شکست زودهنگام پویش نه به تصادف؛ کشته شدن ۳۳ نفر در تصادفات رانندگی در یک هفته!

روزنامه اعتماد نوشت: نگاهی به اخبار تصادفات جاده‌ای طی 7 روز بعد از اعلام ایجاد این پویش و در فاصله روزهای 29 بهمن تا 6 اسفند نشان می‌دهد که در این بازه زمانی، وقوع تصادفات جاده‌ای و درون‌شهری، 33 کشته و 170 زخمی به‌جا گذاشته است.
کد خبر: 701321 | ۱۴۰۳/۱۲/۰۷ ۰۹:۳۰:۰۰
8 روز از اعلام اجرای پویش «نه به تصادف» می‌گذرد.
این پویش، پیشنهادی بود که 10 روز بعد از واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان کرمانی در محور فهرج و جان باختن 6 نفر از سرنشینان این اتوبوس غیر ایمن و غیر استاندارد، توسط وزیر بهداشت در جلسه هیات دولت ارایه شد.
به گزارش اعتماد، محمدرضا ظفرقندی، روز 29 بهمن در صفحه شبکه اجتماعی خود نوشت: «دیروز، پیشنهاد پویش نه به تصادف را با هدف حفظ سلامتی هم‌وطنان عزیزمان، تقدیم هیات‌دولت کردم که با استقبال رییس‌جمهور محترم، وزرا و همکاران ارجمند دولت همراه شد.
امیدوارم با همراهی همه مسوولان و هم‌میهنان عزیز، امسال سفرهای نوروزی امن‌تر و بانشاطی را تجربه کنیم.»
همان روزی که ظفرقندی این پیشنهاد را در جمع اعضای کابینه چهاردهم مطرح کرد، رییس‌جمهور هم ضمن استقبال از این پیشنهاد، از وزرای خود خواست که با توجه به نزدیکی تعطیلات نوروز، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با تصادفات جاده‌ای آغاز کنند و گفت: «یکی از اقدامات برای کاهش تصادفات، اصلاح هندسی جاده‌ها و نصب دوربین‌های کنترل سرعت و ثبت تخلفات در جاده‌هاست که باتوجه به نزدیکی ایام نوروز و افزایش سفرها لازم است توسط دستگاه‌ها مورد توجه ویژه قرار گیرد.
بهبود کیفیت و ارتقای‌ایمنی خودروهای تولیدی داخل و بهبود سیستم‌های ایربگ و ترمز خودروها، یک ضرورت است و وزارت صمت باید در این باره اقدامات لازم را انجام دهد تا استحکام خودروها و سیستم‌های ترمز و ایربگ آنها به خوبی ارتقا یابد تا در این زمینه با کمترین نقص خودروها مواجه باشیم.»
در حالی که زمان آغاز و پایان این پویش اول اسفند 1403 تا 20 فروردین 1404 است، وزیر بهداشت، چند روز قبل با یادآوری اهمیت پیوستن به این پویش گفت: «در دوران جنگ، سالانه ۲۳ هزار شهید داشتیم، امروز در تصادفات جاده‌ای هر سال بیش از ۲۰ هزار جوان از دست می‌دهیم.
بیشترین مرگ‌ومیر در کشور ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی است اما بیشترین سال‌های عمر از دست رفته به دلیل تصادفات جاده‌ای رخ می‌دهد.
بیش از ۵۰درصد از عوامل تصادفات، خطای انسانی است و مشکلات جاده‌ای و خودرو نیز هرکدام ۱۵درصد تاثیر دارند.»
طی روزهای اخیر، سایر مسوولان وزارت بهداشت هم در توضیح ضرورت ایجاد این پویش صحبت کرده‌اند چنان‌که حسین کرمانپور؛ رییس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در نشست‌های تخصصی که با مسوولان و کارشناسان حوزه سلامت داشته، گفته است: «تصادفات جاده‌ای علت اصلی مرگ و میر در گروه‌های سنی ۵ تا ۲۹ سال است.
۶۶درصد از تلفات جاده‌ای در ۱۲ استان کشور به ثبت رسیده درحالی که میانگین تلفات جاده‌ای در کشوری مانند مصر با زیرساخت‌های مشابه جاده‌ای و فرهنگی با ایران، ۹.۴ کشته در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت ولی در ایران ۲۰ کشته در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.
در تمامی جلساتی که تاکنون از سطوح عالی دولت گرفته تا نشست‌های تخصصی حضور داشته‌ام، همواره یک پرسش را مطرح کرده‌ام که پاسخی تأمل‌برانگیز به همراه داشته است؛ اینکه چه تعداد از حاضران در جلسه، خود یا عزیزانشان قربانی تصادفات بوده‌اند؟
و همواره دست‌های بسیاری بالا رفته است.
به جرات می‌توان گفت که نزدیک به ۷۰ تا ۸۰درصد افراد، به ‌نوعی درگیر تبعات حوادث رانندگی شده‌اند.
یکی از غم‌‌انگیزترین نمونه‌ها، حادثه سال ۱۳۷۶ است که در آن، از میان ۳۲ نخبه دانشگاه صنعتی شریف، تنها چهار نفر زنده ماندند و یکی از آنها مریم میرزاخانی بود که بعدها با دستاوردهایش، دنیای ریاضیات را متحول کرد.
تصور کنید اگر دیگر نخبگان نیز زنده می‌ماندند، چه تاثیری می‌توانستند بر آینده علم و کشور بگذارند.
چند روز پیش نیز، در کرمان شاهد حادثه تلخی بودیم؛ اتوبوسی که حامل نخبگان علمی ایران بود، در سانحه‌ای غمبار چهار جان باارزش را از دست داد.
چه ‌بسا یکی از آنها می‌توانست مریم میرزاخانی دیگری برای جهان باشد.
در سال ۱۴۰۲، بیش از ۲۰ هزار نفر در تصادفات جان خود را از دست داده‌اند؛ یعنی هر روز بیش از ۵۵ نفر و هر ماه هزار و ۶۰۰ نفر؛ این اعداد نشان می‌دهد که جاده‌ها همچنان جان می‌گیرند.
براساس گزارش اورژانس کشور، امسال، بیش از ۸۰۳ هزار نفر در سوانح رانندگی مجروح شده‌اند، یعنی نزدیک به یک میلیون نفر!
این آمارها فاجعه‌ای خاموش را روایت می‌کنند که نیازمند اقدامی فوری و ملی است.
براساس مطالعات مجلس شورای اسلامی، تصادفات به اشکال مختلف تا ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهند درحالی که سهم حوزه سلامت از GDP، کمتر از 4درصد است.
به‌ عبارت ‌دیگر، ما نه ‌تنها سرمایه‌های انسانی خود را در جاده‌ها از دست می‌دهیم، بلکه هزینه‌های هنگفتی نیز بر اقتصاد کشور تحمیل می‌شود.»
با وجود این پویش ولی به نظر می‌رسد مسائل بسیار مهم‌تر از رانندگی اصولی و صحیح ذهن شهروندان را مشغول کرده است.
نگاهی به اخبار تصادفات جاده‌ای طی 7 روز بعد از اعلام ایجاد این پویش و در فاصله روزهای 29 بهمن تا 6 اسفند نشان می‌دهد که در این بازه زمانی، وقوع تصادفات جاده‌ای و درون‌شهری، 33 کشته و 170 زخمی به‌جا گذاشته است.
گزارش‌های سازمان پزشکی قانونی هم البته اخبار بهتری ندارد.
تعداد جان باختگان تصادفات و حوادث رانندگی در سال 1400 حدود 16556 نفر، در سال 1401 حدود 19237 نفر، در سال 1402 حدود 19820 نفر و در 9 ماه ابتدای امسال حدود 14945 نفر بوده است.
تعداد مجروحان در تصادفات جاده‌ای و درون شهری سال 1400 هم 317120 نفر، در سال 1401 حدود 369279 نفر، در سال 1402 حدود 391069 نفر و در 9 ماه ابتدای امسال 298250 نفر بوده است.
این اعداد نشان می‌دهد که از سال 1400 و در هر سال نسبت به سال قبل، هم تعداد جان‌باختگان و هم تعداد مصدومان حوادث رانندگی افزایش داشته چنان‌که در سال 1400 نسبت به سال 1399 با 8.2 درصد افزایش و در سال 1401 با 16.2درصد افزایش و در سال 1402 با 3درصد افزایش تعداد فوتی‌های حوادث رانندگی مواجه بوده‌ایم و تعداد مصدومان حوادث رانندگی در سال 1400 نسبت به 1399 هم 14.6 درصد رشد و در سال 1401 حدود 16.4 درصد رشد و در سال 1402 هم حدود 5.9 درصد نسبت به سال قبل‌تر داشته و در طول 45 ماه (از ابتدای فروردین 1400 تا پایان آذر 1403) در مجموع 70558 نفر از هموطنان در تصادفات رانندگی جاده‌ای و درون‌شهری کشته شده و یک میلیون و 375 هزار و 718 نفر مصدوم شده‌اند آن‌هم درحالی که چندی قبل رییس پلیس راهور نیروی انتظامی اعلام کرد: «ایران ۱.۳ درصد جمعیت دنیا را دارد و عدد منطقی جان‌باختگان تصادفات نسبت به جمعیت باید ۱۴هزار نفر باشد ولی برابر گزارش‌های اولیه، با وجود آنکه آمار جان‌باختگان حوادث رانندگی در تابستان امسال نسبت به تابستان سال قبل کاهش ۱۹درصدی داشته، متاسفانه با افزایش 56درصدی شمار تصادفات جرحی مواجهیم و کیفیت پایین برخی جاده‌ها، نبود علائم هشداردهنده کافی و نبود امکانات رفاهی مناسب در جاده‌ها، از عوامل تشدیدکننده تصادفات برون‌شهری است.»
با این تاکید رییس پلیس راهور، مشخص است که از قصور بقیه دستگاه‌ها در کم‌توجهی به ضرورت ایمن‌سازی رانندگی با هدف کاهش مرگ و مجروحیت مسافران نمی‌توان غافل شد.
در فاجعه واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان مدرسه فرزانگان کرمان که به کشته شدن 6 نفر و از جمله 4 دانش‌آموز نخبه این دبیرستان دخترانه منجر شد، مدیر مدرسه اتوبوسی را برای جابه‌جایی دانش‌آموزانش به کار گرفت که طبق اعلام پلیس راهور، به کارگیری این اتوبوس در مسیرهای جاده‌ای طولانی ممنوع بود و طبق اعلام مقامات قضایی استان، اتوبوس از همان ابتدای حرکت نقص فنی داشته و فاقد ترمز چرخ‌های عقب بوده است.
به فاصله 18 روز بعد از این فاجعه که سهم قصور وزارت آموزش و پرورش را پررنگ کرد، دیروز خبر دیگری منتشر شد مبنی بر اینکه پلیس راهور در جاده بم، یک اتوبوس شهری با بیش از 80 دانش‌آموز در مسیر بازگشت از ارگ بم به سمت شهر بم را متوقف کرده است.
عوامل انتظامی در این خبر گفته بودند که این اتوبوس به این دلیل متوقف شده که نه تنها تردد اتوبوس‌های شهری در این مسیر خاص ممنوع بوده، اتوبوس‌های شهری مجاز به حمل این تعداد مسافر در محورهای جاده‌ای نیستند که البته تا عصر دیروز وزارت آموزش و پرورش هیچ توضیحی درباره این قصور جدید ارایه نداد.
درحالی که طبق آخرین اعلام رییس پلیس راهور نیروی انتظامی کشور، در هر شبانه‌روز بیش از ۲ میلیون تردد در جاده‌های کشور داریم، سردار سید تیمور حسینی طی ماه‌های اخیر با انتقاد از ناامنی خودروها، تعداد بالای نقاط حادثه خیز جاده‌ای و بی‌تاثیر بودن ارقام فعلی جریمه‌های رانندگی به عنوان سه عامل موثر در کاهش تصادفات جاده‌ای، ضمن آنکه امار سالانه جان‌باختگان تصادفات ایران را یک بحران ملی دانسته، اعلام کرده است: «در همه دنیا موضوع خطای انسانی به عنوان یک واقعیت پذیرفته شده و گفته شده که نمی‌توانیم خطای انسان را به صفر برسانیم، اما آن چیزی که می‌تواند این خطا را جبران کند، امکاناتی است که در ساخت راه و وسایل نقلیه باید در نظر گرفته شود.
سالانه ۲۰هزار نفر در تصادفات کشور کشته می‌شوند.
بنابراین این مساله یک بحران ملی است و برای کاهش این آمار باید همه دستگاه‌ها باهم همکاری کنند.پیشتر هشدار داده بودم و مجددا اعلام می‌کنم که وضعیت ایمنی خودروها در کشور مناسب نیست و برای حل این مشکل باید دستگاه‌های مختلف با یکدیگر همکاری کرده و برنامه‌ریزی دقیقی در این باره انجام شود.ضعف در ایمنی خودروها باعث می‌شود با ساده‌ترین تصادفات نیز، خودروها کاملا تخریب شده و جان افراد نیز در خطر افتد.
ما از وزارت صمت و سازمان استاندارد انتظار داریم که به منظور کاهش تلفات، اقدامات جدی در راستای ارتقای ایمنی خودروها انجام دهند.
دومین عامل، رفتارهای رانندگان است، این اتفاق نیز باعث بیشتر تصادفات است که با انجام کارهای فرهنگی می‌توان رفتارهای صحیح در رانندگی را آموزش داده و نهادینه کرد.
بهبود کیفیت زیرساخت‌های حمل و نقل، به ویژه در مناطق پرحادثه، عامل سوم است که بهسازی و ارتقای کیفیت جاده‌ها، به ویژه در مناطق کوهستانی و پرتردد، باید مورد توجه ویژه قرار گیرد اما این امر نیازمند تخصیص بودجه‌های مناسب و هماهنگی با وزارت راه و شهرسازی است.
متاسفانه حتی با افزایش مبالغ جرایم نیز، شاهد کاهش تصادفات نبودیم که این مساله نشان می‌دهد تنها این اقدام نمی‌تواند موثر باشد.
یک خودرو باید دارای سامانه‌های ایمنی فعال و غیرفعال و قابلیت‌هایی ازجمله ترمز، سنسورهای تشخیص خطر و...
و همچنین کمربند ایمنی، کیسه هوا، استحکام بند، شاسی و ستون‌ها، جنس و تعبیه شیشه‌ها و ...
برای حفظ جان سرنشینان خودرو بعد از وقوع سانحه باشد درحالی که خودروهای ما فاقد سامانه‌های ایمنی فعال و غیرفعال است.
به دلیل محدودیت‌هایی که برای واردات خودرو قائل شدند امروز شاهد این هستیم که خودروهای با کیفیت و مناسب وارد نمی‌شوند.
باید قید و بندهای اضافی واردات را‌برداریم تا خودروهای خوب و با کیفیت وارد شوند.
پیگیری برای برطرف کردن 4000 نقطه حادثه‌خیز در سطح جاده‌های ایران هم از مطالبات جدی ماست و اگر کارشناسان تصادف تشخیص دهند ایراد در راه، در آن سانحه اثر گذاشته، سهم تقصیر برای آن دستگاه در نظر گرفته می‌شود.»