چابهار؛ فرصت‌های از دست‌رفته یا آینده‌ای روشن؟ - تسنیم
چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران، با ظرفیت های اقتصادی چشمگیر، اما چالش های توسعه ای، در مسیر تبدیل شدن به هاب ترانزیتی منطقه،نیازمند اصلاحات اساسی است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد اخیراً آمار عملکرد اقتصادی مناطق آزاد کشور را منتشر کرده که بر اساس آن، سه منطقه آزاد از جمله چابهار با تراز تجاری منفی مواجه بوده‌اند.
به بیان دیگر، میزان واردات در این مناطق از صادرات فراتر رفته است.
این در حالی است که منطقه آزاد و بندر چابهار یکی از استراتژیک‌ترین نقاط کشور محسوب می‌شود و نقش مهمی در توسعه اقتصادی و تجاری ایران دارد.
چابهار، به دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز خود، از ظرفیت‌های قابل‌توجهی برخوردار است که می‌تواند آن را به یکی از مهم‌ترین مناطق اقتصادی ایران تبدیل کند.
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این منطقه، موقعیت جغرافیایی ممتاز آن است.
چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران بوده و به آب‌های آزاد دسترسی مستقیم دارد.
این ویژگی، اهمیت آن را در تجارت بین‌المللی افزایش داده و به ایران امکان می‌دهد بخشی از مبادلات خود را از طریق این بندر انجام دهد و وابستگی به تنگه هرمز را کاهش دهد.
دسترسی به بازارهای آسیای میانه و افغانستان نیز از دیگر مزیت‌های چابهار است.
این منطقه در مسیر کریدور بین‌المللی شمال-جنوب قرار دارد و می‌تواند به دروازه‌ای برای صادرات و واردات کالاهای ایران و سایر کشورهای منطقه تبدیل شود.
با وجود این ظرفیت‌ها، عملکرد اقتصادی منطقه آزاد چابهار انتقاداتی را به دنبال داشته است.
در همین زمینه، فرهاد شهرکی، نماینده مجلس شورای اسلامی، می‌گوید: در ابتدای تأسیس منطقه آزاد چابهار، اقدامات خوبی برای تأمین زیرساخت‌های ضروری انجام شد، اما متأسفانه پس از مدتی، روند توسعه آن با رکود مواجه شد و نتوانست در توسعه پیرامونی و بهبود وضعیت اقتصادی کشور نقش مؤثری ایفا کند.
وی با یادآوری اینکه در دوره نخست مدیریت این منطقه، یک مدیریت جهادی و تحول‌گرا حاکم بود که توانست نتایج مثبتی رقم بزند، افزود: در دوره‌های بعدی، انتخاب‌های مدیریتی بیشتر بر اساس مسائل سیاسی انجام شد و افراد فاقد تخصص در این سمت‌ها قرار گرفتند که موجب عدم تحقق اهداف اولیه منطقه آزاد چابهار شد.
به گفته این نماینده مجلس، زمانی که مدیری بدون شناخت کافی از مسئولیت خود و صرفاً بر اساس روابط سیاسی انتخاب شود، عملکرد مجموعه دچار نقصان می‌شود.
وی بر اهمیت مدیریت صحیح در رشد و توسعه مناطق آزاد تأکید و ابراز امیدواری کرد: با هم‌افزایی میان این مناطق و سرزمین اصلی و همراهی دولت، شرایط بهبود یابد و مناطق آزاد کشور به جایگاه واقعی خود بازگردند.
وی همچنین خاطرنشان کرد که قوانین لازم برای توسعه کشور وجود دارد، اما مسئله اصلی، نحوه اجرای این قوانین و انتخاب مدیرانی است که از دانش و توانایی کافی برای پیشبرد اهداف توسعه‌ای برخوردار باشند.
نقش هند در چابهار
یکی از مهم‌ترین موضوعات در توسعه چابهار، سرمایه‌گذاری خارجی است.
هند یکی از کشورهایی است که در این منطقه سرمایه‌گذاری کرده و در توسعه بندر چابهار نقش داشته است.
این سرمایه‌گذاری می‌تواند ظرفیت‌های تجاری این بندر را افزایش داده و آن را به یکی از نقاط کلیدی تجارت منطقه‌ای تبدیل کند.
با این حال، روند توسعه همکاری‌های اقتصادی با هند به دلایل مختلف از جمله مسائل تحریمی و کندی در اجرا پروژه‌ها، با چالش‌هایی همراه بوده است.
به گزارش تسنیم، با وجود ظرفیت‌های قابل‌توجه، چابهار هنوز زیرساخت‌های تولیدی و صنعتی کافی برای صادرات کالاهای با ارزش افزوده را ندارد.
بسیاری از واحدهای تولیدی که می‌توانستند به صادرات کمک کنند، یا فعال نیستند یا با ظرفیت کامل کار نمی‌کنند.
از سوی دیگر، به دلیل موقعیت استراتژیک چابهار و معافیت‌های گمرکی آن، این منطقه بیشتر به عنوان محلی برای واردات و توزیع کالا در داخل کشور عمل کرده تا مرکزی برای تولید و صادرات.
این روند باعث افزایش واردات و در نتیجه، منفی شدن تراز تجاری شده است.
چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران و یکی از مهم‌ترین نقاط ترانزیتی کشور، این پتانسیل را دارد که به مرکز تجارت منطقه‌ای تبدیل شود.
اما این امر مستلزم مدیریت کارآمد، برنامه‌ریزی دقیق و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود است.
همان‌طور که کارشناسان و نمایندگان مجلس اشاره کرده‌اند، نقش مدیران متخصص و آشنا به حوزه اقتصادی و بازرگانی در شکوفایی این منطقه غیرقابل انکار است.
اصلاح رویکردهای مدیریتی، اجرا صحیح قوانین و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند چابهار را از وضعیت فعلی خارج کرده و به یکی از موتورهای محرک اقتصاد کشور تبدیل کند.
توسعه زیرساخت‌های صنعتی، تسهیل در فرآیندهای گمرکی، و افزایش هماهنگی‌های بین‌المللی از جمله اقداماتی است که می‌تواند در بهبود عملکرد این منطقه مؤثر باشد.
انتهای پیام/
