اصول و روش‌های ابلاغ پیام‌های الهی با بهره گیری از هنر قرائت قرآن کریم

به گزارش خبرنگار مهر، محسن مفتاح در نوزدهمین نشست تخصصی شورای عالی قرآن با عنوان «قاری قرآن، مبلّغ پیام‌های الهی»،که در مجتمع امام خمینی (ره) برگزار شد به ارائه مقاله‌ای تحت عنوان «اصول و روش‌های ابلاغ پیام‌های الهی با بهره گیری از هنر قرائت قرآن» گفت: در قرآن کریم، خداوند متعال گروه‌ها و اصناف مختلفی را معرفی نموده است.
از جمله افرادی که به ویژگی‌های نیک معرفی شده‌اند، مؤمنانی هستند که خداوند از ایشان، در سوره مبارکه فرقان، به وصف «عبادالرحمن» ستوده است؛ کسانی که نه تنها به دنبال صلاح و اصلاح خویش هستند، که از خدای متعال می‌خواهند آن‌ها را پیشوای متقیان قرار دهد.
وی ادامه داد: از دیگر افرادی که دامنه اثرگذاری آنان، از سطح محدود فردی بالاتر رفته و دارای فضیلت اجتماعی می‌باشند، کسانی هستند که پروردگار، ایشان را "مبلّغ رسالات الله" معرفی می‌کند.
اگر کسی بخواهد در جرگه این افراد درآید، اولاً باید نسبت به رسالت‌های الهی واقف باشد و ثانیاً ویژگی‌هایی داشته باشد که با داشتن آن‌ها، توفیق این امر برای او فراهم شود.
مفتاح با تاکید بر اینکه قاریان قرآن کریم و تالیان کتاب وحی از جمله افرادی اند که این زمینه، جهت رساندن پیام‌های الهی برای‌شان فراهم آمده است، تصریح کرد: رهبر معظّم انقلاب، در دیدار رمضانی‌شان با قرآنیان، این شأن را برای ایشان قائل شدند که: قاریان و قرآنیان، باید مصداق «الّذین یبلّغون رسالات الله» باشند.
اما این سوال ایجاد می‌شود که با چه اصول و روش‌هایی، می‌توان مصداقی حقیقی برای این عبارت شریفه قرآن کریم بود؟
این پژوهشگر قرآنی گفت: در ادامه، برای گامی هرچند کوچک در راستای رسیدن به وظیفه مهم تبلیغ رسالات الله، به برخی از اصول و روش‌هایی که برای تحقق این امر حائز اهمیت هستند، پرداخته شده است.
وی با برشمردن این اصول ادامه داد: نخست خلوص نیت و خضوع در تلاوت، شناخت قلب به عنوان بستر تحقق خشیت، آگاهی و شناخت عمیق نسبت به آیات و تفسیر آن‌ها، متأثّر شدن مقدمه مؤثر بودن، اصالت دادن به معنا (و معنا محوری) و تبعی دانستن هنر تلاوت، استفاده از هنر تلاوت برای اثر گذاری بیشتر بر مخاطب، مخاطب شناسی (توجه به سن، صنف و…)، موقعیت‌شناسی و توجه به مناسبت‌ها، عمل به آیات در زندگی شخصی و اجتماعی اصولی است که برای تحقق این امر حائز اهمیت است.
مفتاح ادامه داد: در مقام عمل نیز این اصول، با روش‌هایی محقق می‌شود، از جمله تمرین اخلاص در عمل قبل از شروع جلسه یا کلاس، تعیین نکردن مبلغ برای حضور در محافل، مطالعه کتب تفسیری و بازتاب آن در تلاوت، بهره‌گیری از الحان قرآن کریم متناسب با آیات، تمرین داشتن در خلوت‌ها و سپس حاضر شدن در جمع و ارائه تلاوت، مطالعه و کسب تجربه در زمینه مخاطب‌شناسی و اقتضائات هر سن و صنف، به‌کارگیریِ به اندازه صوت و لحن برای رساندن پیغام الهی نه به رخ کشیدن صدا و توانمندی‌های صوتی، مطالعات مربوط به معرفت خدا یا شرکت در جلسات اخلاقی معرفتی با هدف ایجاد زمینه برای خشیت الهی، داشتن برنامه‌های فرادرسی و فراجلسه‌ای (به عنوان نمونه، رفتن به اماکن زیارتی، سیاحتی و…، به همراه اهل جلسه).
وی اظهار داشت: با این مقدمات، اگر استاد جلسه یا قاری قرآن کریم، قبل از تلاوت خود یا قرآن‌آموزان، نکاتی هرچند مختصر مطرح کند، اثر دوچندانی بر مخاطبان خواهد داشت، هم فهم وی از آیات بهتر می‌شود و هم در حین تلاوت، با توجه و تأمّل بیشتری، کلام وحی را استماع و إسماع خواهد کرد.
این امر، به صورت تدریجی، زمینه‌ای را فراهم می‌آورد که افراد قرآنی تربیت شوند و به اذن الهی، با داشتن ویژگی‌های یاد شده، با الهی شدن قاریان و مستمعان، موفقیت قابل قبولی در تبلیغ رسالات الله و اثر شایانی در جامعه ایجاد شود.
این فعال قرآنی در پایان گفت: استمرار این فرآیند، چرخه‌ای منطقی جهت تربیت مبلّغان رسالت‌های الهی فراهم می‌آورد و در پرتو تلاش این مبلّغان، آثاری هم‌چون: آشنایی با معارف دینی، تربیت قاریان و قرآنیان تراز، عامل شدن به دستورات قرآن کریم و در یک کلمه حرکت به سمت توحیدی شدن فرد و جامعه که غایت ارسال رسل و انزال کتب بوده است؛ در جامعه هویدا می‌شود.