عملیات اجرایی سیاست پولی؛ گزارش عملیات بازار باز منتهی به ۱۵ بهمن ۱۴۰۳
در چهل و سومین عملیات اجرایی سیاست پولی بانک مرکزی به اجرای عملیات بازار باز در قالب توافق بازخرید به مبلغ ۲,۲۷ هزار میلیارد تومان، ۴۰۳۰ میلیارد تومان به شبکه بانکی تزریق کرد.
از ۲۹۹ هزار و ۳۱۰ میلیارد تومان ارزش سفارش‌های ارسال‌شده سیستم بانکی (فروش انواع اوراق بهادار - اوراق مالی اسلامی- منتشره توسط خزانه‌داری کل کشور به بانک مرکزی)، ارزش سفارش‌های پذیرفته شده توسط بانک مرکزی در قالب توافق بازخرید ۲۲۷ همت بود که نزدیک به ۷۶ درصد ارزش سفارش‌های ارسال شده است.
از طرف دیگر با توجه به سررسید شدن ۲۲۲ هزار و ۹۷۰ میلیارد تومان توافق بازخرید (مربوط به حراج‌های گذشته)، شبکه بانکی و مؤسسات اعتباری اقدام به خرید اوراقی کردند که قبلاً به بانک مرکزی فروخته بودند.
خالص جذب پول بانک مرکزی در عملیات بازار باز که حاصل از تفاوت ارزش توافق بازخرید سررسید شده نسبت به ارزش سفارش‌های پذیرفته شده است در آخرین حراج منفی ۴,۰۳۰ میلیارد تومان بوده است که با توجه به منفی بودن آن معادل ۴,۰۳۰ میلیارد تومان تزریق پول به شبکه بانکی است.
با توجه به جذب ۴۰۹۰ میلیارد تومانی پول از شبکه بانکی در قالب اعتبارگیری قاعده‌مند، مجموع جذب پول توسط بانک مرکزی به وسیله عملیات اجرایی سیاست پولی در هفته منتهی به ۱۵ بهمن ۶۰ میلیارد تومان بوده است.
توضیح ادبیات موضوع
عملیات بازار باز و اعتبارگیری قاعده‌مند (اعطای اعتبار به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری) دو ابزار سیاست پولی در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است که هدف از انجام آن (البته در قبال اخذ وثیقه) مدیریت نقدینگی، کاهش نوسانات نرخ سود بازار و حفظ نرخ سود بازار در نزدیکی نرخ سود هدف است.
عملیات بازار باز طبق تعریف دستورالعمل اجرایی «انجام عملیات بازار باز و اعطای اعتبار در قبال اخذ وثیقه توسط بانک مرکزی» خرید و فروش اوراق بهادار (شامل انواع اوراق بهادار - اوراق مالی اسلامی- منتشره توسط خزانه‌داری کل کشور) بین بانک مرکزی و مؤسسه (شامل بانک‌ها و مؤسسات اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی یا تأسیس شده بر اساس قوانین جاری) در بازار پول است.
معاملات مربوط به عملیات بازار باز می‌تواند در قالب ابزارهای «توافق بازخرید»، «توافق بازخرید معکوس»، «معاوضه ارزی» و «خرید یا فروش قطعی» بین اداره عملیات بازار باز و مؤسسه انجام شود و سررسید قراردادهای «توافق بازخرید»، «توافق بازخرید معکوس» و «معاوضه ارزی» یک هفته است و در صورت لزوم از یک روز تا ٩٠ روز می‌تواند تغییر یابد.
بانک مرکزی در چارچوب مدیریت ذخایر مورد نیاز بازار بین‌بانکی ریالی، عملیات بازار باز را به صورت هفتگی و موردی اجرا می‌کند.
موضع عملیاتی این بانک (خرید یا فروش از طریق ابزارهای موجود) بر اساس پیش‌بینی وضعیت ذخایر در بازار بین‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ بازار بین‌بانکی حول نرخ هدف، از طریق انتشار اطلاعیه در سامانه بازار بین‌بانکی (تابا) اعلام می‌شود.
متعاقب اطلاعیه مزبور، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در راستای مدیریت نقدینگی خود در بازار بین‌بانکی، نسبت به ارسال سفارش‌ها تا مهلت تعیین شده از طریق سامانه بازار بین‌بانکی (تابا) اقدام کنند.