رصد هوشمند؛ کلید عدالت مالیاتی

به گزارش مشرق، مالیات به‌ عنوان یکی از منابع اصلی تأمین درآمدهای دولت‌ها نقشی حیاتی در تأمین خدمات عمومی و توسعه اقتصادی دارد.
در بسیاری از کشورهای دنیا، سیستم‌های مالیاتی به ‌طور مستمر به‌روز و تطبیق داده می‌شوند تا با تحولات اقتصادی و اجتماعی هماهنگ شوند.
سامانه‌های دیجیتال و هوشمند مانند سامانه رصد تراکنش‌های بانک مرکزی، سامانه مؤدیان مالیاتی، سامانه‌های خودنویس، سامانه ملی املاک و اسکان و دیگر پلتفرم‌های آنلاین، ابزارهای جدیدی هستند که به دولت‌ها این امکان را می‌دهند تا با استفاده از داده‌های دقیق و به‌روز، فرآیندهای مالیاتی را به ‌طور موثرتر و شفاف‌تر پیگیری کنند.
در کشور ما، استفاده از این سامانه‌ها هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد اما این سیستم‌ها می‌توانند نقشی اساسی در کاهش فرار مالیاتی و تحقق عدالت مالیاتی ایفا کنند.
بویژه پلتفرم‌هایی مانند سامانه خودنویس که اطلاعات قراردادهای اجاره و معاملات املاک را جمع‌آوری می‌کنند، می‌توانند منابع اطلاعاتی مهمی برای تعیین و اعمال مالیات‌های مختلف از جمله مالیات بر اجاره و مالیات بر خانه‌های خالی باشند.
* چالش‌های پیش رو در استفاده از سامانه‌های دیجیتال
با این حال، مشکل اصلی در این مسیر نبود زیرساخت‌های مناسب برای جمع‌آوری و تبادل داده‌ها و همچنین نبود نظارت جامع بر این سامانه‌هاست.
اگرچه سازمان امور مالیاتی می‌تواند به‌ عنوان بهره‌بردار از این اطلاعات عمل کند اما نظارت مستقیم بر طراحی و اجرای این سامانه‌ها از وظایف آن سازمان نیست.
برای استفاده بهینه از این سامانه‌ها در تصمیم‌های اقتصادی و تضمین عدالت از جمله عدالت مالیاتی، نیاز به هماهنگی بهتر بین نهادهای مختلف و اصلاحات در فرآیندهای جمع‌آوری و استفاده از اطلاعات است.
این اصلاحات می‌تواند در نهایت به کاهش فرار مالیاتی، جبران کسری بودجه، افزایش شفافیت در سیستم مالیاتی و توزیع عادلانه‌تر بار مالیاتی در جامعه کمک کند.
برای رسیدن به این هدف، نیاز به هماهنگی بهتر بین نهادهای مختلف و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای جمع‌آوری و تبادل داده‌هاست.
***
چگونگی بهره‌برداری سازمان امور مالیاتی از سامانه‌های مختلف