فرجی راد: هم ایران هم اروپا به خوبی میدانند که به مذاکرات نیاز دارند؛ احتمالا ترامپ در مرحله اول گزینه دیپلماسی را انتخاب میکند
فرجی راد در گفت و گو با اعتماد بر اين باور است كه ايران و اروپا هر دو به خوبی میدانند كه به اين مذاكرات نياز دارند، چراكه اروپا بايد از وضعيت و كم و كيف مسائل هستهای ايران آگاه باشد و آن را تحت كنترل نگه دارد. همچنين، ايران به دليل احتمال فعال شدن مكانيسم ماشه در مهرماه آينده، به اين مذاكرات نيازمند است.
فرجی راد در گفت و گو با اعتماد بر این باور است که ایران و اروپا هر دو به خوبی میدانند که به این مذاکرات نیاز دارند، چراکه اروپا باید از وضعیت و کم و کیف مسائل هستهای ایران آگاه باشد و آن را تحت کنترل نگه دارد.
همچنین، ایران به دلیل احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه در مهرماه آینده، به این مذاکرات نیازمند است.
کد خبر: 694992 | ۱۴۰۳/۱۰/۲۶ ۰۹:۰۹:۱۰
حدیث روشنی- دور دوم رایزنی میان تهران و تروییکای اروپایی در شرایطی برگزار میشود که برنامه هستهای ایران باتوجه به بازگشت قریبالوقوع دونالد ترامپ به کاخ سفید در تاریخ 20 ژانویه، دوباره مورد توجه قرار گرفته است.
این درحالی است که به ادعای نشریات اروپایی تهران نیز این دور جدید رایزنیها را صرفا در قاب گفتوگو برای تبادل نظر تلقی میکند.
سخنگوی وزارت خارجه در این رابطه گفت این رایزنیها که برای روزهای دوشنبه و سهشنبه برنامهریزی شده شامل مجموعه وسیعی از موضوعات است و هدف اصلی نیز حذف تحریمها علیه ایران میباشد.
این در حالی راست که ایران اما بارها تمایل خود را برای احیای توافق هستهای اعلام کرده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه اخیرا نیز تمایل خود را برای مشارکت در مذاکرات سازنده ابراز کرد.
او همچنین اضافه کرده است فرمولی که ما به آن اعتقاد داریم همان برجام است.
ذیل این تحولات و تشدید تنشها میان ایران و اروپا ترامپ تا کمتر از یک هفته دیگر رسما کار دولت خود را آغاز میکند.
او در دولت اول خود سیاست موسوم به فشار حداکثری را دنبال کرد و همچنین ایالاتمتحده را از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج کرد.
گفتنی است تلاشهای پس از آن برای احیای توافق هستهای 2015 با شکست مواجه شد و در دسامبر 2024 بریتانیا، آلمان و فرانسه، تهران را متهم کردند که ذخایر اورانیوم غنی شده خود را به سطوح بیسابقهای افزایش داده است.
این ادعاها از سوی تروییکای اروپایی در شرایطی مطرح شده است که اکتبر 2025 قطعنامه 2231 که تحریمهای ششگانه سازمان ملل علیه ایران را ملغی کرده بود، منقضی خواهد شد.
این رویداد به امضاکنندگان برجام اجازه میدهد تا در موارد عدم اجرای قابل توجه تعهدات، تحریمهای سازمان ملل را دوباره بر ایران اعمال کنند.
به ادعای تحلیلگران به نظر میرسد نگرانی طرفین توافق از تشدید تنشها در صورت فعالسازی مکانیسم ماشه آنها را به آغاز دور جدیدی از رایزنیها ترغیب کرده است.
به این بهانه روزنامه اعتماد در راستای تحلیل دور جدید رایزنیها میان تهران و تروییکای اروپایی و اثربخش بودن آن با هدف کاهش تنشها در شرایطی که ترامپ در آستانه ورود به کاخ سفید است با عبدالرضا فرجیراد استاد ژئوپلیتیک گفتوگو کرده است.
عبدالرضا فرجی راد در پاسخ به سوال «اعتماد» در این باب که با لحاظ کردن مواضع تند اخیر اروپاییها علیه ایران دور جدید رایزنیها میتواند منجر به کاهش تنشها در بازه زمانی کنونی شود یا خیر، گفت: به نظر میرسد که مذاکراتی که در روز بیست و سوم دی ماه انجام شد، نتایج منفی نداشته است، به این دلیل که طرفین اعلام کردند که این مذاکرات ادامه خواهد داشت.
بیانیهای که همزمان آقای مورا منتشر کرده، مثبت بوده و نشاندهنده این است که به هر حال، انگلیس و فرانسه که اخیرا مواضع تندی علیه ایران اتخاذ کردند، در این مذاکرات حضور داشتند.
فرجی راد بر این باور است که ایران و اروپا هر دو به خوبی میدانند که به این مذاکرات نیاز دارند، چراکه اروپا باید از وضعیت و کم و کیف مسائل هستهای ایران آگاه باشد و آن را تحت کنترل نگه دارد.
همچنین، ایران به دلیل احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه در مهرماه آینده، به این مذاکرات نیازمند است.
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه به «اعتماد» گفت: من نسبت به این مذاکرات خوشبین هستم، زیرا طرفین اذعان داشتند که این مذاکرات ادامه خواهد داشت.
به باور فرجیراد ازسوی دیگر، امریکاییها در حال تمرکز بر مذاکرات خود با اروپا هستند و احتمالا اطلاعات مذاکرات با ایران را به صورت محرمانه ازسوی اروپا دریافت میکند تا مواضع ایران و همچنین مواضع طرفین را در این رایزنیها بررسی کنند.
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه گفت که دولت ترامپ با دولت بایدن تفاوتهای قابلتوجهی دارد و هنوز مشخص نیست که آیا امریکا و اروپا به صورت جمعی با ایران وارد مذاکره خواهند شد یا اینکه کشورهای اروپایی به طور مجزا و واشنگتن به طور جداگانه عمل خواهند کرد.
لذا ادامه مذاکرات برای اروپا، امریکا و ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.
فرجیراد در پاسخ به دیگر سوال «اعتماد» در این زمینه که اساسا همزمانی این رایزنیها با ورود ترامپ به کاخ سفید میتواند اعمال سیاست ادعای موسوم به فشار حداکثری را از اولویتهای دولت تازهنفس امریکا خارج کند یا خیر، گفت: هیچ کس نمیتواند در بازه زمانی کنونی نظر قاطعی درباره رویکرد ترامپ ارایه دهد، حتی در سایر مسائل بینالمللی و نه صرفا در رابطه با ایران مواضع دولت دوم ترامپ مشخص نیست.
به باور فرجی راد موضوع ایران اما به دلیل پیچیدگیهای خاص خود، وضعیت متفاوتی دارد.
به عنوان مثال، در برابر چین ادعاهایی مطرح میشود، اما بهراستی نمیدانیم که ترامپ چه رویکردی را اتخاذ خواهد کرد.
در مورد اوکراین نیز ادعاهایی وجود دارد، گفته میشود انگلیس از ترامپ خواسته است مساله آتشبس در اوکراین را به مدت سه ماه به تاخیر بیندازد.
اینها تناقضاتی هستند که در مواضع ترامپ مشاهده میشود.
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه گفت که این ادعا مطرح است که در مورد ایران، طرحی سه ماهه ارایه شده که احتمالا ترامپ در ابتدای دولت دوم خود آن را به کار گیرد.
به باور فرجیراد البته تحلیلها و مقالات مختلفی در مورد رویکرد احتمالی ترامپ رسانهای شده که به این نتیجه میرسند که او ابتدا مذاکره و دیپلماسی با ایران را در اولویت قرار داده و اگر دیپلماسی جواب نداد، بر مساله فشار حداکثری تاکید خواهد کرد.
فرجیراد در ادامه به «اعتماد» گفت که اما آنچه از سکوت نسبی ترامپ برداشت میشود، این است که او به احتمال زیاد همان رویکردهایی را که در کمپین انتخاباتی خود مطرح کرده، در مرحله اول به کار خواهد گرفت.
به این معنا که در ابتدا گفتوگوهایی را انجام خواهد داد و به دنبال اعمال فشار نخواهد بود.
احتمالا تلاش اولیهاش این خواهد بود که از طریق گفتوگو برای خود اعتباری کسب کند.
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه همچنین خاطرنشان کرد که مصداق این رویکرد را در ادعاهای اخیرش درباره غزه شاهد هستیم، به گونهای که مدعی است که تا آخر هفته آتشبس برقرار خواهد شد و براساس فشارهای او نیز حماس و اسراییل تسلیم شدهاند.
در رابطه با ایران نیز او احتمالا از طریق گفتوگو مدعی است که براساس تهدید، ایران را وارد مذاکره کرده است.
به باور فرجی راد اما گزاره دیگری مطرح است و آن اینکه ترامپ احتمالا محاسباتی خواهد داشت که اگر فشارها بر ایران افزایش یابد، به تنشهای بزرگی منجر خواهد شد که این تنشها ممکن است منافع امریکا در منطقه را به خطر بیندازند.
واشنگتن به دنبال تنش نیست و به دنبال آرامش در منطقه است و نباید این اتفاق رخ دهد.
لذا تصور نمیکنم که ترامپ در ابتدای دولت خود، به اهرم فشار حداکثری متوسل شود، چراکه ممکن است این فشارها به نتایجی منتج نشود.