وابستگی ۷۰ درصدی سفره خانوار به آن سوی مرزها
بنابر آمار‌ها سالانه ۱۵ میلیارد دلار ارز برابر واردات کالاهای اساسی از کشور خارج می‌شود که با خوداتکایی ۹۰ درصدی محصولات اساسی این امر به حداقل می‌رسد.
با توجه به اهمیت خودکفایی محصولات اساسی و ارتقای ضریب امنیت غذایی در شرایط تحریم و تاکید مقام معظم رهبری و قوانین بالادستی بر دستیابی به این سیاست مهم، سایر دستگاه ها باید به کمک وزارت جهاد کشاورزی بیایند تا برنامه خوداتکایی ۹۰ درصدی محصولات استراتژیک در برنامه هفتم‌محقق شود.
بنابر آمارهای اعلامی مسئولان و کارشناسان بخش کشاورزی به طور متوسط سالانه ۱۲ تا ۱۵ میلیارد دلار ارز برای تامین کالاهای اساسی و خوراک دام و طیور از کشور خارج می شود که وزارت جهاد بدنبال کاهش خروج ارز از کشور تا پایان برنامه هفتم است، هرچند محمدرضا اسکندری وزیر اسبق کشاورزی و رئیس سازمان بسیج کشاورزی اذعان می کند که طی یک برنامه ۵ تا ۷ ساله می توان واردات را با همکاری و حمایت وزارتخانه به صفر رساند.
در این راستا دولت مدیرعامل اسبق پشتیبانی امور دام ضریب وابستگی کشور در ۸ قلم کالای اساسی غلات، انواع روغن، سویا مرتبط با سفره روزانه خانوار را بالای ۷۰ درصد اعلام کرد و گفت: کشوری مانند برزیل می‌تواند بیش از ۹۰ درصد ذرت، سویا و روغن کشورما را تأمین کند که براین اساس ۷ تا ۱۰ قلم کالای اساسی را به طور کامل از ۳ کشور برزیل، روسیه و قزاقستان که همسو با سیاست‌های خارجی ما هستند، وارد کرد.
از این رو باید به سمتی رویم که در راستای کاهش اثر تحریم با کشورهای همسو واردات را انجام دهیم.
مدیرعامل اسبق پشتیبانی امور دام گفت: در دهه ۹۰، ۷ میلیون تن نهاده دامی وارد کشور می‌شد که اکنون این عدد با افزایش ۱۰ میلیون تنی به ۱۷ میلیون تن رسیده است که این امر نشان می‌دهد نه تنها در تولید کالاهای اساسی خودکفا نشده‌ایم، بلکه ضریب وابستگی به واردات افزایش یافته است.
با توجه به آنکه سالانه ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار ارز صرف تامین واردات اقلام اساسی می شود، لذا این امر موجب شده تا تراز تجاری بخش کشاورزی منفی ۱۱ میلیارد دلار باشد، درحالیکه علاوه بر تامین نیاز کشور، حتی قابلیت صادرات محصولات اساسی را داریم که انتظار می رود رشد ۵.۵ درصدی بخش کشاورزی و خودکفایی ۹۰ درصدی امنیت غذایی محقق شود.
گندم و برنج تامین کننده ۶۵ درصد انرژی و پروتئین کشور
سهراب سهرابی مجری طرح خودکفایی گندم وزارت جهاد گفت: براساس قانون برنامه هفتم خودکفایی ۹۰ درصدی در محصولات زراعی اساسی تکلیف شده که گندم و برنج از جمله این محصولات است که تا پایان برنامه باید به پایداری تولید و خودکفایی محصولات اساسی دست یابیم.
او با بیان اینکه ۲ محصول گندم و برنج ۶۰ تا ۶۵ درصد انرژی و امنیت غذایی مردم را شامل می شود، افزود: برنامه های خودکفایی ۹۰ درصدی محصولات اساسی در راستای امنیت غذایی و دانش بنیان است که برای هر ۲ این محصولات به هیچ وجه بدنبال افزایش سطح زیرکشت نیستیم و از طریق ارتقای بهره وری در حوزه تولید بدنبال تحقق برنامه هستیم.
سهرابی ادامه داد: در حوزه اراضی آبی گندم از طریق راهکارهای بهره وری می توانیم بهره وری آب اراضی آبی را افزایش دهیم و در دیمزارها در راستای ارتقای بهره وری آب سبز هستیم، همچنین در اراضی شالیزاری بدنبال افزایش سطح نیستیم و براساس برنامه استان های گیلان، مازندران و بخش کوچکی گلستان نقش امنیت غذایی در تولید برنج را باید ایفا کنند.
مجری طرح خودکفایی گندم وزارت جهاد توسعه روش های نوین کشت، کاهش ضایعات و کاهش مصرف سموم را از دیگر راهکارهای خودکفایی برنج برشمرد و گفت: در سند ملی امنیت غذایی دانش بنیان بر کاهش سرانه مصرف تاکید شده که با همکاری مردم و رسانه ها بدنبال اجرای آن هستیم که اگر این موضوعات تحقق یابد در پایان برنامه خودکفایی محقق می شود.
وزارت جهاد کشاورزی متولی امنیت غذایی کشور و تأمین غذای سالم، قابل دسترس و باکیفیت است به طوریکه کشور با جمعیت بالغ بر ۸۵ میلیون نفر باید به سمت خودکفایی در تأمین نیازهای غذایی خود مطابق با بیانات رهبری حرکت کند.
وابستگی ۸۰ درصدی خوراک دام و طیور به آن سوی مرزها
قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه شعار امنیت غذایی داده می شود، گفت: تحقق امنیت غذایی نیازمند ایجاد زیرساخت های لازم است که دستیابی به این امر برای هریک از تولید یک محصولات اساسی مولفه های مختلفی دارد که در صورت عدم تامین هریک از آنها امکان پایداری تولید و ارتقای امنیت غذایی وجود ندارد.
به گفته او، در دام و طیور ۷۰ تا ۸۰ درصد خوراک از بیرون تامین می شود، درحالیکه اگر از روستا حمایت شود علاوه بر تامین امنیت غذایی شاهد کاهش مهاجرت به شهرها هستیم، درغیراین صورت بی توجهی به روستا سبب شده تا در تامین خوراک وابسته به واردات باشیم.
پیشه ور ادامه داد: علی رغم آنکه بخش کشاورزی در تولید ناخالص داخلی سهم خوبی دارد، اما حداقل سود برای کشاورزان دیده می شود، درحالیکه کشاورز با فروش زمین و سرمایه گذاری در بخش های دیگر سود بیشتری عایدش می شود.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: بنابر سیاست خوداتکایی حداکثری محصولات اساسی در برنامه هفتم، زیرساخت و حمایت های لازم از بخش تولید برای تحقق این شعار در راستای ارتقای ضریب امنیت غذایی باید صورت بگیرد، در غیراین صورت تحقق خودکفایی شعاری بیش نخواهد بود.
با توجه به کمبود منابع آبی برای هر کشوری خودکفایی در تولید کالاهای اساسی از واجبات است به طوریکه بسیاری از کارشناسان اهمیت تولید کالاهای اساسی همچون گندم را با موشک مقایسه می کنند که این امر بیش از پیش اهمیت دستیابی به سیاست خوداتکایی حداکثری در برنامه هفتم را نشان‌می دهد که برای تحقق این امر از تمامی ظرفیت ها و سیاست های حمایتی باید بکار گرفته شود.