۵ موضوع مهم شهری که مدیریت شهری دنبال می‌کند، چیست؟
مدیریت شهر خود را موظف کرده راهبردهایی را در ۵ موضوع ؛حمل‌ونقل و ترافیک، محیط‌زیست و آلودگی هوا، ایمنی شهری و بافت فرسوده، ارتقای فرهنگی و اجتماعی و هوشمندسازی و بهبود مدیریت دنبال می‌کند.
به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا زاکانی شهردار تهران طی یادداشتی نوشت: مدیریت جدید شهری در «برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران بر مبنای تحقق عدالت شهری»، خود را موظف کرده به‌منظور دستیابی به چشم‌انداز شهر تهران و حرکت به‌سوی تحقق عدالت شهری، راهبردهایی را در چارچوب ۵ موضوع کلیدی «حمل‌ونقل و ترافیک»، «محیط‌زیست و آلودگی هوا»، «ایمنی شهری و بافت فرسوده»، «ارتقای فرهنگی و اجتماعی» و «هوشمندسازی و بهبود مدیریت» دنبال کند.
۱- در سال‌های اخیر پیچیدگی‌های شهرنشینی در جهان و طرح مباحثی مانند توسعه پایدار شهری، توسعه انسانی، تقویت اقتصاد شهر، تأکید بر عدالت اجتماعی، حفظ محیط‌زیست، هوشمندسازی و مانند اینها، موضوع مدیریت شهری را بیش‌ازپیش با مباحث پیچیده و همه‌جانبه‌ای مواجه کرده‌است.
شهر ما درست همانند زندگی روزمره‌مان همواره دستخوش تحول و تغییر است.
درک صحیح این پویایی که بخشی از زندگی نوین و امروزی همه ماست، لازمه هر نوع فکر بلندمدت، سیاستگذاری و برنامه‌ریزی برای تحول در شهر است.
با چنین رویکردی به تحول می‌توان مسائل و مشکلات گذشته را به‌شکلی مستمر و دائمی، شناسایی و اصلاح کرد و کیفیت زندگی در شهر و زیست نوین شهری را در اولویت قرار داد.
این کار البته به ۲ ویژگی مهم نیاز دارد: اراده برای نوآوری و شجاعت برای عمل و اقدام؛ هم از سوی مردم و شهروندان و هم از سوی مدیریت شهری.
در ادامه مسیر تحول هم نیاز است عوامل، فرآیندها و پویایی‌های متنوعی - که سبب‌ساز بروز تغییرات در شهرها هستند - شناسایی شوند.
۲- حقیقت آن است که مدیریت جدید شهری در «برنامه چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران بر مبنای تحقق عدالت شهری» (پیشنهادی شهرداری و مصوب اسفندماه ۱۴۰۱ شورای شهر تهران) خود را موظف کرده به‌منظور دستیابی به چشم‌انداز شهر تهران و حرکت به‌سوی تحقق عدالت شهری، راهبردهایی را در چارچوب ۵ موضوع کلیدی «حمل‌ونقل و ترافیک»، «محیط‌زیست و آلودگی هوا»، «ایمنی شهری و بافت فرسوده»، «ارتقای فرهنگی و اجتماعی» و «هوشمندسازی و بهبود مدیریت» دنبال کند و با تعریف برنامه‌های عملیاتی با شاخص‌های سنجش‌پذیر، ملاک عمل شهرداری قرار دهد.
۳- چشم‌انداز برنامه چهارم تحول شهر تهران هم عبارت است از: تهران، شهری با اصالت و هویت ایرانی اسلامی؛ شهری دانش‌پایه، هوشمند و جهانی؛ شهری سرسبز و زیبا، شاداب و سرزنده با فضاهای عمومی متنوع و گسترده؛ شهری امن و مقاوم در برابر انواع آسیب‌ها، مخاطرات و سوانح؛ شهری پایدار و منسجم با ساختاری مناسب برای سکونت، فعالیت و فراغت؛ شهری روان با رفاه عمومی و زیرساخت‌های مناسب همراه با تعدیل نابرابری‌ها و تأمین عادلانه تمامی حقوق شهروندی؛ و کلان‌شهری با عملکردهای ملی و جهانی، دارای اقتصادی نوین و حداقل یکی از ۳ شهر مهم و برتر منطقه آسیای جنوب‌غربی.
۴- از نظر مدیریت شهری، مهم بوده که در مرحله اجرای برنامه تحول و پیشرفت شهر تهران (همانند زمان تدوین آن) ویژگی‌هایی مانند نگاه مسئله‌محور، انطباق برنامه‌ها با دوره تصدی مدیریت شهری (۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴)، واقع‌گرایی، تعریف شاخص‌های کمّی و سنجش‌پذیر، توجه به خروجی‌ها و پیامدهای برنامه، انسجام درونی ارکان برنامه و مهم‌تر از همه، «حاکمیت نگاه مدیریتی مشارکت‌محور و تکیه بر توانمندی‌های ذی‌نفعان شهر تهران، به‌ویژه شهروندان تهرانی» مورد توجه باشد و باور قلبی مدیریت شهری، همین اصول را بر سرتاسر برنامه از تدوین تا اجرا حاکم کرده است.
۵- خوانندگان این سطور به‌خوبی می‌دانند که لازم است زمینه تبدیل این اندیشه‌ها به کارکردهای واقعی، ملموس و عینی در مدیریت شهری فراهم شود.
مدیریت شهری کلان‌شهر تهران بر این باور است که «تحقق عدالت شهری» مؤلفه کلیدی و دالّ مرکزی این برنامه است که با نیروی عمیق خود می‌تواند زمینه‌های لازم را برای اجراپذیری تفکرات، اندیشه‌ها و برنامه‌های پیش‌گفته فراهم کند.
عدالت شهری موردنظر ما یک منشور چندوجهی است به‌مثابه «ترجیح حقوق عمومی شهروندان بر منافع خصوصی افراد و مدیران»، «حفظ کرامت انسانی و ارائه خدمات بی‌منت به شهروندان»، «دسترسی برابر شهروندان به فرصت‌ها و امکانات شهری»، «توجه ویژه به بازآفرینی و تأمین سرانه‌های شهری در مناطق و محله‌های کم‌برخوردار شهر»، «توجه ویژه به اقشار کم‌توان و نیازمند حمایت در مسیر رشد و بالندگی» و درنهایت عدالت شهری به‌مثابه «پاسداشت و مراقبت از محیط‌زیست و حفظ حقوق آیندگان».
۶- چشم‌انداز، اصول، راهبردها و برنامه‌های پیش‌گفته با ایجاد ۴ تحول «درون‌زا، نرم‌افزاری و روحی، سخت‌افزاری و کالبدی و فناورانه و دانش‌بنیان» و با بهره‌گیری از گستره امکانات مدیریت شهری تهران و بر بستری از تمامی توان ساختاری شهرداری و سازمان‌های وابسته، زمینه دستیابی به «مدیریت شهری الگو، شهروند الگو، شهر الگو و شهر هوشمند» را فراهم می‌کنند.
شکل زیر این تحول کلان را در قالب ۴ تحول همگرا و بر محور عدالت شهری نمایش می‌دهد:
۷- همانطور که از برنامه و چشم‌انداز پیش‌گفته کاملاً مشخص است، شهر تهران، افقی بلند و البته متناسب با داشته‌ها، منابع و توانمندی‌های خود پیشِ روی مدیریت شهری و شهروندان تهرانی دارد و همه ما امیدواریم که با همراهی و مشارکت همه‌جانبه شهروندان و همه ذی‌نفعان دیگر ازجمله دستگاه‌های مرتبط با شهر تهران (اعم از دولتی، عمومی و حاکمیتی) بتوان در همین مسیر گام‌هایی محکم و استوار برداشت.
شهرداری تهران تلاش کرده است از سال ۱۴۰۱ به این برنامه تحول جامه عمل بپوشاند.
باور عمیق خادمان مردم در مدیریت شهر تهران به ارزش‌هایی مانند شفافیت و پاسخگویی، امکان و زمینه پایش و نظارت دائمی و مستمر بر پیشبرد برنامه‌ها و سنجش میزان پیشرفت آنها را برای نهادهای سیاست‌گذار و نظارتی فراهم کرده و همین رویکرد، ارتقای سرمایه اجتماعی شهرداری و تقویت اعتماد عمومی شهروندان تهرانی را نیز در پی داشته است.
«خداوندا، تو کن تبدیل که خود، کار تو تبدیل است…