انقلاب اسلامی عقلانیت نوینی را نمایان کرد

به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «کنش انقلاب اسلامی در چرخش فلسفی میشل فوکو» در مجتمع حوزوی امام رضا (ع) برگزار شد.
در آغاز این نشست حجت الاسلام «فرهاد داودی‌پور» طی سخنانی اظهار کرد: فیلسوف غربی در نگاه تحلیلی خود، رویکرد پسینی دارد از این جهت تلاش‌اش نَه کشف هستی آن گونه که هست بلکه بر تحلیل پدیده آن گونه که رخ داده متمرکز است؛ بنابراین فیلسوف غربی پدیدار شناس است و نَه علت‌یاب، فیلسوف غربی از گونه فوکو، در نگاه پسینی خود به جابجایی‌ها اجتماعی دوره مدرن و پست مدرن قدرت را در دو سوی ساخت یافته لیبرالیسم و مارکسیسم پدیدار می‌دید و تحلیل پدیدار شناختی اش از آینده رخدادهای زیست اجتماعی، انحلال در این دو نهاد بلوکی شرق و غرب نمایان می‌شد.
مدیر پژوهشکده حوزوی فقه و علوم انسانی امام رضا (ع) افزود: اما رخداد عظیم انقلاب اسلامی ایران پدیده دگرگون‌کننده‌ای را در پدیدارهای پسامدرن پیش روی فیلسوف غربی از گونه میشل فوکو نمایان ساخت؛ پدیدارشناس پسامدرن اکنون و پس از رخ‌نمایی انقلابی عظیم بر استواری ذخیره‌ای دانایی از عرفان شیعی و فلسفه اسلامی و فقه جواهری، تحلیلی دگر بار خواهد کرد؛ عقلانیتی نوین در پساپرده انقلاب اسلامی ایران پا به عرصه اندیشه پدیدارشناس باز کرده است؛ انقلاب اسلامی ایران عقلانیت نوینی در زیست تجربه بشر در پهنه تاریخ نمایان ساخت که بر استواری معنویت و حداکثر سازی دلی آرام و قلبی مطمئن در سفر همراه با خلق به سوی حق، نمایی دارد؛ این عقلانیت توان مقاومتی در برابر بلوک‌های تمدنی در پیش روی فیلسوف پدیدار شناس قرار داده است که فیلسوف غربی از گونه میشل فوکو بی تردید تمدنی نوین را آینده پژوهی می‌کند.
در ادامه این نشست دکتر قهرمان ضمن تشریح اهمیت زمینه‌های فکری – فلسفی میشل فوکو و فهم نگاه او به انقلاب اسلامی، به بررسی تأثیراتی که این فیلسوف از انقلاب اسلامی به ویژه در نگارش آثار متأخرش گرفت پرداخت و گفت: توجه به سوژه اخلاقی (در برابر سوژه حقوقی / گفتمانی) و ضرورت مراقبت از خود و کار کردن بر روی خود مسأله‌ای است که در این بحث مطرح می‌شود.
وی در ادامه به منتقدین نگاه فوکو به انقلاب اسلامی نیز اشاره کرد و افزود: دیدگاه میشل فوکو در باب انقلاب اسلامی همواره محل نزاع بوده و موافقان و مخالفان مختلفی داشته است برای مثال پس از ۱۱ سپتامبر افرادی نظیر «ژانت آفاری» و «کوین اندرسون» که از عقل و ارزش‌های فرهنگی مدرن دفاع می‌کردند و اسلام‌گرایی را مانعی برای آن می‌دانستند، این حادثه را تأییدیه‌ای برای عینی و مطلق درنظر گرفتن عقلانیت و ارزش‌های فرهنگی مدرن و نقطه عطفی برای حمله دوباره به اسلام گرایی یافتند.
به زعم آنها فوکو یکی از اصلی‌ترین مدافعان اسلام‌گرایی رادیکال بود که در انقلاب ایران تجلی یافت و حوادثی مثل یازده سپتامبر را باید تالی منطقی چنین اسلام‌گرایی رادیکالی به شمار آورد.
عضو هیأت علمی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در نقد آرای آفاری و اندرسون اظهار کرد: آنچه نادیده گرفته می‌شود زمینه‌های فکری – فلسفی نظرات میشل فوکو است که باعث توجه بیشتر او به انقلاب اسلامی شد، علاوه براین، تأثیر فوکو از انقلاب اسلامی بر مطالعات او در دهه ۸۰ میلادی نیز موضوعی انکارناپذیر است که نه تنها در مباحث آفاری و اندرسون دیده نمی‌شود، بلکه آن‌ها به طرز عجیبی مقاله «روشن‌نگری چیست؟» فوکو را دلیل عبور او از انقلاب اسلامی می‌دانند.