نگاهی به ترکیب جدید فرماندهان ارتش سوریه
«علیرضا مجیدی»، کارشناس مسائل غرب آسیا در ویدیویی تحلیلی به بررسی انتصابات اخیر ابومحمد الجولانی در ارتش سوریه به ویژه تعیین وزیر دفاع و رییس ستاد کل ارتش این کشور پرداخته است.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، «علیرضا مجیدی»، کارشناس مسائل غرب آسیا معتقد است: در حالی که مذاکرات ابومحمد الجولانی، سرکرده گروهک تحریرالشام با سران سایر گروههای مسلح معارض نظام بشار اسد به منظور ترغیب آنان برای الحاق به وزارت دفاع و ساختار جدید ارتش تحت امر حکومت خودخوانده وی ادامه دارد، او به طور همزمان اقداماتی را نیز در دستور کار قرار داده تا در هر سناریویی، قدرت اصلی در ارتش آینده سوریه در انحصار حلقه افراد نزدیک به وی قرار داشته باشد.
.
یکی از اقدامات معنادار الجولانی در همین راستا، اعطای درجات نظامی به برخی افراد و دیگری اعطای تابعیت سوری به نظامیان خارجی است، این در حالی است که وی تلاش دارد از فهرست گروههای تروریستی خارج شود.
در بخش اول، میتوان به این نکته اشاره کرد که الجولانی در اقدامی معنادار، به دو نفر درجه نظامی سرلشکری اعطا کرد.
تا زمان سقوط بشار اسد، در سلسله مراتب نظامی ارتش سوریه، هیچکس درجهای بالاتر از سرلشکری دریافت نکرده بود.
در واقع بشار اسد به هیچکس درجه سپهبدی و بالاتر به هیچ یکی از فرماندهان و مقامات عالیرتبه نظامی سوریه اعطا نکرده بود.
با این وجود، سرکرده تحریرالشام در روزهای نخست و به طور دقیقتر در هفته دوم زمامداری حکومت خودخوانده خود، ضمن تشکیل وزارت دفاع جدید این کشور، به دو نفر درجه سرلشکری داد.
این دو نفر عبارتند از:
- «مرهف احمد أبو قصرة»، که با نام «ابوحسن الحموی» شناخته میشود.
وی فرمانده حفاظت اطلاعات ارتش تحریرالشام بود و اکنون به عنوان وزیر دفاع منصوب شده و درجه سرلشکری دریافت کرده است.
- «علی نورالدین النعسان»، که پیش از این فرمانده کل نظامی تحریرالشام بود و با دریافت درجه سرلشکری به ریاست ستاد مشترک فرماندهی ارتش، یا به تعبیری فرمانده کل ارتش، منصوب شده است.
از راست به چپ: مرهف احمد ابو قصرة، ابومحمد الجولانی و علی نورالدین النعسان
این انتصابها در حالی صورت میگیرد که هنوز هیچ سازوکاری مشخص نشده است که افراد بر چه مبنایی باید ارتقا درجه پیدا کنند.
با این وجود، این دو نفر به درجه سرلشکری رسیدهاند.
در حال حاضر، هیچ فرد دیگری در سوریه با درجه سرلشکری یا حتی سرتیپی وجود ندارد، بنابراین مرهف احمد ابوقصره و علی نورالدین النعسان، در هر سناریویی در آینده، از سران نظامی سوریه خواهند بود، مگر آنکه از درجه خود خلع شوند.
نکته قابل توجه در مورد هر دو نفر این است که هیچیک از این دو سابقه عضویت در ارتش سوریه را ندارند.
با این حال، یکی از آنها فرمانده ستاد مشترک و دیگری وزیر دفاع شده است.
الجولانی علاوه بر این پنج نفر را به درجه سرتیپی ارتقا داده است.
از میان این پنج نفر، سه نفر خارجی هستند:
«عبدالرحمن حسین الخطیب»، معروف به ابوحسین الاردنی، که یکی از نزدیکترین یاران نظامی الجولانی از زمان تأسیس جبههالنصره بوده است.
ابوحسین الاردنی یکی از 12 نفری بود که از سوی ابوبکر بغدادی مأمور تأسیس جبههالنصره شد.
وی پس از تأسیس جبهه فتح الشام، یکی از نخستین پنج نفری بود که بلافاصله بیانیه تأسیس را امضا کرد و در ادامه به همراه الجولانی وارد تحریرالشام شد.
او مسئولیتهای مختلفی در این تشکیلات داشته و یکی از معتمدترین نیروهای امنیتی الجولانی به شمار میرود.
این فرد اصالتاً اردنی است و تاکنون تابعیت سوری نداشته، اما اکنون علاوه بر دریافت تابعیت سوری، به درجه سرتیپی ارتش سوریه نیز رسیده است.
«عبدالعزیز داود خداوردی»، اهل ایالت سینکیانگ چین (که در ادبیات تحریر الشام از آن به ترکستان شرقی یاد میشود).
وی عضو حزب اسلامی ترکستان بوده و در افغانستان فعالیتهای خود را آغاز کرده است.
سوابق او با دیگر افراد ذکر شده متفاوت است.
او در تحولات پس از آغاز بحران سوریه ابتدا به النصره نپیوسته بود، بلکه در سال 2015 وارد سوریه شد.
حوادث سال 2018 به بعد، در مورد او معنادار است.
پیش از آن، حزب اسلامی ترکستانی در سوریه ادعا میکرد که در بیعت با طالبان است.
در اواخر سال 2017، تحریرالشام به مواضع احرار الشام حمله کرد و توانست ادلب را به صورت کامل تصرف کند.
در جریان آن درگیریها، حزب اسلامی ترکستان در دو منطقه سرمین و جسر الشغور به مواضع احرار الشام حمله کرد.
احرار الشام نیز چون نمیتوانست این اقدام را پیشبینی کند، به سرعت تسلیم شد و از آن مناطق خارج شد.
این اقدام در حالی صورت گرفت که بزرگان طالبان پیام داده و اعلام کرده بودند که خارجیها باید از این نبردها خود را دور نگه دارند.
با این وجود، حزب اسلامی ترکستان همپیمان تحریرالشام باقی ماند.
در حوادث سال 2018، این موضوع بیشتر مشهود شد.
پس از تأسیس گروه حراس الدین، ابومحمد الجولانی در خصوص نیروهای خارجی حاضر در ادلب با احتیاط رفتار میکرد، زیرا آنها را خطری برای خود میدانست.
او یا موقعیت آنها را به ائتلاف بینالمللی به فرماندهی آمریکا گزارش میداد تا آمریکا آنها را ترور کند، یا خودش آنها را بازداشت میکرد و در مواردی نیز بازداشتشدگان را تحویل ترکیه میداد تا ترکیه آنها را به کشورهای مبدأ بازگرداند.
در چنین شرایطی، این سؤال مطرح بود که آیا شبهنظامیان تروریست خارجی حاضر در ادلب علیه الجولانی قیام خواهند کرد یا خیر؟
در آن وضعیت، ترکستانی اصلیترین متحد تحریرالشام بودند و با دیگر خارجیها مذاکره و میانجیگری میکردند تا از شورش علیه الجولانی جلوگیری کنند.
در سال 2020، حزب اسلامی ترکستان که مرکزی به تعبیر خودشان در تبعید در مناطق ازبکنشین افغانستان داشت، اعلام کرد که شاخه سوری خود را تأسیس کرده و فرمانده نظامی خود را نیز تعیین کرده است.
به این ترتیب، حزب اسلامی ترکستان در ادلب به نوعی خودمختاری دست یافت.
در آن زمان، فرمانده نظامی حزب اسلامی ترکستان، همین خداوردی بود که اکنون به درجه سرتیپی ارتش سوریه رسیده است.
نکته قابل توجه این است که تاکنون هیچ فیلمی از صحبت کردن این فرد به زبان عربی منتشر نشده است.
با این وجود، مشخص است که او در جلساتی حضور داشته و زبان عربی را دست کم میفهمد، اما تسلط او به حدی نبوده که فیلمی از آن منتشر شود.
«محمد عمر جفتچی»، که در سوریه با نام «ابو مختار الترکی» شناخته میشود.
او اهل ترکیه است و در سال 2012 وارد سوریه شده است و یکی از گروههای تروریستی بینالمللی را تأسیس کرد.
وی در ابتدا با کمک تروریستهای لیبیایی گروهی را به نام گردانهای «عمر المختار» تشکیل داد، اما در ادامه با جبهه النصره و الجولانی بیعت کرد و در تمام تحولات بعدی، عضو جبههالنصره ای بود که بعدها به فتح الشام و سپس تحریرالشام مبدل شد.
ابومختار الترکی در اواخر کار، فرمانده یکی از چهار گردان اصلی تحریرالشام بود.
سازمان رزم تحریر الشام شامل یک یگان ویژه به نام «قوات الخاصه» و چهار گردان چریکی به نام خلفای سه گانه و حضرت علی (ع) بود.
گردان عمر بن خطاب، یکی از آن چهار گردان بود که فرماندهی آن بر عهده ابو مختار الترکی بود.
او نیز اکنون به درجه سرتیپی ارتش سوریه رسیده است.
نکته قابل توجه در مورد وی این است که او به زبان عربی کاملاً مسلط است و بیانیههای رجزخوانی متعددی از او منتشر شده است.
با این حال در ماه نوامبر 2024، فیلمی از او منتشر شد که در آن، در جمع آوارگان شمال غرب استان حماه که در ادلب اسکان داده شده بودند، رجزخوانی میکرد.
او در آن فیلم، به عنوان فرمانده گردان عمر سخنرانی میکرد و عربی صحبت میکرد، اما در همان فیلم که تحریرالشام منتشر کرده، نام وی ابومختار الترکی ذکر شده است.
در ادامه، لازم به ذکر است که هر پنج نفری که به درجه سرتیپی دست یافتهاند، از نیروهای تحریرالشام بودهاند و الجولانی به هیچ نیروی مسلح دیگری چنین درجهای اعطا نکرده است.
در مجموع، هر 7 نفر ژنرال جدید، همگی از نیروهای تحریرالشام هستند.
علاوه بر این 7 نفر سرلشکر و سرتیپ، 50 نفر دیگر نیز به درجه سرهنگی رسیدهاند.
از این 50 نفر، 32 نفر از نیروهای تحریرالشام هستند.
نکته جالب این است که در میان این افراد نیز، حداقل 3 نفر خارجی هستند: یکی از آنها اهل آلبانی، یکی تاجیک و دیگری مصری است.
در خصوص مصریها، لازم به ذکر است که آنها مطالبات بیشتری دارند.
اخیراً 54 مفتی و شیخ مذهبی سلفی مصری با الجولانی دیدار کردهاند و در خلال این دیدار درخواست آزادی یک مفتی تکفیری مصری به نام «ابو شعیب» را مطرح ساختهاند بوده است.
این دیدار نشان میدهد که لابی مصریها در قلمرو تحریر الشام در ادلب فعال شده است.
با این وجود باید دید که این افراد در توزیع مناصب، بهویژه درجات نظامی ارتش سوریه، چه امتیازاتی را به دست خواهند آورد.
قطعاً این موضوع باعث نگرانی حکومت عبدالفتاح السیسی خواهد شد.
انتهای پیام/