عزم جدی دولت برای تغییر وضعیت سیستان و بلوچستان؛ از ۲ سفر در یک فصل تا توجه ویژه به سواحل مکران

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: مسعود پزشکیان در سفر استانی اخیر خود به سیستان و بلوچستان در ۲۱ دی ماه در جمع مردم شمال این استان گفت: برای من به عنوان یک ایرانی، مسلمان و مسئول کشور پذیرش چنین وضعیتی برای زابل، سیستان و بلوچستان و کشور قابل پذیرش نیست.
پزشکیان در سالن «شهید جمال زهی» شهرستان زابل با تاکید بر اینکه وضعیت امروز زابل نسبت به قبل که من اینجا حضور داشتم بهتر نشده و بدتر شده است، گفت: این وضعیت قابل قبول نیست، من به شما وعده دروغ نمی‌دهم اما تلاش خواهم کرد به هر شکل ممکن این وضعیت را تغییر دهم.
رئیس جمهور اظهار کرد: ما به عنوان کشور اسلامی و مسلمان و برای من به عنوان یک ایرانی و الان مسئول مملکت، پذیرش این وضعیت قابل قبول نیست و باید به همراه مردم، مسئولان، روحانیون تلاش کنیم که این وضعیت را اصلاح کنیم.
وی افزود: حرفی نمی‌زنم که فردا زیر آن بزنم، به شما دروغ نخواهم گفت ولی تلاش می‌کنم به هر شکلی که امکان دارد وضعیت موجود را تغییر دهم.
به امید خدا و با همراهی مردم و روندی که در استان وجود دارد، تلاش ما وضعیت را عوض خواهد کرد.
وقتی که اراده کنیم و این وضعیت را قبول نداشته باشیم، خداوند راه را به ما نشان خواهد داد.
پزشکیان گفت: ما پای به راه نهادیم و مطمئن باشید که تغییر ایجاد خواهیم کرد، با تمام وجود و علی رغم تمام مشکلاتی که ایجاد کرده‌اند، اگر اراده کنیم تمام مشکلات را برطرف خواهیم کرد و اراده ما این است که تا جایی که از دستمان بر می‌آید مشکلات شما را حل کنیم.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه اراده کردیم که در استان سیستان و بلوچستان تغییر ایجاد کنیم، افزود: برای دومین بار است که به استان آمده‌ایم، شاید هم دیر آمدیم اما مطمئن باشید که با کمک شما، در این روند تغییرات ایجاد خواهیم کرد و شما شاهد این تغییرات در آینده نه چندان دور خواهید بود.
در سفر اول استانی دولت چهاردهم به استان سیستان و بلوچستان، ۳۴ هزار میلیارد تومان برای پروژه‌هایی که امسال و سال آینده اجرا خواهد شد و ۲۴ هزار میلیارد تومان برای خط آهن چابهار به زاهدان تخصیص داده شد در سفر اول استانی دولت چهاردهم به استان سیستان و بلوچستان، ۳۴ هزار میلیارد تومان برای پروژه‌هایی که امسال و سال آینده اجرا خواهد شد و ۲۴ هزار میلیارد تومان برای خط آهن چابهار به زاهدان تخصیص داده شد؛ همچنین بانک‌ها نیز تعهد دادند ۲۰ هزار میلیارد تومان در این استان به پروژه‌ها اختصاص یابد و مقرر شد نهادهای اقتصادی هم ۷۰ هزار تومان در استان سرمایه‌گذاری کنند.
برآیند دومین سفر رئیس‌جمهور به سیستان‌وبلوچستان که حدود ۵۰ روز پس از نخستین سفر انجام شد، از عزم دولت چهاردهم برای سرعت بخشیدن به چرخ‌های توسعه این استان حکایت دارد؛ رویکردی که در هر دو سفر مدنظر دولتی‌ها قرار داشت.
این در حالی است دولت چهاردهم «توسعه مکران» را به‌عنوان یکی از اولویت‌های مهم، در دستورکار قرار داده است.
دستاوردهای نخستین سفر رئیس جمهور عبارتند از تصویب ۳۳ طرح برای استان با مشارکت ۷ دستگاه ملی، اختصاص ۳۴ هزار میلیارد تومان برای پروژه‌های استان، اختصاص ۲۴ هزار میلیارد تومان برای خط آهن چابهار به زاهدان، تعهد بانک‌ها برای اختصاص ۲۰ هزار میلیارد تومان به پروژه‌های سیستان‌وبلوچستان، برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری ۷۰ هزار میلیارد تومانی نهادهای اقتصادی در استان، آغاز ریل گذاری مسیر خاش به ایرانشهر، آغاز ساخت یک مدرسه ۱۸ کلاسه در حاشیه شهر زاهدان، صدور دستور ویژه رئیس‌جمهور برای ایمن‌سازی مدارس استان، بهره برداری از ۳ مدرسه خیرساز، صدور دستور رفع مشکل واردات از مرز میرجاوه تا پایان سال، پیگیری میزان پیشرفت طرح انتقال آب دریای عمان، راه‌اندازی کارگروه ویژه‌ای بررسی وضعیت زنان استان، گشایش واحد سنگ‌شکن و معدن تولید شن و ماسه شهر نوک آباد تفتان در جنوب سیستان‌وبلوچستان بود.
و رهاورد دومین سفر پزشکیان نیز پیگیری ویژه برای اجرای بندر شهید بهشتی چابهار، تکمیل بخشی از کریدور شمال- جنوب استان با پایان ۲۰۰ کیلومتر بزرگراه در محور زابل- زاهدان، آغاز بهره‌برداری از ناحیه صنعتی زرآباد در کنارک در سواحل مکران، بهره‌مندی ۱۶ هزار سیستانی از خدمات فاضلاب شهری، احیای برخی واحدهای صنعتی در شهرک صنعتی کنارک، بهره‌برداری از ۷ پروژه آب و فاضلاب در منطقه سیستان، راه‌اندازی پروژه توسعه شبکه جمع‌آوری فاضلاب زابل، برنامه‌ریزی برای ساماندهی حاشیه‌نشینی در استان، آغاز ساخت مدرسه شبانه‌روزی دلگان، پیگیری بهره‌برداری از سد «کهیر»، به‌عنوان بزرگ‌ترین سد سیستان و بلوچستان در آینده نزدیک، افتتاح ۴۵ کیلومتر راهگذر بزرگراهی نوار ساحلی منطقه مکران، آغاز عملیات اجرایی پروژه ۶۰۰ مگاواتی نیروگاه بادی «میل نادر»، پیگیری ویژه برای رفع مشکلات تجارت مرزی در استان، آغاز ساخت طرح‌های آموزشی در نقاط مختلف استان، واگذاری ۶۰ واحد مسکونی مددجویی در استان، برنامه‌ریزی برای اجرای ۶ طرح کلیدی کوتاه‌مدت و بلندمدت برای تأمین آب در سیستان، برنامه‌ریزی برای ساخت ۵۰۰ کلاس درس جدید در سیستان و بلوچستان، بهره‌برداری از ۱۹۴ پنل خورشیدی برای اشتغال مددجویان بهزیستی در زهک بود.
اتمام ۲۳۹ طرح نیمه تمام دستاورد سفر رئیس جمهور به سیستان
معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار ویژه زابل گفت: ۲۳۹ طرح نیمه تمام در منطقه سیستان وجود دارد که اتمام آنها تا پنج سال آینده به عنوان مصوبه سفر رئیس جمهور در اولویت قرار گرفت.
علی ولایتی پور افزود: در سفر رئیس جمهور به منطقه سیستان حدود ۱۵ مورد از مسائل این منطقه شامل حقابه، مرز، فاضلاب زابل، کارخانه لاستیک هامون، مجوز تردد خودروهای سنگین وارداتی با پلاک منطقه آزاد، تکمیل ظرفیت سهمیه دانشگاه فرهنگیان، بهداشت و درمان و سایر موارد را مطرح و تقاضا کردیم که مردم پیگیر خروجی کار هستند.
وی گفت: با پیگیری تمام مسئولان در رأس آن استاندار بومی سیستان و بلوچستان در شمال این استان ۲۳۹ طرح نیمه تمام وجود دارد که فاضلاب شهری زابل یکی از آنها بوده و نیاز به اعتبار زیاد برای اتمام دارد که اتمام این تعداد پروژه آن هم در طول پنج سال در سفر رئیس جمهور به منطقه سیستان مصوب شد.
وی تاکید کرد: اتمام فاضلاب شهر زابل آرزوی دیرینه و تاریخی مردم بوده و این طرح بسیار سنگین است، همچنین در خصوص حقابه پیشنهاد استفاده از ظرفیت بزرگان، ریش سفیدان و معتمدان در کنار موضوع دیپلماسی و مذاکره ارائه شد که رئیس جمهور دستور پیگیری آن را نیز داد.
وی بیان کرد: تسریع در طرح انتقال آب چابهار به سیستان و راه آهن مواردی است که نیاز به پیگیری مسئولان دارد، بنابراین به تمام ادارات تاکید کرده باید مخلص و در خدمت مردم باشند، این قول را به مردم می‌دهیم تا توان داریم پیگیر مسائل خواهیم بود.
فرماندار ویژه زابل ادامه داد: تکمیل بزرگراه زابل زاهدان یکی از طرح‌های بسیار بزرگی بود که بیش از ۲۰ سال زمان برد، طرحی که تأثیر خوبی در مسائل اقتصادی و حمل و نقل دارد و عامل رشد منطقه هست، چرا که تکمیل کننده محور ترانزیتی چابهار به میلک به شمار می‌رود.
وی افزود: این بزرگراه که به علت دو طرفه بودن و وقوع تصادفات معروف به جاده مرگ بود اکنون به جاده آرامش، آسایش و امنیت تغییر پیدا کرده، امید که سایر محورهای مواصلاتی حوزه سیستان در این پنج سال نیز به نحو احسن اجرایی و کامل شود.
قطار سیستان روی ریل توسعه
این در حالی است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، قطار توسعه سیستان و بلوچستان همزمان و همگام با سایر استان‌های کشور به حرکت در آمد، اما عمق و ابعاد عقب ماندگی‌ها و محرومیت‌ها و بعضاً سو مدیریت‌ها، اجازه نداد تصویری مطلوب از توسعه این خطه، ترسیم شود؛ اکنون حرکت قطار توسعه سرعت بیشتری گرفته است و این را آمارها روایت می‌کنند و خبر از پیشروی به سوی شکوفایی منطقه و استان دارند.
استان سیستان و بلوچستان در حوزه‌های مختلف علمی، عمرانی، بهداشتی و درمانی پیشرفت‌های فراوانی داشته که از هر نظر قابل قیاس با گذشته نیست.
مردم استان سیستان و بلوچستان و به ویژه مناطق روستایی آن قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از حداقل امکانات زیستی محروم بودند و عمق این محرومیت در دورانی که مردم از آن به عنوان دوران سیاه ستم‌شاهی یاد می‌کنند، به حدی است که با وجود تلاش‌های گسترده صورت گرفته پس از انقلاب، همچنان این استان در بسیاری از شاخص‌ها فاصله چشمگیری با دیگر نقاط کشور دارد.
یکی از دستاوردهای انقلاب شکوهمند اسلامی برخورداری بسیاری از روستاهای استان از نعمت آب آشامیدنی سالم، برق، راه و مدرسه است به نحوی که امروز همه روستاهای بالای بیست خانوار استان از نعمت برق بهره‌مند هستند در حالی که قبل از انقلاب بسیاری از روستاها و روستاییان در محرومیت کامل از همه امکانات زندگی می‌کردند.
شاخص برخورداری جمعیت روستایی از نعمت آب آشامیدنی سال ۱۳۵۷ حدود ۷ درصدبوده که امروز به بیش از ۸۰ درصد رسیده و تعداد روستاهای دارای سامانه آبرسانی سال ۱۳۵۷ تعداد ۱۱۹ روستا بوده که به بیش از سه هزار روستا رسیده است.
سیستان و بلوچستان در حالی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی حتی یک کیلومتر راه روستایی و بزرگراه نداشته که حالا این استان جزو استان‌های پیشرو در حوزه راه و شهرسازی به شمار می‌رود به طوری که در حوزه راه‌سازی نیز قبل از پیروزی انقلاب اسلامی یک کیلومتر بزرگراه در سیستان و بلوچستان وجود نداشت اما بعد از آن ۳۳۰ کیلومتر بزرگراه توسط اداره‌کل راه و شهرسازی استان در محدوده مرکز و شمال سیستان و بلوچستان و در حوزه اداره‌کل راه و شهرسازی جنوب استان ساخته شده است.
سال ۵۷ بندر چابهار یک بندر کوچک ماهیگیری با ظرفیت تجاری به شدت محدود بود اما اکنون بندر چابهار با ظرفیت پهلوگیری بزرگ‌ترین کشتی‌های تجاری جهان در نرم «پانامکس و سوپرپانامکس» در حال تبدیل شدن به یک هاب بین‌الملی با قابلیت پذیرش کشتی‌های پهن‌پیکر است.
قبل انقلاب عمده دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان در کپر تحصیل می‌کردند اما این استان با تحویل ۵ هزار و ۱۰۰ کلاس درس در چهار سال گذشته جایگاه نخست در بین استان‌های کشور را از آن خود کرده است.
دولت با اولویت بخشی به توسعه مناسبات با همسایگان به استان‌های مرزی به مثابه فرصت و دروازه صادرات محصولات دانش فنی و فناورانه نگاه می‌کند و در این میان استان سیستان و بلوچستان با داشتن ۱۲۱۰ کیلومتر مرز خاکی با دو کشور پاکستان و افغانستان و ۳۷۰ کیلومتر مرز آبی که مجموعاً بیش از یک ششم کل مرزهای کشور را دارا است در نقطه ثقل رویکرد توسعه اقتصادی و صنعتی دولت مردمی قرار دارد.
استان سیستان و بلوچستان با برخورداری از مرز مشترک با دو کشور افغانستان و پاکستان از ظرفیت بی بدیلی در حوزه تجارت مرزی برای ساکنان استان در گام نخست و برای کل کشور در فاز بعدی دارد.
بر همین اساس دولت برای تحقق بخشی به گفتمان تقویت مناسبات با همسایگان توجه اساسی به بازگشایی و فعال سازی بازارچه‌های مرزی دارد.
اقدامات مهم و فراوانی از بعد از انقلاب اسلامی تاکنون در راستای محرومیت زدایی در استان سیستان و بلوچستان صورت گرفته است اما با این حال، هنوز هم محرومیت‌ها و مشکلات مهمی در این استان به چشم می‌خورد.
رفع محرومیت‌های این خطه، از اولین روزهای انقلاب، دغدغه و مسئله مورد پیگیری رهبر انقلاب بوده است.
ایشان در این رابطه فرموده‌اند: «محرومیت‌هایی که در این استان دیدم، یک انگیزه قوی و آرزوی بزرگ در من به‌وجود آورد و آن، این‌که باید به این استان با این همه استعداد و به این مردم با این همه صفا، کمک کرد تا بتوانند زندگی سعادتمند و لایق شأن خود را در پیش گیرند.
لذا بعد از پیروزی انقلاب، اولین حکم مأموریتی که امام رضوان‌اللَّه‌علیه صادر کردند، حکمی به این بنده حقیر برای سفر به استان سیستان و بلوچستان بود.
من آمدم و مناطق گوناگون این استان را از نزدیک دیدم و انقلاب وظیفه خود را در قبال این استان حس کرد.
از جنوبی‌ترین نقاط استان، از منطقه چابهار و نیکشهر و نبت و فنوج و اسپکه و غیره تا مناطق شرقی این استان، منطقه سراوان و جالق و سرباز و از مناطق شمالی این استان، منطقه زابل و دریاچه هامون تا غرب این استان، منطقه بزمان و دلگان و چاه‌هاشم و جازموریان و غیره خبرها گرفتم، با مردم این مناطق نشستم، داخل کپرها رفتم و با دردها و رنج‌های این‌ها که در دوران رژیم طاغوت بر روی هم انباشته و متراکم شده بود، آشنا شدم.
انقلاب خود را در قبال سیستان و بلوچستان موظف دید و کار از روزهای اول شروع شد.
جهاد سازندگی و اجتماعات و جمعیت‌های مردمی خودجوش در این مناطق مشغول کار شدند.
جوانان امروز زاهدان و ایرانشهر و چابهار و زابل نمی‌دانند که گذشته این استان چگونه بود.
اگر گذشته وحشتناک زندگی در این استان تصویر شود، معلوم می‌شود که نظام اسلامی در این منطقه چه خدمات بزرگ و گران‌بهایی انجام داده است.
اما آن حقیقتی که از یاد من نمی‌رود و امیدوارم یکایک مسئولان همیشه آن را به یاد داشته باشند، این است که این استان چندین برابر آنچه که به آن خدمت شده، نیازمند خدمت است.
شکی نیست که خدمت زیادی شده است؛ اما شکی هم نیست که محرومیت هنوز خیلی زیاد است.
در این استان زمینه‌های عمران و پیشرفت فراوان است.
آنچه که امروز برای ما در منطقه سیستان و بلوچستان در درجه اول اهمیت قرار دارد.
عمران، آبادی و پیشرفت اقتصادی با ایجاد زیر بناهای لازم، با باز کردن راه تجارت سالم و جلوگیری از تجارت‌های ناسالم، با مقابله با اشرار و مفسدان، با تأمین آب در حدی که ممکن است، با ایجاد صنایع، با کشف و باروری و استخراج معادن - که این استان معادن خوبی هم دارد - و با توسعه کشاورزی و دامداری است.» (۱۳۸۱/۱۲/۰۲)
موضوع رفع مشکلات و محرومیت‌های این استان همواره از سوی رهبر انقلاب انقلاب دنبال شده است، تا جایی که در مصوبات سفر استانی ایشان در سال ۸۱، موارد بسیار مهم و کلیدی در این زمینه مورد تصویب قرار گرفت.
مصوباتی که رهبر انقلاب در دیدار با مردم این استان تاکید کردند، اگر تنبلی و بی‌توجهی برخی دولت‌ها نبود و این مصوبات به‌شکلی مناسب عملیاتی می‌شد، امروز چهره استان متفاوت بود.
در ادامه‌ی همین دغدغه‌مندی رهبر انقلاب است که ایشان مسئولان را به کار بیش از پیش برای رفع مشکلات مردم این استان فرا می‌خوانند: «مسئولان قدر این مردم را باید بدانند و باید خدمت کنند… باید این کارها با قوت ادامه پیدا کند.» (۱۴۰۲/۰۶/۲۰)