ریه های تنفسی شیراز هر سال کوچک تر از قبل

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: باغات و پهنه‌های سبز میراثی است که در طول زمان و به قیمت عمر، هزینه، آب و خاک این شهر و مردمانش شکل گرفته است و در این موضوع هویت شیراز به باغ گره خورده و شهرتش در ادبیات، تاریخ و مکتوبات جهانگردان از دیرباز به سرسبزی و آب و هوای خوش است.
القابی چون جنت‌تراز یا شهر گل و بلبل مدیون پهنه‌های سبز این شهر است که بخش عمده آن در محدوده قصردشت قرار داشته و دارد و این باغات سرسبز محصول سال‌های عمر مردم این شهر بوده که نسل به نسل به ما رسیده و تلاش برای حفظ آنها وظیفه سازمانی، شرعی و وجدانی تک تک ما است.
باغات قصردشت که روزگاری بسیار متراکم بودند و قدمتی چندصد ساله دارند، میراث تاریخی زنده و دارای حیات، نه فقط برای شهروندان شیرازی بلکه برای کل کشور محسوب می‌شوند.
اما مهمترین اتفاق در خصوص باغات قصردشت کم شدن مساحت ریه‌های تنفسی شیراز به دلیل ساخت و سازهای بعضاً قانونی و بخش مهم‌تر آن غیر قانونی بوده که از سه هزار و ۵۰۰ هکتار وسعت باغات در هم تنیده قصردشت اکنون کمتر از ۹۸۰ هکتار، آن هم به‌صورت اسمی باقی مانده است و این هشدار است که مردم شیراز و مسئولان شهری اگر دیرتر از این برای حفاظت همه جانبه اقدام کنید باید در تاریخ از این باغات یاد کرد.
دست‌درازی برخی سودجویان که پا را بیخ گلوی باغات گذاشته و برای کسب درآمد، زیباترین نقاط شیراز را نشانه گرفته‌اند نیازمند مقابله است، مقابله‌ای که یک هم‌صدایی می‌طلبد و به تنهایی نمی‌توان آن را محقق کرد.
سیاست ترویج باغداری در دستور کار شهرداری است
ابراهیم کمالی عضو شورای شهر شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان شورای شهر شیراز بر مبنای دغدغه حفظ ته مانده باغات از بیش از یکسال گذشته ذیل ۲ کمیسیون خدمات شهری و شهرسازی اقدام به ایجاد کمیته صیانت از باغات کرد، گفت: در این کمیته تلاش شد بر ۲ محور آسیب شناسی و اجرای سیاست‌های ترویجی تمرکز شود و در زمینه برنامه‌های کاربردی با قابلیت عملیاتی شدن، همفکری و تصمیم سازی صورت گیرد.
وی ادامه داد: تا کنون کمیته صیانت از باغات ۲۴ جلسه را برگزار کرده و در نخستین و اصلی ترین دستور کارهای خود، اجرای سیاست‌های ترویجی و نرم افزاری را در پیش گرفته است.
کمالی، ترویج سنت باغداری، آموزش باغداران، حمایت از مالکان باغات، شناسایی مشکلات آنها و تلاش در جهت رفعشان، برنامه ریزی برای اقتصادی شدن و سودآوری باغات، پیگیری برنامه‌های گردشگری و جشنواره‌های فصلی، حمایت از پایان نامه‌های دانشگاهی و طرح‌های پژوهشی مرتبط با حوزه باغات، برگزاری اردوهای دانش‌آموزی در باغات، حمایت از سازمان‌های مردم نهاد فعال در این حوزه را از جمله اقدامات این حوزه دانست.
عضو کمیته صیانت از باغات افزود: همچنین در این کمیته به آسیب شناسی و دلایل شرایط بغرنج کنونی باغات پرداخته شد.
فقر زیرساخت اطلاعاتی و نظارتی بر باغات قصرالدشت داریم
کمالی نبود بانک اطلاعاتی از باغات شیراز و نظارت به‌روز و علمی را ۲ مشکل جدی و چالش برانگیز در حوزه باغات عنوان کرد و گفت: اطلاعات پراکنده و محدودی در واحد مختلف شهرداری به فراخور نیاز هر مجموعه وجود دارد، اما حیرت انگیز است که هیچکس در شهرداری نمی‌داند در کلان‌شهر شیراز که ماهیت تاریخی و فرهنگی آن با باغ گره خورده، چند هکتار باغ وجود دارد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر تنها نظارت کنونی بر باغات گشت‌های میدانی واحد تخلفات است و لذا ما در فقر زیرساخت اطلاعاتی و نظارتی به سر می‌بریم در حالی که برای بررسی دقیق وضع موجود نیاز به بانک اطلاعاتی است.
کمالی با تاکید بر اینکه شهرداری شیراز مشابه آنچه در سامانه جامع املاک در حال انجام است یا سامانه بوستان سازمان سیما منظر، به سامانه جامع باغات نیازمند است، گفت: گام اول آن شناسایی باغات شیراز چه باغات حوزه استحفاظی قصردشت و چه باغات خارج از آن است.
وی افزود: طرح ممیزی و تهیه بانک اطلاعات باغات شیراز با استفاده از جی آی اس و سنجش از دور برای حفظ و حراست از کل باغات شیراز در کمیته صیانت از باغات تهیه شده و مراحل بررسی را می‌گذراند که ماحصل این طرح ایجاد شناسنامه به ازای هر یک باغ در شیراز است که شامل نقشه و اطلاعات توصیفی خواهد بود.
کمالی اصلی‌ترین راهکار برای حفظ باغات را همراهی و مشارکت مردم در این مسیر عنوان کرد و گفت: مردم در حفاظت از باغات خود را مسؤول و شریک بدانند.
همچنین زیرساخت‌های قانونی و اداری در راستای حفظ، احیا و ترویج باغات باید با قوت شکل بگیرد که امیدهای بسیاری به ناحیه ویژه باغات داریم.
تلاش‌های ما برای برخورد با دانه درشت‌ها اگرچه تاکنون به نتیجه نرسیده است اما امیدواریم به شکل ویژه در دستور کار دستگاه قضا و نهادهای نظارتی قرار گیرد.
عضو شورای شهر شیراز با اشاره به لزوم بعد نظارتی عنوان کرد: در بعد نظارتی به بررسی لحظه‌ای و شبانه‌روزی باغات با استفاده از سیستم‌های امروزی مثل ریزپرنده‌ها و ارسال مداوم داده به واحدهای متولی نیازمندیم که امیدوارم با تحول اداری و ایجاد ناحیه ویژه باغات حرکت‌های جدی و عملیاتی به این سمت آغاز شود.
شهرداری باغدار خوبی نیست
وی در ادامه گفتگو با بیان اینکه شهرداری باغ‌دار خوبی نیست، عنوان کرد: باغداری کاری علمی، تخصصی و پرهزینه و البته پردرآمد است و در حیطه وظایف تخصصی شهرداری نمی‌گنجند.
واگذاری باغات به شهرداری تا کنون نتیجه مطلوبی نداشته، اما در طرح جامع باغات قصردشت مجموعه‌های تخصصی مثل جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست از این مسئولیت معاف شده‌اند، وظیفه‌ای نیز که برای شهرداری در نظر گرفته شد تملک زمین باغات است.
کمالی افزود: هویت باغ به درخت است، ارزش گذاری باید بر مبنای درخت به عنوان یک سرمایه و منبع اقتصادی انجام شود، خرید باغ به قیمت زمین سبب زیان دیدن باغدار می‌شود، پس تجدید نظر در موضوع تملک باغات توسط شهرداری و جایگزین شدن با روش‌های به‌روز امری ضروری است.
وی همچنین بازنگری، اصلاح و تغییر طرح جامع و یکپارچه باغات قصردشت با وجود این نقاط ضعف را امری ضروری دانست و گفت: شورای اسلامی شهر شیراز باید پیگیری آن را از جمله کارهای بر زمین مانده خود تلقی کند.
عضو کمیته صیانت از باغات شورای شهر شیراز، معضل در باغات را کاملاً جدی عنوان کرد و گفت: باغشهرها بلای جان باغات قصردشت شده‌اند؛ چراکه استحصال آب در بالادست این منطقه توسط باغشهر هایی که هیچ گونه هم‌خوانی با زیست‌بوم استان فارس ندارند به خشک شدن قنوات و چشمه‌سارها انجامیده و فاجعه‌ای را برای درختان کهن‌سال قصردشت رقم زده است.
وی تصریح کرد: چاه‌های غیر مجاز در این منطقه از شیراز به شدت زیاد است، منابع آب باغ‌های قصردشت که عمدتاً توسط چشمه‌ها و قنوات تأمین می‌شد با خشک شدن و از دست رفتن آنها به شدت کاهش یافته است.
کمالی گفت: ایجاد تصفیه خانه‌های محلی اقدام قابل تقدیری است که می‌تواند بخشی از نیاز آب باغات را در میان مدت تأمین کند که البته مستلزم صرف هزینه‌های سنگین توسط شهرداری است.
وی افزود: مردم، شهرداری را متولی آب در حوزه باغات قصردشت می‌دانند اما عملاً شهرداری هیچ اختیاری در این حوزه ندارد و سازمان آب منطقه‌ای متولی قانونی آب در این قسمت است که تلاش ما در کمیته صیانت از باغات جهت هماهنگی با مدیران این سازمان بعد از گذشت یکسال به نتیجه نرسیده است، لذا از شهردار شیراز و استاندار فارس خواهشمندم برای حل این مشکل شخصاً ورود کنند، زیرا آب حیاتی‌ترین مشکل باغات قصردشت است و باید به فوریت تعیین تکلیف شود.