دارابی در چابهار : نگرش انحصارطلبی در میراث فرهنگی باید کنار گذاشته شود

به گزارش خبرنگار مهر، علی دارابی، شامگاه سه شنبه درمراسم افتتاحیه اولین همایش ملی بازخوانی تجارب حفاظت و مرمت در پایگاه‌های میراث ملّی و جهانی که به میزبانی چابهار در روزهای ۱۱ تا ۱۳ دی‌ماه در حال برگزاری هست، افزود: مهم‌ترین حقوق میراث فرهنگی «تضمین حفاظت از میراث فرهنگی» به منظور حق دسترسی بشر به این میراث است.
وی با طرح چند پرسش نظیر چارچوب‌های نظری حفاطت از میراث فرهنگی و شاخص‌ها و مؤلفه‌های استاندارد مفهمومی و روشی در حفاظت از میراث فرهنگی چیست؟، افزود: وقتی سخن از حفاظت میراث فرهنگی است، باید اهمیت فرهنگی وجوه ملموس و ناملموس میراث مدنظر باشد و چارچوب‌های اقدام و حفاظت از گونه‌های مختلف آن اعم «بناها و مجموعه‌های تاریخی»، «یادمان‌های تاریخی»، «محوطه‌های تاریخی»، «شهرهای تاریخی» و «باغ‌های تاریخی» را تفکیک و تعیین کنیم.
دارابی با تأکید بر تدوین «بایسته های نظام حفاظت و مرمت» و عمل بر اساس آن، ادامه داد: الگوی مورد نظر باید بر اصولی همچون «مشارکت مردم» و «حفاظت مؤثر و کارآمد» استوار باشد، بدین معنی که مردم در اتمسفر و فضای میراث فرهنگی زندگی کنند و میراث را مزاحم خود ندانند.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر، ما هم باید در کنار حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی، دفاع از حقوق مردم و کمک به رشد و توسعه و عمران و آبادانی کشور را بطور جدی مدنظر داشته باشیم.
وی درباره «حفاظت مؤثر و کارآمد» هم توضیح داد: مراد آن است که اقدامات حفاظت‌گرایانه ما مبتنی بر اصول و استانداردها، بهره‌گیری از تجارب موفق پیشینیان، اتکاء بر رهیافت‌های علمی و تخصصی و بکارگیری از نیروهای باصلاحیت و کاربلد است، حفاظت مؤثر وکارآمد یعنی اینکه آزمون و خطا نکنیم.
قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: ۴۱ هزار و ۵۶۶ اثر ثبتی شامل ۳۴ هزار و ۶۱۷ اثر ملموس که در برگیرنده ۲۰ هزار محوطه تاریخی، ۱۴ هزار بنا و اثر تاریخی است، به همراه ۱۶۸ بافت تاریخی شهری و چندین هزار روستای تاریخی داریم که باید آن‌ها را حفاظت و مرمت کنیم و بدین منظور، نیازمند اجتناب از انحصارگرایی، مردمی‌سازی میراث فرهنگی و استفاده از ظرفیت نهادها و تشکل‌های غیردولتی هستیم.
وی تأکید کرد: نگرش انحصارطلبی که در برخی از لایه‌های مدیریتی و کارشناسی میراث وجود دارد، باید کنار گذاشته شود، چرا که این رویکرد اصلاً با «مردمی‌سازی میراث فرهنگی» همخوانی ندارد.
این مقام مسئول افزود: خوشبختانه «انجمن خیرین میراث فرهنگی»، سال گذشته به همت معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه تشکیل شده و درسراسر کشور شعبات آن راه‌اندازی شده اما متأسفانه از این سرمایه بزرگ، کمتر استفاده شده است.
دارابی پیرامون هیأت امنایی شدن مدیریت میراث فرهنگی نیز اظهار کرد: این الگو اجرا نشده تا راستی‌آزمایی شود که چه میزان می‌توان درحفاظت و مرمت موفق و کارآمد باشد، مطالعات و تجارب جهانی هم در تشکیل انجمن‌های میراث فرهنگی و سپردن امور اجرایی به نهاهای مدنی و اجتماعی پیش روی ماست.
وی تصریح کرد: ما تا می‌توانیم باید به استان‌ها، شهرستان‌ها، پایگاه‌ها تفویض اختیار کنیم چرا که با تمرکزگرایی کار به جایی نمی‌رسد، باید پایگاه‌ها و استان‌ها قبول مسؤولیت کنند و پاسخگو باشند.
قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ضمن تأکید بر مشارکت جدی پایگاه‌های میراثی در تدوین برنامه پنج ساله استان‌ها در ستاد عالی برنامه و بودجه وزارتخانه، گفت: پس از ۲۰ سال، وضعیت حقوق و دستمزد نیروهای پایگاه‌ها سازماندهی شده، کاری بزرگ و ماندگار در دولت سیزدهم بود که اتفاق افتاد.
به گفته دارابی، ریاست عالیه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در استان بر عهده مدیرکل استان است و پایگاه‌ها نباید به صورت جزایر جداگانه کار کنند.
وی تاکید کرد: پایگاه‌ها باید مرکزی معتبر برای مطالعه، پژوهش، کادرسازی، آموزش و تربیت نیرو باشند.
این مقام مسئول برگزاری رویدادها، رخدادها و داشتن تقویم زمان‌بندی، تولید محتوا، برقراری ارتباط با مسئولان و جامعه محلی، کمک کارشناسی در تدوین پرونده‌های ثبت جهانی، تبیین علمی نظام مسائل گردشگری و پیش‌بینی مدیریت بحران و پدافند غیرعامل از دیگر نکاتی بود که قائم‌مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی به آن‌ها اشاره کرد.