خروج گرجستان از شورای اروپا به دنبال تحریم علیه مقامات تفلیس

به گزارش مشرق، مجمع پارلمانی شورای اروپا به سرعت در حال از دست دادن اهمیت خود در قفقاز جنوبی است.
این نتیجه‌گیری با توجه به این واقعیت قابل‌توجه است که کشورهای منطقه یکی پس از دیگری آماده ترک این سازمان اروپایی با تکیه بر منافع ملی خود هستند.
در اوایل سال ۲۰۲۴، جمهوری آذربایجان فعالیت خود در مجمع پارلمانی شورای اروپا را در اعتراض به استانداردهای دوگانه در این ساختار به حالت تعلیق درآورد.
در آن زمان، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، در دیدار با مارتین چونگونگ، دبیرکل اتحادیه بین مجالس، به صراحت اعلام کرد که در صورت عدم احیای حقوق هیئت جمهوری آذربایجان در مجمع پارلمانی شورای اروپا، باکو مشارکت خود در شورای اروپا و صلاحیت دادگاه اروپایی حقوق بشر را مورد بازنگری قرار خواهد داد.
اکنون و به تازگی، پارلمان گرجستان نیز تصمیم مشابهی گرفته و در واکنش به قطعنامه تحریک‌آمیز مجمع پارلمانی شورای اروپا که خواستار اعمال تحریم‌ها علیه مقامات گرجستان شده بود، فعالیت خود را در این نهاد متوقف کرده است.
گرجستان شورای اروپا را به چالش کشید
واکنش تفلیس به اقدام مجمع پارلمانی شورای اروپا بسیار تند بوده است.
شالوا پاپواشویلی، رئیس پارلمان گرجستان، در واکنش به قطعنامه اخیر مجمع پارلمانی شورای اروپا اعلام کرد که «گرجستان منتظر بازگشت مجمع پارلمانی شورای اروپا به ارزش‌های اصلی خود است که بر پایه احترام به دموکراسی و حاکمیت ملی بنا شده است.»
ایراکلی کوباخیدزه، نخست‌وزیر گرجستان نیز در سخنانی در شبکه تلویزیونی «ایمدی» با بیان اینکه فعالیت در مجمع پارلمانی شورای اروپا در شرایط کنونی فاقد هرگونه معنا و مفهوم است، تأکید کرد که هیئت گرجستان پس از تغییر نگرش نسبت به مردم و کشور گرجستان به مشارکت خود در این سازمان ادامه خواهد داد.
یادآور می‌شود که در قطعنامه اخیر مجمع پارلمانی شورای اروپا خواستار آغاز روند برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام تحت نظارت این مجمع و همچنین آزادی «زندانیان سیاسی» در گرجستان شده بود.
گرجستان در برابر مداخله شورای اروپا: اعتراض به استانداردهای دوگانه غرب
تصمیم مقامات گرجستان نشان می‌دهد که تفلیس رسماً تلاش مجمع پارلمانی شورای اروپا برای مداخله در امور داخلی یک کشور مستقل را نمی‌پذیرد.
این اقدام گرجستان همچنین اعتراضی به استانداردهای دوگانه اروپا است که این کشور در سال‌های اخیر با آن مواجه بوده است.
در واقع، رویکرد جانبدارانه مجمع پارلمانی شورای اروپا نسبت به گرجستان، ادامه سیاست غرب در قفقاز به ویژه در زمینه سردی قابل‌توجه روابط واشنگتن و بروکسل با تفلیس است.
تفلیس به دنبال تعیین سرنوشت خود بدون دخالت خارجی
تصمیمات اخیر گرجستان در قبال غرب نشان می‌دهد که این کشور به دنبال تعیین مسیر آینده خود بدون دخالت خارجی است.
پس از تصویب قانون شفافیت «عوامل خارجی» توسط تفلیس در سال گذشته، اتحادیه اروپا روند الحاق گرجستان به اتحادیه را متوقف کرد و آمریکا نیز کمک‌های مالی خود به این کشور را قطع کرد.
به عبارت دیگر، غرب نشان داد که چشم‌انداز اروپایی گرجستان تنها با شرایط دیکته شده توسط بروکسل و پاریس ممکن است؛ اما آیا گرجستان به چنین چشم‌اندازی نیاز دارد؟
پاسخ روشن است.
واکنش تفلیس به تحولات سیاسی اخیر نشان می‌دهد که این کشور برای حاکمیت و استقلال خود ارزش قائل است و قصد دارد مسیر آینده خود را بدون دخالت خارجی تعیین کند.
تنش در روابط ترکیه و شورای اروپا: استانداردهای دوگانه و اسلام‌هراسی
علاوه بر گرجستان و جمهوری آذربایجان، مجمع پارلمانی شورای اروپا (PACE) با ترکیه نیز روابط نسبتاً تنش‌آلودی دارد که به دلیل اسلام‌هراسی و استانداردهای دوگانه اروپا ایجاد شده است.
یکی از نمونه‌های بارز این موضوع در آوریل ۲۰۱۷ رخ داد که اکثر نمایندگان مجمع پارلمانی شورای اروپا به تصویب قطعنامه‌ای رأی دادند که بازگشت نظارت بر ترکیه را در پی داشت.
گزارش آن زمان با عنوان «عملکرد نهادهای دموکراتیک در ترکیه» و قطعنامه پیوست آن، حاوی انتقادات بی‌اساس از ترکیه در ارتباط با تصمیمات و اقدامات اتخاذ شده در چارچوب وضعیت اضطراری اعلام‌شده در این کشور پس از کودتای نظامی ناکام ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ بود.
نویسندگان این گزارش ادعا کردند که عملکرد نهادهای دموکراتیک در ترکیه مختل شده و در پی آن، تعدادی توصیه به آنکارا ارائه شد.
شورای اروپا بازنده اصلی خروج گرجستان و جمهوری آذربایجان
با توجه به رویکردهای اخیر مجمع پارلمانی شورای اروپا، خروج گرجستان و جمهوری آذربایجان از این سازمان بیش از هر چیز به ضرر خود شورای اروپا خواهد بود.
با توجه به اینکه مجمع پارلمانی شورای اروپا به ترویج تبعیض، نفرت مذهبی و استانداردهای دوگانه می‌پردازد، به وضوح به عرصه‌ای بین‌المللی برای حمله به کشورهایی تبدیل شده است که سیاست مستقلی در برابر زیاده‌خواهی‌های غرب را دنبال می‌کنند؛ بنابراین، عضویت یا خروج از این سازمان برای گرجستان، جمهوری آذربایجان و به ویژه ترکیه اهمیت چندانی ندارد.
اگر گرجستان و جمهوری آذربایجان تصمیم به ترک این سازمان بگیرند، مجمع پارلمانی شورای اروپا بازنده اصلی خواهد بود.
دلایل این امر را می‌توان به شرح زیر برشمرد:
افشای نقاط ضعف شورای اروپا: خروج این دو کشور نقاط ضعف جدی در فعالیت این سازمان را آشکار خواهد کرد.
خدشه به وجهه منطقه‌ای شورای اروپا: این اتفاق ضربه‌ای به وجهه و اعتبار سیاست منطقه‌ای این سازمان اروپایی وارد خواهد کرد.
ترکیه با شرایطی مواجه شد که بر اساس آن، آنکارا باید تمام توصیه‌های این سازمان را برای ادامه همکاری با مجمع پارلمانی شورای اروپا اجرا می‌کرد.
در نهایت، وزارت امور خارجه ترکیه تصمیم مجمع پارلمانی شورای اروپا را محکوم و آن را سیاسی و ناعادلانه خواند.
کارشناس گرجستانی: شورای اروپا استقلال خود را از دست داده است
به گفته یک کارشناس گرجستانی، اقدام مجمع پارلمانی شورای اروپا علیه گرجستان نشان می‌دهد که این شورا استقلال خود را از دست داده است.
شوتا آپخایزه، کارشناس علوم سیاسی گرجستانی و مدیر مرکز مطالعات اسلامی قفقاز-گرجستان، در این خصوص گفت: اقدام مجمع پارلمانی شورای اروپا در قبال گرجستان نشان داد که شورای اروپا سازمانی مستقل در روابط بین‌الملل نیست و قادر به اتخاذ تصمیمات عینی نیست.
این کارشناس گرجستانی، مجمع پارلمانی شورای اروپا را سخنگوی تبلیغانی اروپا-آتلانتیک خواند و تصمیمات این نهاد را جانبدارانه و بر اساس استانداردهای دوگانه ارزیابی کرد.
شوتا آپخایزه در این خصوص گفت: «مجمع پارلمانی شورای اروپا ساختاری است که مواضع اروپا-آتلانتیک را بیان می‌کند و انگیزه‌های جانبدارانه‌ای در قبال هیئت گرجستان دارد.»
وی افزود: «از سوی دیگر، مشارکت گرجستان در فعالیت مجمع پارلمانی شورای اروپا حتی با وجود اینکه تفلیس به مدل توسعه غرب‌گرا پایبند است، جنبه نمادین دارد.
مجمع پارلمانی شورای اروپا خواسته‌های زیادی را در مورد آزادی زندانیان سیاسی مطرح کرده است، در حالی که واقعیت این است که بیشتر این افراد مجرمین عادی هستند که به دلیل اقدامات خاصی بازداشت شده‌اند.»
آپخایزه تأکید کرد: «کاملاً آشکار است که مجمع پارلمانی شورای اروپا رفتاری جانبدارانه نسبت به گرجستان نشان می‌دهد و این موضوع نشان‌دهنده استانداردهای دوگانه اروپا است.»
اروپا در حال فاصله گرفتن از گرجستان است
مدیر مرکز مطالعات اسلامی قفقاز-گرجستان معتقد است که تقابل مجمع پارلمانی شورای اروپا با گرجستان نشان‌دهنده فاصله گرفتن اروپا از این کشور است و چشم‌انداز اروپایی گرجستان را با تردید مواجه می‌کند.
شوتا آپخایزه در این خصوص گفت: «همان‌طور که همه ما می‌دانیم، مجمع پارلمانی شورای اروپا مواضع کاملاً غیر عینی و مشابهی را در قبال جمهوری آذربایجان نیز اتخاذ کرده است.»
وی افزود: «همچنین آشکار است که تقابل از سوی مجمع پارلمانی شورای اروپا نشان می‌دهد که اروپا در حال فاصله گرفتن از گرجستان است و این موضوع تا حدودی چشم‌انداز اروپایی این کشور را با تردید مواجه می‌کند.»