بازخوانی نقش مردم چهارمحال و بختیاری در پیروزی انقلاب اسلامی
شهرکرد-یک پژوهشگر و نویسنده تاریخ انقلاب اسلامی، گفت: مردم چهارمحال و بختیاری بر طبق اسناد تاریخی از اولین روزهای حرکت امام خمینی(ره) در صحنههای مختلف انقلاب حضور داشتند.
![انقلاب،انقلابي،مبارزات،مسجد،مساجد،شهركرد،چهارمحال،بختياري،مر ...](https://media.mehrnews.com/d/2025/02/08/4/5368366.jpg)
ماشاالله ایزدی در گفتوگو با خبرنگار مهر، با تبریک چهل و ششمین فجر انقلاب اسلامی ایران و با اشاره به نقش محوری مردم به رهبری امام خمینی (ره) در شکلگیری انقلاب اسلامی، اظهار کرد: از ویژگیها و ارکان اصلی انقلاب، حضور تعیینکننده و نقشآفرینی مردم بود و شبکههای گسترده مبارزات مردمی در سراسر کشور مانند یک ارتش قدرتمند به پیشبرد انقلاب تا پیروزی و استقرار آن کمک میکردند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه مردم چهارمحال و بختیاری بر طبق اسناد تاریخی از اولین روزهای حرکت امام خمینی (ره) در صحنههای مختلف انقلاب حضور داشتند، ادامه داد: حضور هزاران شهرکردی در تشییع پیکر شهید داودی از شهدای مبارزات انقلابی در فارسان و شرکت گسترده آنان در راهپیمایی بزرگ حمایت از امام (ره) در روز ۱۸ بهمن با راهبری روحانیت از جمله این حضور و نقشآفرینی بود؛ در همین ایام بود که ادارات در چهارمحال و بختیاری با صدور اطلاعیههایی یکی پس از دیگری به جمع راهپیمایان در این روز پیوستند.
مساجد چهارمحال و بختیاری؛ خاستگاه مبارزات انقلابی
ایزدی انقلاب اسلامی را یک انقلاب با اصول، مضامین و اهداف دینی دانست و بیان کرد: رفتار انقلابی و روحیه مبارزاتی مردم برخاسته از باورهای اعتقادی آنها و شعارهای انقلاب، اعلامیهها، اطلاعیهها و … نیز اغلب حاوی مضامین دینی و قرآنی بود.
همچنین رهبران حرکتهای مردمی در جایجای کشور غالباً روحانیون بودند و این مبارزات با محوریت مساجد و جلسات قرآنی و هیئات مذهبی شکل میگرفت.
وی ادامه داد: در جریان مبارزات انقلابی علیه طاغوت، مساجد، حسینیهها و اماکن دینی مرکز تجمع مردم و نمایش قدرت مردمی بود.
بهویژه مساجد که مردم برای اقامه نماز حضور گسترده مییافتند و در عین حال به برنامهریزی و راهبری مبارزات میپرداختند و مضامین والایی چون جهاد و شهادت، ظلمستیزی و عدالتجویی در این اماکن مقدس در کنار اقامه نماز، روضه، سوگواری برای اهل بیت (ع)، دعا و مناجات تجلی مییافت.
ایزدی تأکید کرد: مساجد در فرهنگ دینی همواره حلقه ارتباط علما و روحانیون با مردم و بهترین مکان برای تبلیغ دین بودند که روحانیون میتوانستند با تبلیغ چهره به چهره با مخاطبان ارتباط برقرار کنند، همین کارکرد مسجد را در جریان انقلاب نیز مشاهده میکنیم که روحانیون بهعنوان راهبران این حرکت، با مبارزان مردمی تعامل داشتند و با کمک مردم مبارزات را طراحی و اجرا میکردند و درواقع، راهپیماییهای بزرگ و سراسری از دل همین مساجد و حسینیهها شکل گرفت.
مساجد نقشآفرین انقلاب در شهرکرد
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، ایثارگران و بانوان شورای اسلامی شهرکرد با نام بردن از برخی مساجد و حسینیههای تأثیرگذار شهرکرد در جریان مبارزات انقلابیون، توضیح داد: «مسجد خان» شهرکرد با قریب به سه قرن قدمت، در مرکز شهر قرار دارد که همیشه محل رفت و آمد مردم بوده و از مساجد فعال و نقشآفرین شهر به شمار میرود.
این مسجد با راهبری و سخنرانیهای روشنگرانه شیخ حسینعلی داودی بنی در سالهای ۵۶ و ۵۷ نقش محوری و اساسی را در مبارزات مردمی علیه رژیم پهلوی ایفا کرد.
ایزدی ادامه داد: با اوجگیری مبارزات انقلابی و تجمعات انقلابیون در این مسجد، رفت و آمدها به آن زیر ذرهبین ساواک قرار گرفت و بهشدت محدود شد لذا اهالی این مسجد ناچار شدند جلسات خود را به مکان دیگری انتقال دهند که در این خصوص اسناد و نامههای محرمانه در دست است.
وی «مسجد اتابکان» واقع در هسته اولیه مرکزی شهرکرد را از دیگر مساجد نقشآفرین در مبارزات انقلابی برشمرد و گفت: حجتالاسلام والمسلمین صفر نورالله، از علمای انقلابی مشهور که در میان مردم به نوراللهی شهرت داشت در سال ۱۳۵۷ روحانی این مسجد و مدیر مدرسه علمیه امامیه بود.
وی ضمن اشاعه افکار انقلابی در بین مردم در مناسبتهای مختلف از علمای انقلابی و سخنرانان توانمند دعوت میکرد تا برای مردم سخن بگویند لذا از نقش این شخصیت و مسجد اتابکان در روشنگری افکار عمومی جامعه در این برهه حساس نباید چشمپوشی کرد.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: مسجد جامع شهرک، مسجد جامع چالشتر، مسجد حاج کرامت بروجن، مسجد حاج شیخ علی بروجن، مسجد جامع (آقاضیاء مدنی) بروجن، مسجد جامع فرخشهر، مسجد حضرت صاحب الزمان (عج) شهرکرد و حسینه اعظم شهرکرد از مهمترین مساجد استان در راهبری و پیشبرد مبارزات انقلابی بودند که در آنها روشنگری و افشاگری نسبت به فساد و بیعدالتی حکومت پهلوی صورت میگرفت و پیامها و اعلامیههای امام (ره) به سمع و نظر مردم میرسید.
هیئتیهای چهارمحال و بختیاری؛ پای کار انقلاب
وی با تصریح اینکه حسینیهها نیز در قالب هیئات و کانونهای مذهبی همین نقش و کارکرد را داشتند، افزود: روحانیون انقلابی علاوه بر بهرهگیری از مسجد برای روشنگری و راهبری افکار عمومی از محافل و برنامههای هیئتهای مذهبی نیز که اغلب با حضور گسترده مردم همراه بود برای این مهم حداکثر استفاده را میکردند.
ایزدی به معرفی برخی هیئتهای مذهبی تأثیرگذار در مبارزات انقلابی مردم چهارمحال و بختیاری اشاره و اظهار کرد: «هیئت ابوالفضل (ع)» شهرکرد از سال ۱۳۵۵ فعالیت خود را آغاز کرد و در بحبوحه تظاهرات و حرکتهای انقلابیون به محلی مناسب برای نشر عقاید انقلاب و آرمانهای امام خمینی (ره) تبدیل شد.
عملکرد موفق این هیئت باعث شد تا از سال ۵۶ به بعد، هیئتهای مشابهی در شهرها و روستاهای دیگر شهرستانها نیز تشکیل شوند و به جریان مبارزات انقلابی بپیوندند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان افزود: «هیئت محمدیه» بروجن با قدمتی بالغ بر ۶۰ سال تنها هیئتی بود که در طول سال و در تمام مناسبتها فعالیت داشت و علاوه بر برگزاری برنامههای مناسبتی، محلی برای تشکیل کلاسهای قرآن کریم، احکام و نهجالبلاغه بود که اغلب این کلاسها در قالب جلسات خانگی برگزار میشد.
ایزدی در خصوص نقش هیئت محمدیه در راهبری مبارزات انقلابی، تصریح کرد: ساواک در بهار سال ۱۳۵۳ طی گزارشی تأکید میکند که اعضای این هیئت کارهایی را در راستای دفاع از آرمانهای امام خمینی (ره) انجام میدهند و در برنامههایی که برگزار میکنند به تمجید امام و حرکت انقلابی ایشان میپردازند.
به همین منظور، این هیئت تحت رصد و کنترل ساواک قرار داشت و اعضای آن با گرفتن پیامهای تذکر و تهدید از سوی ساواک بهشدت محدود بودند.
جلسات قرآنی شهرکرد؛ خاستگاه تربیت نیروهای انقلابی
این مدرس و پژوهشگر تاریخ انقلاب انجمنها و جلسات قرآنی را از دیگر سرچشمههای قیام مردم چهارمحال و بختیاری علیه رژیم طاغوت دانست و توضیح داد: اعتقاد و علاقه مردم به قرآن کریم همواره منجر به تشکیل جلسات قرآنی در مساجد و منازل میشد که این فضاها مأمن مناسبی برای تربیت نیروهای مبارز و انقلابی و نشر اندیشه انقلاب و شکلگیری حرکتهای مردمی بود.
ایزدی ادامه داد: در این راستا میتوان به نامهای ماندگاری همچون «مکتب قرآن شهرکرد» با راهبری اسدالله مجدزاده و «انجمن قرآن» شهرکرد با راهبری حجتالاسلام نوراللهی اشاره داشت که از سالها پیش از انقلاب فعالیتهای قرآنی خود را آغاز کرده بودند و در جریان حرکت مردمی برای پیروزی انقلاب اسلامی نقش محوری ایفا کردند.
وی نقش مراکز آموزشی، مدارس، حوزه علمیه بهویژه مدرسه علمیه امامیه شهرکرد و دانشگاهها در چهارمحال و بختیاری را در شکلگیری انقلاب تأثیرگذار دانست و افزود: با گسترش فعالیتهای مبارزاتی و افزایش اعتراضات مردمی علیه رژیم شاهنشاهی، دامنه فعالیتهای تبلیغی و تبیینی در مراکز آموزشی، مساجد و حسینیهها، هیأت مذهبی و حتی منازل شخصی انقلابیون بیش از پیش گسترش یافت و در این برهه کمکم شاهد افزایش تعداد مبارزان در جایجای استان چهارمحال و بختیاری و علنی شدن حرکتهای مردمی و تظاهرات هستیم.
ایزدی در پایان اظهار کرد: ثمره این مبارزات و مجاهدتهای مردمی در چهارمحال و بختیاری همپای سراسر کشور منجر به عقبنشینی حکومت پهلوی و شکلگیری انقلاب اسلامی ایران شد.