دعوای ناتمام ترکیه و نظام بین‌الملل بر سر قبرس - تسنیم

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، دستگاه سیاست خارجی ترکیه، یک بار دیگر در مورد قبرس بیانیه داد و رسماً علیه تصمیم سازمان ملل متحد موضع‌گیری کرد.
ماجرا از این قرار است که شورای امنیت سازمان ملل متحد (UNSC) بر اساس پیشنهاد انگلیس و ایرلند و سپس به اتفاق آرا، تصمیم گرفت ماموریت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در قبرس (UNFICYP) را برای یک سال دیگر تمدید کند.
بدین ترتیب، ماموریتی که از سال 1964 میلادی آغاز شده، یک سال دیگر هم تمدید شد.
نیروی مزبور متشکل از هشتصد نفر نیروی نظامی کماندو و یکصد نفر پلیس است.
جزیره قبرس از سال 1974 به دو بخش ترکی در شمال و یونانی در جنوب تقسیم شده است.
حالا قبرس اصلی عضو اتحادیه اروپا است اما شهروندان بخش ترک نشین، از چنین امتیازی بهره نبرده‌اند و هواپیماهای فرودگاه بخش ترک نشین، تنها با ترکیه خط پروازی دارد.
همچنان که پیش بینی می‌شد، ترکیه فوراً به این تصمیم اعتراض کرد.
وزارت امور خارجه ترکیه به این تصیم اعتراض کرده و با انتشار یک بیانیه رسمی گفته است: «راه حل عادلانه، دائمی و پایدار برای حل مسئله قبرس، فقط باید بر اساس واقعیت‌های میدانی باشد.
واقعیت این است که ترک‌ها در جزیره قبرس، ساختار سیاسی و اداری و دولت مستقل خودشان را دارند و از شورای امنیت می‌خواهیم که این واقعیت را بپذیرد و حقوق ذاتی مردم قبرس ترک، یعنی برابری حاکمیتی و موقعیت برابر بین‌المللی آنها را به رسمیت بشناسد.
در نتیجه تمدید مأموریت نیروی صلح سازمان ملل در جزیره، تنها در شرایطی مشروع است که موافقت طرف ترک نیز جلب شود.
اما این بار نیز بر خلاف رویه‌های سازمان ملل متحد به دست نیامد.»
وزارت امور خارجه ترکیه در ادامه به این اشاره کرده که همچنان از استقلال دولت قبرس ترک حمایت خواهد کرد و ماموریت نیروهای نظامی سازمان ملل متحد، تنها در صورتی با موفقیت همراه خواهد بود که همکاری و حُسن نیت ترک‌ها را همراه داشته باشند.
یک دعوای قدیمی، یک مانع بزرگ
ظاهراً در سیاست خارجی ترکیه، دعوا بر سر قبرس تمامی ندارد و مقامات آنکارا حاضرند، علاوه بر یونان و قبرس رومی، با اتحادیه اروپا، آمریکا و سازمان ملل متحد نیز دعوا کنند و شب و روز از استقلال ترک‌های شمال جزیره قبرس حرف بزنند.
این همان سیاستی است که از 60 سال پیش باعث شده، ده‌ها هزار نفر از نیروهای نظامی و انتظامی ترکیه در قبرس مستقر شوند.
اما هنوز هم، حتی یک کشور پیدا نشده که رسمیت یک واحد و ساختار سیاسی به نام «جمهوری ترک قبرس شمالی» را به رسمیت بشناسد.
دولت اردوغان در سه سال گذشته تلاش کرد تا هر طور شده، مقامات بنگلادش، پاکستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و قطر را راضی کند تا با انتشار یک بیانیه مشترک، به عنوان دوستان نزدیک ترکیه، اصطلاحاً دست به شناسایی زده و مشروعیت سیاسی دولت قبرس ترک را به رسمیت بشناسند.
اما هیچکدام از این کشورها، حاضر نشد حتی به صورت انفرادی چنین موضعی بگیرد.
به این دلیل که بر اساس رویکرد رسمی و حقوقی سازمان ملل متحد، تنها یک کشور به نام قبرس وجود دارد و ادعای مربوط به استقلال قبرس ترک، سندیت قانونی ندارد.
فیدان در جزیره چه گفت؟
هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه که در نخستین روزهای سال نو میلادی به جزیره قبرس سفر کرده بود، یک بار دیگر از تصمیمات پیشین ترکیه درباره ترک‌های قبرس حمایت کرد و در دیدار با ارسین تاتار که خود را رئیس جمهور قبرس ترک می‌نامد، اعلام کرد: «در جزیره با وضعیت 50 سال پیش نمی‌توان راه حل جدیدی عرضه کرد.
ما معتقدیم که چاره‌ای جز راه حل دو کشوری وجود ندارد.
لازم است هر چه زودتر، نظام بین الملل، استقلال این کشور را به رسمیت بشناسد.
در قبرس، دو جامعه متفاوت خود را به طور جداگانه در دو بخش منفصل این سرزمین مدیریت کرده‌اند.
این واقعیت اکنون باید ساختار قانونی و رسمی خود را به دست آورد و دو دولت در قبرس فعالیت کنند».
فیدان همچنین بر این مساله تاکید کرده بود که امنیت و آسایش در دریای اژه و مدیترانه، تنها در صورتی تامین خواهد شد که ترک‌های جزیره قبرس، دولت مستقل داشته باشند.
ربط دادن این مساله به اژه سخنان فیدان، نشان دهنده این است که قبرس، هنوز هم مساله قبرس، مهمترین نقطه اختلاف بین ترکیه و یونان است.
7 چالش بزرگ ترکیه در جزیره قبرس
دعوای قدیمی بین ترک و رومی در جزیره قبرس، تنها بخشی از چالش‌ها و مشکلات بزرگی است که باعث شده ترکیه، نه تنها با کشور قبرس، بلکه با یونان نیز دچار اختلاف جدی شود.
اما دومین چالش بزرگ ترکیه در جزیره، این است که به خاطر حمایت مداوم آنکارا از استقلال ترک‌ها، عملاً مذاکرات تکمیل روند عضویت ترکیه اتحادیه اروپا متوقف شده و این موضوع به مهمترین نقطه اختلاف بین ترکیه و اتحادیه تبدیل شده است.
چالش سوم ترکیه در جزیره قبرس این است که در چند سال گذشته، به دستور اردوغان، چند کشتی ویژه حفاری خریداری شدند تا در سواحل قبرس در زمینه کشف منابع گاز و نفت فعالیت کنند.
اما پس از اعتراضات مکرر کشور اروپایی قبرس، ترکیه ناچار شد این فعالیت را متوقف کند.
چهارمین مشکل بزرگ ترکیه در جزیره این است که رژیم صهیونیستی در چند سال گذشته، در هر دو طرف جنوبی و شمالی قبرس، هزاران قطعه زمین و ملک و مغازه خریداری کرده و مشخص نیست که برای این منطقه چه نقشه موذیانه‌ای دارد.
چالش پنجم ترکیه مربوبه اهداف جدید آمریکا در جزیره است.
در چند سال گذشته، آمریکا با هماهنگی و مجوز کنگره، تحریم تسلیحاتی ارتش رسمی قبرس را خاتمه داد و در چند نوبت، فروش تسلیحات و برگزاری دوره‌های آموزشی رزمی پیشرفته برای ارتش قبرس را تصویب کرد.
در همان زمان، وزارت امور خارجه ترکیه، تصمیم آمریکا مبنی بر اجازه فروش تسلیحات و آموزش نظامی به قبرس جنوبی را اشتباهی فاحش قلمداد کرد.
این وزارتخانه اعلام کرد که این اقدام باعث افزایش فعالیت‌های تسلیحاتی در جزیره می‌شود و حمایت نظامی از قبرس جنوبی، به صلح آسیب می‌زند و آنکارا انتظار دارد که واشنگتن، هر چه زودتر این تصمیم را لغو کند.
ترکیه همچنین اعلام کرد که به عنوان کشور مادر و کشور ضامن، به حمایت از توان دفاعی و بازدارندگی جمهوری ترک قبرس شمالی ادامه خواهد داد.
طی هفته‌های گذشته، وزارت امور خارجه ترکیه در دو نوبت با دیپلمات‌های آمریکایی وارد مذاکره شده و از آنها خواسته که درخواست ترکیه در مورد لغو تصمیم قبلی جو بایدن را به اطلاع دونالد ترامپ برسانند.
چالش ششم دولت اردوغان در جزیره قبرس، مربوط به سیاستمداران ترک است.
گروه قابل توجهی از سیاستمداران ترک قبرس از جمله مصطفی آکنجی رییس جمهور سابق، با رویکرد ترکیه مخالفند و بر این باورند که اصرار آنکارا بر ضرورت استقلال ترک‌ها، زندگی آنها را تباه کرده است.
او همچنین گفته بود که تاتار به عنوان رییس جمهور جدید، با دغلکاری، تقلب و تخلفاتی به قدرت رسیده که مجری اصلی آن، سرویس اطلاعاتی میت بوده است.
این اقدام، با این هدف صورت گرفته که در قبرس ترک، یک رییس جمهور حلقه به گوش اردوغان بر سر قدرت باشد.
بالاخره هفتمین و شاید مهمترین چالش دولت ترکیه در قبرس، بحران مالی است.
بخش اعظم هزینه‌های جاری، اداری و عمرانی بخش ترک نشین جزیره از جیب ترکیه پرداخت می‌شود و در شرایطی که این کشور دچار بحران مالی و بدهی سنگین خارجی شده، تامین هزینه‌های جزیره، روز به روز دشوارتر می‌شود.
انتهای پیام/