سهم ناچیز ایران در تجارت گیاهان دارویی؛ ۴۴۲ گونه دارویی در هرمزگان شناسایی شده است
بندرعباس- گردش مالی تجارت گیاهان دارویی در دنیا بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار است که سهم کشورمان کمتر از نیم درصد است و هرمزگان قابلیت دارد تا به مرکز افزایش سهم ایران در این بازار تبدیل شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- علی ستاری: بدون کشت کشاورزی از مهم‌ترین حوزه‌ها برای تقویت بنیان‌های اقتصادی و حفظ استقلال یک کشور است، این بخش علاوه بر اینکه امنیت غذایی کشور را تأمین می‌کند هم از خروج ارز جلوگیری دارد و هم ارزآوری بالایی دارد اما همان‌طور که می‌دانید کشت بی‌رویه و بعضاً نامتناسب با ساختار اراضی موجب شده است که شاهد فرسایش شدید خاک باشیم و علاوه کردن این آسیب به تهدیدات و چالش‌های دیگر در حوزه کشاورزی موجب شده است که کشت و زرع در آینده با چالش روبرو باشد.
از این رو قبل از اینکه دیر شود باید به سمت اصلاح الگوی کشت و جایگزینی کشت‌های مخرب با کشت‌های سازگار با محیط زیست برویم و فرصتی به طبیعت برای بازآرایی خود بدهیم.
آشتیِ کشاورزی و محیط زیست با توسعه کشت گیاهان دارویی
یکی از راهکارهایی که برای آشتی دادن بخش کشاورزی با زیست بوم وجود دارد، توسعه کشت گیاهان دارویی است.
این بخش یکی از حوزه‌های مهم کشاورزی و بهداشت است که نه تنها به بهبود سلامت انسان، حیات وحش و پایداری محیط زیست کمک می‌کند، بلکه به تقویت اقتصاد محلی و توسعه پایدار در مناطق غیر شهری نیز می‌انجامد.
توسعه کشت گیاهان دارویی به عنوان یک استراتژی مؤثر برای تولید مواد اولیه دارویی، افزایش درآمد کشاورزان و ارتقا سلامت عمومی شناخته می‌شود و با توجه به چالش‌ها و مزایا، این حوزه نیازمند توجه بیشتر و حمایت‌های دولتی برای شکوفایی است.
لزوم تمرکز بر تولید محصولات بیوتکنولوژی و گونه‌های کمیاب دارویی
احسان کامرانی عضو هیئت علمی دانشگاه هرمزگان، متخصص حوزه بوم شناسی و اقتصاد دریا و معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان بر این باور است که یکی از الزامات و ضرورت‌ها برای افزایش درآمد کشور، حرکت به سوی تولیدات زیست فناورانه است چرا که تولیدات بیوتکنولوژی گاهاً هر گرم تا میلیاردها دلار ارزش دارد.
او، گیاهان دارویی را یکی از مصادیق قابل توسعه در استان هرمزگان معرفی می‌کند و می‌گوید: ایران دارای برخی گونه‌های زیستی است که این گونه‌ها در سایر کشورهای دنیا وجود ندارد از این رو تمرکز بر روی توسعه کشت این گونه‌ها می‌تواند ارزآوری کشور را بالا ببرد.
کامرانی با اشاره به افزایش برداشت گیاهان دارویی طی سالیان گذشته از مراتع استان هرمزگان، گفت: باید در برداشت گیاهان دارویی توازن برقرار شود چرا که بسیاری از حیوانات در مواقع بیماری از گیاهان دارویی برای درمان خود استفاده می‌کنند و برداشت بیش از حد به حیات وحش آسیب می‌زند.
۴۴۲ گونه گیاهی دارویی در هرمزگان شناسایی شده است
محمد امین سلطانی پور متخصص علوم گیاهی و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه استفاده از داروهای شیمیایی دارای عوارض جانبی ناخواسته‌ای است، اظهار کرد: اقبال عمومی به داروهای طبیعی و گیاهی بسیار بالا است از این رو شناسایی گونه‌های گیاهی دارویی در استان هرمزگان حائز اهمیت بود و خلاهایی در این حوزه وجود داشت بر همین اساس پژوهش گسترده‌ای برای شناسایی گیاهان دارویی انجام شد.
وی افزود: در استان هرمزگان بیش از یک هزار و ۱۰۰ گونه گیاهی شناسایی شده است که اطلاعات آن‌ها در کتاب فلور استان هرمزگان جمع آوری شده است و از این بین ۴۴۲ گونه، گونه گیاهی دارویی هستند.
سلطانی پور با بیان اینکه گیاهان داروییِ شناسایی شده در استان هرمزگان در ۲۹۷ جنس و ۹۱ تیره هستند، گفت: به لحاظ وضعیت رویشگاهی گیاهان دارویی استان هرمزگان به گیاهان داروییِ جنگل‌های مانگرو، گیاهان دارویی تپه‌های شنی و ساحلی، گیاهان دارویی دشت‌ها و دامنه کوه‌ها، گیاهان داروییِ مناطق مرطوب، اراضی شور و مناطق کوهستانی تقسیم می‌شوند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان خاطرنشان کرد: ۷۴ گونه از گیاهان دارویی هرمزگان به فرم رویشی درخت، ۴۷ گونه حالت درختچه‌ای، ۹۱ گونه حالت بوته‌ای و ۲۳۰ گونه به فرم علفی هستند.
سهم ایران در تجارت گیاهان دارویی نیم درصد است
حمدالله رضایی تولید کننده گیاهان دارویی در استان هرمزگان، نیز اظهار کرد: متأسفانه ایران در تجارت گیاهان دارویی کشور سهم قابل توجهی ندارد و تنها نیم درصد از این بازار در اختیار ایران است و هرمزگان نیز در این بین سهم ناچیزتری دارد.
وی در تشریح علت‌های سهم پایین ایران در بازار سرشار گیاهان دارویی، افزود: کشاورزان کشور در برابر تغییرات مقاومت می‌کنند و در حالی که سال‌های متمادی است بحث اصلاح الگوی کشت مطرح می‌شود این مهم هنوز محقق نشده است اما الان زمانی است که همه پای کار بیایند تا اصلاح الگوی کشت محقق شود.
با آب شور می‌توان گیاهان دارویی تولید کرد
رضایی گفت: امروزه با چالش تأمین آب در حوزه کشاورزی روبرو هستیم و بسیاری از مناطق استان منابع آبی‌شان رو به شوری رفته است به عنوان مثال در حال حاضر EC - میزان شوری آب در دشت کوران بیش از ۱۲ هزار میکرو موس رسیده است، با این میزان شوری نمی‌توان کشت محصولات مرسوم در استان را انجام داد اما با همین آب می‌توان گونه‌های زیادی از گیاهان دارویی را کشت کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، گردش مالی تجارت گیاهان دارویی در دنیا بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار است که سهم کشورمان کمتر از نیم درصد است اما استان هرمزگان با توجه به شرایط اقلیمی یکی از مستعدترین استان‌ها برای پیشگامی در این حوزه است و قابلیت تولید بیش از ۴۰۰ نوع گیاه دارویی در استان وجود دارد.