دوئل گرانی دارو و تلاش برای بقا؛ بازار سیاه در داروخانه‌های اصفهان

خبرگزاری مهر– گروه استان‌ها- عاطفه قلع‌ریز: ساماندهی بازار دارو به عنوان طرح «دارویار» به دنبال زیان‌ده شدن تولید برخی از داروها برای تولیدکنندگان از سال ۱۴۰۱ در دستور کار سازمان غذا و دارو قرار گرفت.
بر این اساس از ۳ هزار و ۸۰۰ قلم داروی تولیدی در کشور قیمت ۳۸۰ دارو اصلاح شد که به گفته معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اگر این اقدام صورت نمی‌گرفت کمبود دارویی رخ می‌داد و مجبور به واردات دارو با قیمت بسیار بیشتر می‌شدیم.
از اهداف اصلی طرح دارویار که به دنبال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو اجرا شد، کمک به تأمین داروهای کمبود و جلوگیری از قاچاق معکوس بدون تغییر در میزان پرداختی بیماران هنگام تجویز دارو از مسیر نسخه نویسی الکترونیک بوده است.
از سویی هم باید توجه داشت که عدم حمایت از تولیدکنندگان دارو طی سال‌های اخیر باعث شد که برخی از کارخانجات دارویی به جای تولید به سمت واردات دارو بروند و دارویی که می‌توانست با افزایش ۵ درصد قیمت در داخل تولید شود، با رشد ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی قیمت به واسطه واردات به بازار عرضه شد.
به گفته محمود اعتباری، معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان دلایلی همچون قیمت گذاری غیرکارشناسی دارو و به صرفه نبودن تولید دارو برای تولید کننده، کافی نبودن نقدینگی برای واردات مواد اولیه و سایر ملزومات تولید دارو، همچنین نیاز به نوسازی تجهیزات تولید و تعمیر آنها، تأخیر در پرداخت ارز به تولیدکنندگان، تأخیر در ترخیص مواد اولیه و داروها از گمرک و مشکلات عدم هماهنگی و مدیریتی در حوزه دارو اشاره کرد.
وی با اعلام اینکه برای تأمین دارو باید شاهد هماهنگی و انسجام بین دستگاه‌های مختلف همچون وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، سازمان صمت و گمرک باشیم، افزود: ایران تولید کننده ۹۷ درصد داروها از نظر عددی است که برابر با تولید ۸۲ درصد داروها از نظر قیمتی است.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تمام روند فروش داروها را الکترونیکی خواند به صورتی که اگر برق و اینترنت با چالش روبرو شود عملاً فروش دارو با اخلال مواجه می‌شود، گفت: سیستم دارویی به سامانه‌های بیمه، ثبت احوال و همچنین تیک تاک وصل است و با ثبت هر نسخه دارویی مشخص می‌شود که بیمار چه زمانی و به چه مقدار دارو دریافت کرده است و اگر زودتر از موعد برای دریافت دارو مراجعه کند امکان تحویل دارو با پوشش بیمه وجود ندارد.
اعتباری با اعلام اینکه داروی بیماران خاص و صعب العلاج تحت پوشش صندوق بیماران خاص بوده و پرداختی ایشان تغییری نداشته است، افزود: این در حالی است که یکسری از داروهای معمول مثل فرآورده‌های تزریقی بیمارستانی و برخی پمادها با افزایش قیمت مواجه شده است.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مطلع کردن مردم از سامانه ۱۹۰ برای رفع سه مطالبه عمده دارویی را یک امر ضروری خواند و افزود: با گرفتن شماره ۱۹۰ می‌توانید به کد ۳۱۱ برای اطلاع از کمبود دارویی و گرفتن کد ۳۱۲ برای دریافت مشاوره دارویی و کد ۳۱۳ برای ثبت گزارش پیشنهادات و شکایات وصل شوید.
فروش آزاد داروهای تحت پوشش بیمه
شیرین اللهی یکی از خریداران دارو در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به فروش داروهای بیمه‌ای با قیمت آزاد در برخی از داروخانه‌ها گفت: برای خرید چند قلم دارو با بیمه به یکی از داروخانه‌های خیابان خانه اصفهان مراجعه کردم که تنها چند قلم دارو را بر اساس نسخه تحویل داد و مابقی را گفت نداریم و این در حالی بود که گفت همین داروها را به صورت آزاد می‌توان به شما تحویل بدهم.
علی صیادی، یکی دیگر از خریداران دارو به مهر اظهار کرد: برای تحویل انسولین به یکی از داروخانه‌ها مراجعه کردم که پاسخ دادند ۱۰ روز دیگر امکان تحویل دارو بر اساس نسخه است و اگر مصر به خرید انسولین هستید می‌توانیم هم اکنون با قیمت آزاد به شما تحویل دهیم.
عدم تحویل دارو بر اساس نسخه از مهم‌ترین گلایه‌های مردم اصفهان از سیستم غذا و دارو است و این در حالی است که همان دارو در همان داروخانه با قیمت آزاد در دسترس است.
معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان این رفتار داروخانه‌ها را یک تخلف آشکار اعلام کرد و گفت: در صورت مشاهده هر گونه تخلف باید به سامانه ۱۹۰ گزارش شود.
«فعلاً موجود نیست.» این پرتکرارترین پاسخی است که این روزها بیماران و به ویژه بیماران خاص و دیابتی در برابر ارائه نسخ پزشکی به داروخانه‌ها دریافت می‌کنند، این شرایط برای بیماران و خانواده استرس زا بوده و نمکی بر زخم بیماری‌شان تلقی می‌شود.
بیمه‌ها مطالبات داروخانه‌ها را پرداخت نمی‌کنند
یکی از داروخانه‌داران در ارتباط با افزایش قیمت دارو و کمبود دارو به مهر گفت: قیمت داروها طی چند مرحله افزایش یافت و ۳۰ تا ۴۰ درصد گران شدند، حالا هم دوباره خبر از گران‌تر شدن آنها شنیده می‌شود.
مشکل اینجاست که با گران شدن دارو، مشکلات داروخانه‌ها هم بیشتر می‌شود.
بیمه‌ها وعده داده بودند، مطالبات داروخانه‌ها را یک‌ماهه پرداخت کنند اما ۴ ماه است که ما هیچ پولی از بیمه‌ها (تأمین اجتماعی، خدمات درمانی و نیروهای مسلح) دریافت نکرده‌ایم.
هر روز وعده پرداخت داریم و محقق نمی‌شود.
گاهی هم یک مبلغ حداقلی واریز می‌کنند که ما نمی‌دانیم برای کدام مطالبات ماست.
وی درباره بدهی‌های داروخانه‌ها توضیح می‌دهد: داروخانه‌هایی که تخصصی کار می‌کنند و داروهای شیمی‌درمانی دارند، مطالبات‌شان حداقل چند میلیارد تومان است؛ البته این عدد برای داروخانه‌های معمولی بسیار کمتر است.
ما یک نامه به سازمان‌های بیمه‌گر نوشتیم که مطالبات داروخانه‌های تخصصی را در بازه زمانی کوتاه‌تر پرداخت کنند، اما هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ایم.
خرید و فروش دارو از طریق شبکه‌های مجازی بزرگ‌ترین چالش پیش رو
وی با اظهار اینکه تأمین دارو یا از طریق تولید کنندگان داخلی و شرکت‌های وارد کننده صورت می‌پذیرد، گفت: در شرایط موجود اقتصادی تولید دارو برای بسیاری از کارخانجات تولید دارو صرفه اقتصادی ندارد و همین مسئله باعث شده که در یک دوره‌هایی شاهد کمبود دارو شویم بنابراین سازمان غذا و دارو تصمیم گرفت اقدام به اصلاح تدریحی قیمت داروها کند تا انگیزه و رغبتی برای تولید کنندگان شکل بگیرد و به جای وارد کردن دارو و مواجه شدن مردم با افزایش قیمت زیاد، با حمایت از تولید کننده داخلی مشکل تأمین دارو را مرتفع کند.
اعتباری، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اعلام اینکه کیفیت فرآورده‌های دارویی ایران رو به بهبود است، گفت: داروهای تولید داخل تمامی استانداردهای مربوطه را پاس کرده‌اند.
وی با اظهار اینکه استاندارد و کیفیت دارو دارای حداقل بوده اما برای کیفیت سقفی متصور نیست، اعلام کرد برخی از فرآورده‌ای دارویی ایرانی به کشورهای مختلف صادر می‌شود.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مهم‌ترین چالش پیش رو را فروش داروهای تقلبی به جای داروی اصلی از طریق فضای مجازی خواند و گفت: پرونده‌های متعددی در این زمینه تشکیل شده که با همکاری نزدیک با پلیس فتا اقدام به مسدودکردن شبکه‌های فروش اینترنتی کرده‌ایم که بیشتر اقلام مربوط به فروش داروهای روان گردان، سقط جنین و مواد مخدر بوده است.
گفتنی است که تولید ۱۸ درصد داروها از نظر قیمتی که برابری می‌کند با ۳ درصد داروها از لحاظ عددی در ایران انجام نمی‌گیرد و این به معنای این است که ۱۸ درصد ارز دولتی صرف ۳ درصد واردات دارو می‌شود.