سید حسن نصرالله؛ از اقتدار کاریزماتیک تا تفکر راهبردی در رزم

باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهدیه شادمانی* - با نگاهی به جنبش‌های مختلف سیاسی می‌توان حزب الله لبنان را نمونه یک گروه سیاسی- ایدئولوژیک موفق در سطح منطقه و حتی بین الملل دانست.
کسب این جایگاه پیش‌تر از اقدامات مردمی، مرهون تاثیرات عمیق سید حسن نصرالله دبیر کل فقید این جنبش است.
سید حسن نصرالله، مصداق انسان کامل، مهذب و بالنده در دامن تعالیم متعالی اسلامی - شیعی بود که در طول ۳ دهه حیات رهبری سیاسی-جهادی خویش توانست با اتکاء به روحیه انقلابی‌گری عقلانی منطبق بر توحید محوری با وجود ایدئولوژی‌های رادیکال سکولار در جامعه لبنان به بسیج نیرو ، مردم و قدرت نهادسازی اجتماعی نائل شود.
شاید بتوان در چند مولفه ذیل به اختصار شاخصه‌های برجسته وی را که سبب تأثیر گذاری عمیق و تجلی منحصر‌به‌فرد مبارزه طلبی او در برابر جبهه عبری_غربی شده بود اشاره داشت:
۱) شخصیتی منطبق بر اقتدار کاریزماتیکی:
بسیاری به اشتباه در پی تطبیق مدل رهبری رهبرانی همچون امام خمینی، رهبر انقلاب و سید حسن نصرالله با الگوی کاریزماتیک وبر هستند.
در صورتیکه این مقایسه از اساس باطل، غیرعلمی، نامستند و موهوم است.
از جمله دلایل مزبور این است که نظریه رهبری کاریزما تاکنون و بیشتر مواقع برای تبیین رهبری در نظام‌های جامع‌القواد (توتالیتر) و فاشیستی و ضددموکراتیک بکار گرفته شده است.
در حالیکه در ساحت رهبری این بزرگان بسیاری از صفات منفی این رهبران از جمله کیش شخصیت، خودمحوری، ریاست‌طلبی، استبدادگرایی، انتقادناپذیری، قانون‌گریزی و فراقانونی شمردن خود در ایشان وجود نداشته است.
در صورتیکه شالوده اصلی اقتدار کاریزماتیک این رهبران دینی و سیاسی منطبق بر کرامت انسانی، عقلانیت و عدالت است.
۲.
بلوغ سیاست ورزی در تحولات داخلی:
ائتلاف سازی حزب الله در شرایط هرج و مرج سیاسی لبنان و پیروزی چشمگیر در انتخابات‌های مختلف همچون پارلمانی ۲۰۰۰ نشان‌دهنده نبوغ سیاست‌ورزی رهبر این جنبش بوده که با در نظر گرفتن شرایط خاص سیاسی این کشور توانست در عرصه تحولات داخلی نیز زمینه ائتلاف و مصالحه با گروه‌های مختلف قومی و حزبی را ایجاد نماید.
۳.
مردم باوری:
ویژگی بسیار بارز اندیشه سیاسی او در همه دوره‌های حیات مادی و معنوی، مردم محوری و مردم باوری بشمار می‌آمد.
او همواره در گفتار و رفتار هیچ مسئله‌ای را در خلاف نظر اکثریت مردم نمی‌پذیرفتند.
در همین راستا، با توجه به ساحت گوناگون فرهنگی و دینی لبنان، حزب‌الله قصد ایجاد حکومت اسلامی در لبنان را نکرد.
این موضوع را می‌توان در بیانات سید حسن نصرالله استنباط کرد: «ما بر این عقیده‌ایم که تشکیل یک حکومت اسلامی نیازمند تمایل عده­‌ای زیادی از مردم می­‌باشد که این در شرایط لبنان فراهم نیست و احتمالا نخواهد بود»
۴.
تفکر راهبردی در رزم:
سید حسن نصرالله با تکیه بر تفکر راهبردی و خلق راهبرد‌های بدیع و موثر توانست حزب الله را در راهبرد‌های دفاعی مدیریت نماید.
همین ویژگی زمینه جذب هزاران جوان لبنانی و آموزش آنها را به حزب الله در حوزه نظامی ایجاد نمود.
به طوریکه پیشرفت‌های حاصله این جنبش سبب شد تا در طی این ۳۲ سال حزب الله از یک گروه شبه نظامی به یک قدرت تاثیرگذار منطقه‌ای تبدیل گردد.
به اذعان «مرکز اطلاعات و تروریسم» در مرکز میراث اطلاعاتی رژیم صهیونیستی، تنوع تسلیحات مورد استفاده حزب‌الله نشان‌دهنده قدرت نظامی پیشرفته‌ای است که این جنبش بین سال‌های جنگ ژوئن ۲۰۰۶ تا اکتبر ۲۰۲۳ به دست آورده است.
این مرکز می‌افزاید ارزیابی‌های ما این است که حزب‌الله همچنان دارای توانایی‌ها و دانشی است که به آن اجازه می‌دهد به تهدیدات علیه اسرائیل ادامه دهد.
حزب‌الله در طول ۱۵ ماه جنگ غزه، سه هزار و ۱۹۴ حمله از جمله ۱۴۰ حمله به مراکز نیرو‌های ارتش اسرائیل، ۹۶۴ حمله به مواضع نظامی، پایگاه‌ها، تجهیزات و فرودگاه‌های نظامی اسرائیل و ۵۷۰ حمله علیه شهرک‌های اسرائیلی انجام داده است.
*تحلیلگر مسائل بین الملل