آلودگی هوا و تعطیلی‌های مکرر؛ تأثیرات آن و راهکار‌های کاربردی برای مدیریت پیامد‌ها
آلودگی هوا یکی از مشکلات بزرگ زندگی در شهر‌های صنعتی و پرجمعیت است که سلامت جسم و روان افراد را تهدید می‌کند.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ سعید یقینی- عباس غلامی روانشناس به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تعطیلی مکرر مدارس و ادارات به دلیل آلودگی هوا، علاوه بر ایجاد اختلال در زندگی روزمره، اثرات منفی گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی کودکان و بزرگسالان دارد.
وی افزود: پیامدهای آلودگی هوا بر سلامت جسم و روان شامل پیامدهای جسمانی و روانی است.
این روانشناس با اشاره به بیماری های جسمانی ادامه داد: بیماری های تنفسی و قلبی: آلودگی هوا با تأثیر مستقیم بر سیستم تنفسی، می‌تواند باعث بروز بیماری‌هایی مانند آسم، برونشیت مزمن و بیماری‌های قلبی شود.
ذرات معلق موجود در هوا می‌توانند وارد ریه‌ها شده و علاوه بر آسیب به بافت‌های تنفسی، به سایر اعضای بدن نیز آسیب برسانند.
تأثیر بر رشد کودکان: کودکان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر و مراحل رشد فعال، بیشتر از بزرگسالان تحت تأثیر آلودگی هوا قرار می‌گیرند.
کاهش فعالیت بدنی به دلیل تعطیلی مدارس و محدودیت در فضا‌های باز نیز می‌تواند اثرات منفی بر رشد جسمی و حرکتی آنها داشته باشد.
تضعیف سیستم ایمنی: تماس مکرر با آلودگی هوا، سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و افراد را در برابر بیماری‌های عفونی آسیب‌پذیرتر می‌کند.
غلامی به پیامدهای روانی هم اشاره کرد و گفت: استرس و اضطراب: زندگی در شرایطی که آلودگی هوا مداوم است، نوعی استرس مزمن را ایجاد می‌کند.
تعطیلی مدارس و نگرانی از سلامت کودکان، فشار روانی بر والدین و خانواده‌ها را افزایش می‌دهد.
افسردگی و انزوا: کاهش تعاملات اجتماعی به‌ویژه برای کودکان، می‌تواند منجر به انزوا، بی‌حوصلگی و حتی افسردگی شود.
کاهش عملکرد ذهنی: مطالعات نشان داده‌اند که آلودگی هوا بر عملکرد شناختی افراد تأثیر می‌گذارد و می‌تواند حافظه و تمرکز را کاهش دهد.
این امر در کودکان و دانش‌آموزانی که نیاز به تمرکز برای یادگیری دارند، اثرات مخرب‌تری دارد.
این روانشناس به راهکار‌های کاربردی برای کاهش اثرات آلودگی هوا اشاره کرد و تصریح کرد:
۱.
در سطح فردی و خانوادگی
حفاظت از سلامت جسمی:
استفاده از ماسک‌های مناسب در روز‌هایی که آلودگی هوا شدید است.
نصب تصفیه‌کننده‌های هوا در منزل و تلاش برای کاهش مواجهه با هوای آلوده.
مصرف مواد غذایی سالم و غنی از آنتی‌اکسیدان مانند میوه‌ها، سبزیجات و مغز‌ها برای تقویت سیستم ایمنی.
تقویت سلامت روان:
ایجاد محیطی شاد و آرام در خانه با انجام فعالیت‌هایی مانند بازی‌های گروهی، نقاشی و موسیقی.
تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا برای کاهش اضطراب.
۲.
در سطح اجتماعی و آموزشی
آموزش از راه دور: در شرایط تعطیلی مدارس، استفاده از بستر‌های آنلاین می‌تواند از اختلال در آموزش جلوگیری کند.
ارائه خدمات روان‌شناختی: برگزاری کارگاه‌ها و جلسات مشاوره برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان به منظور کاهش استرس و مدیریت بهتر شرایط.
تشویق فعالیت‌های هنری: فراهم‌کردن محیطی برای انجام کار‌های خلاقانه در خانه یا مدارس در روز‌های تعطیلی می‌تواند به کاهش تنش‌های روانی کمک کند.
۳.
در سطح سیاست‌گذاری و شهری
کاهش منابع آلودگی: اجرای قوانین سخت‌گیرانه برای کاهش استفاده از خودرو‌های آلاینده و گسترش استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی پاک مانند اتوبوس‌های برقی.
ایجاد زیرساخت‌های ایمن: ساخت پارک‌های سرپوشیده و افزایش تعداد دستگاه‌های تصفیه هوا در فضا‌های عمومی برای کاهش مواجهه مردم با هوای آلوده.
فرهنگ‌سازی: ترویج استفاده کمتر از خودرو‌های شخصی و آگاهی‌بخشی به مردم درباره اثرات آلودگی هوا بر سلامت و روش‌های مقابله با آن.
