کیفیت و کمبود دارو؛ دو روی یک سکه

ایمان ایرانمنش، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: اکنون بحث کمبودهای دارویی در محافل پزشکی و دارویی کشور داغ است و در این خصوص آمارهای متفاوتی منتشر می‌شود، از طرفی گاهاً بیان می‌شود که داروهای تولید داخل از کیفیت لازم برخوردار نیستند.
وی افزود: ذکر این نکته ضروری است که کمبود و کیفیت دارو، دو روی یک سکه هستند، هنگامی‌که کمبودها افزایش می‌یابند نوعی سراسیمگی در امر تأمین را در اذهان مخاطبان تداعی می‌کند و باعث می‌شود ناخواسته گمان گردد اقلام دارویی که وارد بازار می‌شوند از کیفیت لازم برخوردار نیستند.
حال آنکه در واقعیت اینگونه نیست و هم تولیدکنندگان دارو در کشور و هم سازمان غذا و دارو، کنترل‌های کیفی لازم بر تمامی فرآورده‌های دارویی پیش از آزادسازی یک سری ساخت به بازار و همچنین در قالب کنترل‌ها و نظارت‌های پس از ورود به بازار «به صورت پسینی» را بدون وقفه در دستور کار دارند.
این پژوهشگر حوزه دارو در ادامه گفت: تولید انواع مواد اولیه دارویی و داروهای نهایی در ایران مطابق با استانداردها و راهنماهای بین المللی در جریان است و برای سنتز، تخلیص، فرمولاسیون، کنترل‌های فیزیکی و شیمیایی و میکروبی حین دوره سنجش پایداری، ارتقا مقیاس، ساخت صنعتی، بسته بندی، انبارش و حمل و نقل دارو به مراکز مجاز توزیع و عرضه در سطح داروخانه‌ها که در برخی موارد می‌بایست به زنجیره سرد مجهز گردد، میلیاردها تومان هزینه و هزاران نفر - ساعت کار علمی و فنی متخصصان حوزه‌های مختلف شیمی، میکروبیولوژی، داروسازی صنعتی، فنی - مهندسی، فناوری اطلاعات، مهندسی صنایع، مدیریت بازرگانی، لجستیک و نظارتی مصروف می‌گردد تا نتیجه نهایی مواد اولیه و داروهای ساخته شده با کیفیت و منطبق با استانداردهای ملی و بین المللی باشد.
ایرانمنش تاکید کرد: پیرامون کمبودهای دارویی لازم است صرفاً به آمارهای رسمی سازمان غذا و دارو توجه شود و بدیهی است موارد خارج از فهرست رسمی داروهای ایران که حکم «دارونامه ملی» را دارا است، جز موارد کمبود تلقی نمی‌گردند.
وی افزود: همچنین لازم است سامانه‌های رایانه‌ای با کاربری آسان در اختیار آحاد ذی‌نفعان قرار گیرد که با یک جستجوی ساده تعداد و نام دقیق اقلام فهرست کمبودهای دارویی و آخرین وضعیت آنها از حیث موجودی را نمایش دهد که خوشبختانه هم اکنون؛ پزشکان، داروسازان و دیگر افراد جامعه می‌توانند با مراجعه به سامانه‌های سازمان غذا و دارو از جمله سامانه «تی تک»، اطلاعات دقیقی پیرامون مراکز و داروخانه‌هایی که داروی مد نظر را آماده عرضه دارند، به دست آورند و طبیعی است که این سامانه‌ها قابل توسعه و بهبود مستمر خواهند بود و در این خصوص می‌توان از تجارب کشورهای توسعه یافته بهره برداری کرد.
ایرانمنش گفت: در مقوله مدیریت بهینه کمبودهای دارویی، نکته حائز اهمیت اعلام فهرست رسمی «داروهای قابل تعویض با یکدیگر» است که به صورت مستند و تأیید شده نشان خواهد داد که در هنگام کمبود یک قلم دارو، کدامیک از اقلام موجود در بازار دارویی کشور با قلم دارویی دستخوش کمبود، قابل تعویض، تجویز و ارائه خواهند بود که منتج به آرامش خاطر بیشتر جامعه پزشکی و داروسازی در امر خطیر درمان موفق بیماران خواهد شد.
این فعال صنعت داروسازی در پایان خاطر نشان کرد: با توسعه سیستم‌های فناوری اطلاعات پیرامون مدیریت بهینه کمبودهای دارویی، می‌توان روی دیگر سکه که کیفیت داروهای تولید داخل است را نیز در فضای اطمینان خاطر در اذهان مخاطبان، تأیید و با درجه اطمینان بالا تضمین نمود.