیرا شهردار جدید اردبیل در مراسم معارفه خود با اشاره به این موضوع، به نگرانی های مردم نسبت به سرانجام این باغ پایان داد؛ محمود صفری، شهردار اردبیل در این خصوص گفت: با توجه به برنامه‌ریزی صورت گرفته برای تبدیل کل مساحت باغ واقع در حدفاصل میدان بسیج تا میدان ارتش به پارک و فضای سبز عمومی، کارهای تملک این باغ بزرگ انجام گرفته و به شهروندان عزیز این نوید را می‌دهم که ساخت‌وسازی در این باغ انجام نخواهد گرفت.
از سوی دیگر تقدیر نامعلوم زمین پادگان سابق اردبیل در فاصله چندصدمتری از این باغ بزرگ مسئله‌ای دیگری است که در سال‌های گذشته بارها از تبدیل آن به پارک و فضای سبز سخن به میان آمده ولی اقدام عملی خاصی در این‌خصوص نیفتاده است، در حالی که این محل می‌تواند به عنوان یک پتانسیل خوب برای دستیابی اردبیل به حداقل میانگین سرانه فضای سبز مورد استفاده قرار گیرد.
فضایی بیش از ۲۸ هکتار در دل اردبیل که علف‌های هرز بیهودگی و بی‌ثمری در آن ریشه کرده و انتظار می‌رود با آغاز فعالیت ششمین دوره شورای اسلامی شهر اردبیل و شروع فعالیت شهردار جدید، پادگان سابق اردبیل نیز به نفع آرامش روحی و جسمی مردم تغییر کاربری پیدا کند.
زمین پادگان ارتش را به امر ساخت‌وساز اختصاص ندهید
این موضوع مورد تاکید نماینده ولی فقیه در استان اردبیل نیز بوده، به طوری‌که آیت الله سید حسن عاملی در مراسم معارفه شهردار جدید اردبیل با اشاره به استفاده بهینه و کامل از پادگان اردبیل به عنوان یک فضای سبز مناسب شهری گفت: همت شهردار جدید در پیگیری امورات باغ شریعت ستودنی است و انتظار دیگر این است که در ارتباط با زمین پادگان ارتش نیز تا جایی که در توان دارید وقت و انرژی گذاشته و حتی یک وجب از این زمین را هم به امر ساخت‌وساز اختصاص ندهید.
توسعه فضای سبز شهری جزو اولویت‌های اصلی باشد
توجه ویژه آیت الله سید حسن عاملی به موضوع توسعه فضای سبز شهری نشان‌گر آن است که اهمیت فضای سبز شهر اردبیل در کنار مطالبه مردم به یکی از دغدغه‌های اصلی نماینده ولی فقیه در استان اردبیل نیز تبدیل شده است.
امام جمعه اردبیل در ادامه سخنان خود با اشاره به اهمیت توسعه فضای سبز شهری عنوان کرد: فضای سبز اردبیل از جمله دغدغه‌ها است و شهر باید به‌گونه‌ای سبز باشد که آرامش روحی و جسمی شهروندان را موجب شود و انتظار این است در راستای توسعه فضای سبز از هیچ کوششی دریغ نکرده و افزایش درآمد را با فروش شهر جبران نکنید.
آیت‌الله عاملی خواستار توجه بیشتر به بوستان طراحی شده در منطقه الماس جاده اردبیل - سرعین شد و تصریح کرد: با الگوبرداری از طرح‌های باغ ایرانی می‌توانیم این باغ را در شأن شهروندان توسعه دهیم.
ممنوعیت کاشت چمن در بوستان‌ها، پارک‌ها و بلوارها به بهانه کمبود منابع آبی، زخم‌کاری بر بدنه مناطق حاشیه و اطراف اردبیل شده و حکومت علف‌های هرز و رویش هر باد آورده‌ای را در حاشیه خیابان‌ها و دل بوستان‌های اردبیل قدرت بخشیده و سیمای شهر را با چالش جدی مواجه کرده است.
ناگفته نماند چمن عنصر اصلی فضای سبز شهری است که در طی سال‌های اخیر درگیر درستی و نادرستی تصمیم مسؤولان شهری شده و خبری از کاشت چمن در فضای سبز شهری نیست و کاشت هیچ گل و گیاهی به هر میزان نمی‌تواند جایگاه چمن را تصاحب کرده و نقش آن در ایجاد محیط و فضایی مسرت بخش را ایفا کند.
در صورتی‌که با کمی تدبیر و کاربرد اصولی و استفاده از تکنیک‌های نوین آبیاری فضای سبز شهری علاوه بر حفظ فضای سبز در شهر،کاهش قابل توجهی در هزینه پرورش و نگهداری گل‌های فصلی خواهد داشت که سالانه اعتبار کلانی را صرف خود می‌کند.
اما فضای سبز در مناطق حاشیه و اطراف اردبیل و شهرک‌های جدید اردبیل حکایت دیگری دارد و دل ناخوشی که ساکنین این مناطق از نام فضای سبز دارند.
رفتن به سراغ مردم و شنیدن حرف و درد دل شهروندان اردبیل در رابطه با فضای سبز منطقه و محلات خالی از لطف نبود.
کمبود فضای سبز شهری در برخی از مناطق اردبیل مشهود است
نگار رحمتی، یکی از ساکنین شهرک سینای اردبیل در این خصوص گفت: کمبود پارک، بوستان، فضای سبز و شهربازی در این شهرک با این وسعت و حجم وسیعی از شهروندان که روزانه در حال افزایش است مشهود بوده و محوطه روبروی هلال احمر تنها فضای سبز این منطقه جوابگوی نیاز مردم نیست.
وی افزود: اکثر شهروندان برای استفاده از وسایل بازی و تجهیزات ورزشی و تفریح مجبور می‌شوند مسافت زیادی را طی کرده و به مناطق دیگری از جمله شورابیل بروند، در حالی‌که با کمی توجه و ایجاد فضای مفرح و شهربازی در مناطقی چون شهرک سینا و سایر مناطق حاشیه اردبیل می‌توانست اوقات خوشی را برای ساکنین این محلات فراهم کند.
تمرکز اماکن و تجهیزات تفریحی در نقطه خاص اردبیل
این شهروند با انتقاد از تمرکز تجهیزات تفریحی در نقاط خاص اردبیل ادامه داد: عدم توازن خدمات شهری در اردبیل شهروندان را آزرده خاطر کرده و اعتماد عمومی به مسؤولان شهری را خدشه‌دار می‌کند.
وی بیان کرد: گل کاری‌های فصلی حاشیه خیابان را نمی‌توان در ردیف فضای سبز قرارداد و صرفا این کار جنبه زیبایی و تزئینی شهر را دارد که از بعد روانشناسی می‌تواند در ذهن مسافران و شهروندان ابعاد مثبتی خلق کند.
محلات سیزده‌گانه از کم‌برخوردارترین محلات اردبیل است
حسن‌مرادی دیگر شهروند اردبیلی ساکن در محله میراشرف در خصوص وضعیت فضای سبز این منطقه گفت: محلات سیزده‌گانه از کم‌برخوردارترین محلات اردبیل هسنند که در حوزه فضای سبز نیز با تبعیض مواجه و در بی‌توجهی مسؤولان شهری روزگار سپری می‌کنند.
این شهروند با گلایه از مدیران شهری و عدم توجه و رسیدگی به مناطق حاشیه اردبیل ادامه داد: خلاصه کردن خدمات شهری در چند منطقه خاص نارضایتی ساکنین مناطق محروم را از نحوه انجام خدمات شهری به دنبال دارد.
وی گفت: باغ بزرگ جیرال در نوع خود می‌تواند ظرفیت بزرگی برای گردشگری اردبیل باشد که در اثر بی‌توجهی مدیران شهری به متروکه‌ای تبدیل شده است.
در صورتی که با تجهیز امکانات تفریحی و ورزشی، این باغ می‌توانستند شادی و نشاط را برای افراد ساکن این مناطق نیز به ارمغان آورد.
بوستان‌ها در مناطق حاشیه شهر رنگ باخته‌اند
این شهروند ادامه داد: پارک‌ها و بوستان‌ها در مناطق حاشیه شهر رنگ باخته و مزین به فضای زرد شده و با خشک شدن چمن‌ها فضای‌سبز در این‌محلات معنا و مفهوم خود را از دست داده و همین موضوع سبب شده تا بسیاری از ساکنین برای تفریح و گذراندن لحظاتی خوش روانه دیگر مناطق تفریحی اردبیل شوند.
درختانی متناسب با اقلیم شهر اردبیل کاشته شود
یکی دیگر از شهروندان اردبیلی با انتقاد از کاشت درختانی که متناسب با اقلیم شهری اردبیل نیستند عنوان کرد: درخت یکی از مهم ترین عناصر در زندگی شهری کنونی است که می‌تواند فضای بسیار مناسبی را برای شهروندان ایجاد کند.
در سال‌های دور درختان بسیار مناسب با اقلیم و آب و هوای خاص اردبیل در این شهر کاشته شده که فضای بسیار مناسبی را به شهر می‌دهد و نمونه این درختان در پارک معلم اردبیل بیشتر مشاهده می‌شود.
وی افزود: اما متاسفانه در طی سال‌های اخیر درختکاری‌های وسیع در این شهر را مشاهده نمی‌کنیم و اغلب نیز از درختانی استفاده شده که با اقلیم شهر اردبیل سازگار نبوده و درختانی که در اندازه‌های بسیار کوچک بوده و رویش مناسبی ندارند و با تغییرات آب و هوایی شاهد زردی و خشک شدن آنها هستیم.
این شهروند اردبیلی ادامه داد: در حالی‌که در سایر شهرها شاهد توسعه فضای سبز شهری و ایجاد بوستان‌ها و پارک‌های وسیع هستیم اما متاسفانه تعداد پارک‌های بزرگ اردبیل حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد و امیدواریم که مسؤولان شهری با توجه به اهمیت این موضوع اقدامات اساسی در توسعه فضای سبز شهری اردبیل داشته باشند.
برای پیگیری این موضوع و اطلاع از برنامه‌های شورای اسلامی شهر اردبیل در جهت توسعه فضای سبز شهری به سراغ رئیس شورای اسلامی شهر اردبیل رفتیم.
تعیین سرانه فضای سبز تا حد زیادی بستگی به خصوصیات اقلیمی منطقه و شهر دارد، بر این مبنا باید گفت سرانه فضای سبز در یک شهر کویری و یا یک شهر بزرگ مانند تهران نمی‌تواند شرایطی همانند با یک شهر ساحلی داشته باشد.
با وجود این، اطلاع از استانداردهای فضای سبز می‌تواند به عنوان هدایت‌گر فعالیت‌ها و خط مشی‌ها به شمار آید.
براساس مطالعات و بررسی‌های وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین ۷ تا ۱۲ مترمربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (۲۰ تا ۲۵ مترمربع برای هر نفر)، رقم کمتری است.
با وجود این، در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم، با توجه به ویژگی‌های متفاوت جغرافیایی و اقلیمی آنها، با اختلافاتی همراه است که میزان آنرا طرح‌های مصوب هر یک از شهرها تعیین می‌کنند.
سرانه فضای سبز شهر اردبیل ۷/۸۶ متر مربع است
جواد انصاری رئیس شورای شهر اردبیل در خصوص سرانه فضای سبز در اردبیل گفت: مجموع متراژ فضای سبز در اردبیل ۴۱۷ هکتار است که در محاسبات برای جمعیت ۵۶۰ هزارنفری اردبیل سرانه فضای سبز برای هر نفر ۷/۸۶ متر مربع بوده که کمتر از میانگین کشوری است.
رئیس شورای شهر اردبیل بر توازن خدمات شهری در کلیه مناطق اردبیل تاکید کرد و ادامه داد: کاشت نهال، درختچه و گل در کلیه مناطق اردبیل نسبت به سال گذشته با افزایش چشم‌گیری همراه بوده و این روند تا پایان سال ادامه خواهد داشت.
وی در خصوص باغ شریعت گفت: تملک این باغ در دور پنجم شورا با پیشنهاد و موافقت اکثریت اعضا به تصویب رسیده و امیدواریم با تحقق برنامه‌های مربوط به این باغ ۹ هکتاری شاهد توسعه و افزایش سرانه فضای سبز در اردبیل باشیم.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، آنچه که مسلم است وضعیت فضای سبز شهری اردبیل طبق آمارهای موجود و شواهد عینی شهروندان در شرایط مناسبی قرار ندارد و این در حالیست که شهر اردبیل جزو یکی از مناطق خوش آب و هوا و دارای خاک حاصلخیز بوده که رویش هر گیاهی را در دل خود میسر می سازد.
اما همان‌طور که شهروندان اردبیل تاکید دارند به نظر می‌رسد که در سال‌های گذشته اقداماتی اساسی در راستای توسعه فضای سبز شهری، ایجاد بوستان‌های بزرگ با درخت کاری‌های وسیع و ...
در این شهر انجام نیافته است.
با توجه به اهمیت این موضوع و تاکید نماینده ولی فقیه در استان اردبیل برای توسعه فضای سبز شهری انتظار می‌رود که مسؤولان شهری اردبیل هم‌چون شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر اردبیل با توجه جدی به این امر و استفاده از نظرات کارشناسان خبره در توسعه فضای سبز شهری در افزایش سرانه فضای سبز شهر اردبیل و ایجاد بوستان‌های بزرگ و درختکاری‌های وسیع و متناسب با اقلیم شهر اردبیل اقدامات اساسی انجام دهند.
انتهای پیام/۳۴۶۳/ی