تخلفی که فوتبال جدی‌اش نمی‌گیرد؛ بازنده‌ها اتهام می‌زنند، بقیه نگاه می‌کنند!
فیفا در تعریف خود از اتهام اینگونه توضیح می‌دهد: «اقدام به انتشار اطلاعات غلط که باعث بدنامی فرد یا گروهی شود» و کمیته اخلاق فیفا تعیین می‌کند که این اطلاعات غلط به چه مواردی اطلاق می‌شود.
به گزارش مشرق، اتهام‌زنی یک بی‌اخلاقی و تخلف بزرگ محسوب می‌شود که در همه جای دنیا برخورد سفت و سختی هم با آن می‌شود.
دنیای ورزش هم از این قاعده مستثنی نیست و اتهام‌زنی در آن امری نکوهیده تلقی می‌شود و حتی قوانین سختگیرانه‌ای هم برای برخورد با این پدیده مذموم و نکوهیده در نظر گرفته شده است.
به عنوان مثال فیفا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین فدراسیون‌های بین‌المللی ورزش جهان چند سال قبل با ایجاد تغییراتی در قوانین اخلاقی خود اعلام کرد کسانی که حیثیت و شهرت دیگران را تخریب کنند، ممکن است از ادامه فوتبال محروم شوند.
بر همین اساس هم جرم تهمت و افترا ممکن است پنج سال محرومیت از فوتبال را به دنبال داشته باشد.
جریمه مقامات به اتهام رشوه‌خواری نیز حداقل پنج سال تعیین شده است.
فیفا در تعریف خود از اتهام اینگونه توضیح می‌دهد: «اقدام به انتشار اطلاعات غلط که باعث بدنامی فرد یا گروهی شود» و کمیته اخلاق فیفا تعیین می‌کند که این اطلاعات غلط به چه مواردی اطلاق می‌شود.
اعضای هیئت رئیسه فیفا اظهار داشتند که این جرم جدید در بیشتر سیستم‌های قانونی وجود دارند.
آنها اعلام کردند: «دنیای فوتبال از انجام مواردی برای تخریب شهرت و حیثیت سایرین مصون نیست و این رفتارها باید با مجازات روبه‌رو شود.
این قانون تنها برای محافظت از فیفا تبیین نشده بلکه برای حفاظت از هر فردی که تحت نظارت این سازمان قرار دارد و هدف بدرفتاری یا تهمت‌های در چارچوب رویدادهای فوتبالی قرار گرفته، تصویب شده است.
فیفا تغییرات مهم در این قوانین جدید را در بیانیه‌ای مشخص کرده که بدون اعلام عمومی به دست مقامات فوتبال رسیده است.
خب در چنین شرایطی سال‌هاست در فوتبال ایران شاهد اتهام‌زنی‌های گسترده بین اهالی فوتبال هستیم؛ اتهام‌هایی که زده می‌شود، اما هیچ برخوردی با آنها صورت نمی‌گیرد تا اتهام‌زنندگان با خیال راحت خود را آماده ایراد اتهام‌های بعدی کنند.
همین حالا و بعد از پایان مسابقات هر هفته لیگ برتر شاهد انواع و اقسام ایراد اتهام به برخی اشخاص و تیم‌ها هستیم.
در حالی که برابر قوانین فیفا باید با این جرم به شدیدترین شکل ممکن برخورد شود.
بد نیست برای روشن‌تر شدن موضوع به بخشی از یک گزارش بعد از پایان هفته بیست‌ودوم رقابت‌های لیگ برتر اشاره کنیم: «هفته بیست‌ودوم لیگ برتر پر بود از جملات قصار علیه رقبا.
کاپیتان یک تیم از «یار» بودن‌وار (کمک‌داور ویدئویی) سخن گفت و مدیر یک تیم از مصونیت بازیکن تیم رقیب صحبت کرد.
برخی مدیران رسانه تیم‌ها و روابط عمومی باشگاه‌ها نیز که گاهی نمی‌خواهند مطلبی را از صفحه رسمی باشگاه منتشر کنند، در صفحات شخصی خود از خجالت رقبا درمی‌آیند، آن هم به سان یک هوادار نه یک مقام مسئول.
صفحات شخصی یا «میکسدزون» محل تاخت و تاز این افراد است و واژه‌هایی، چون «تیم خاص» و «سوگلی» ورد زبان‌شان.
مسموم کردن فضا با اظهار نظر علیه رقبا در تقسیم سمت‌ها هم تأثیرگذار است.
اخیراً یکی از مهم‌ترین پست‌های یکی از تیم‌های مدعی به فردی سپرده شده که در اظهارات جنجالی مشهور است.
او اخیراً مدعی شده است نمی‌خواهند تیمش قهرمان شود، اما مدیرعامل همان باشگاه گفته جمله «نمی‌خواهند قهرمان شویم» به تیم انرژی منفی می‌دهد!»
در چنین فضایی نقش کمیته‌های اخلاق و انضباطی فوتبال باید بسیار مؤثرتر باشد تا بتوانند با اعمال درست قوانین جلوی این همه اتهام‌زنی آن هم با خیال راحت را بگیرند؛ برخوردی که اگر صورت نگیرد، دیگر هیچ امنیت اخلاقی وجود نخواهد داشت.
خرید میلیاردی آرا
جدیدترین اتهام تبانی در فوتبال ایران به خرید و فروش آرا در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال مربوط می‌شود.
نیمه اسفند ماه ۱۴۰۳ و تنها چند روز بعد از پایان انتخابات فدراسیون فوتبال بود که رسول خطیبی اتهام نگران‌کننده‌ای را مطرح کرد که باعث ایجاد شائبه‌های بسیار و حتی واکنش کمیته اخلاق شد.
مدیرعامل سایپا مدعی شد شب قبل از انتخابات، فردی پیشنهاد خرید چهار رأی استان یزد، هر کدام ۳۰۰ میلیون تومان را داد، یعنی مجموعاً ۱/۲ میلیارد تومان: نماینده هیئت فوتبال یزد به طور علنی پرداخت رشوه را مشاهده کرده و به او گفته چهار رأی شهر یزد به مبلغ هر رأی ۳۰۰میلیون تومان پیشنهاد خرید داشته!
محمد رجائیان، مدیرعامل آلومینیوم هم پیشنهاد رشوه را شنیده است.»
جنجالی‌ترین اتهامات
جنجالی‌ترین اتهامات اخیر فوتبال بی‌تردید به پرونده مس رفسنجان مربوط می‌شود؛ پرونده فسادی که اتهاماتی را متوجه ارکان اصلی فدراسیون فوتبال، سازمان لیگ و حتی کمیته داوران کرد و باوجود مطرح شدن نام‌های بسیار هنوز هم در دست بررسی است و بسته نشده است.
چندماه قبل، بازرسان حین بررسی سندهای مالی باشگاه مس رفسنجان به موارد عجیبی برمی‌خورند که نظر آنها را جلب می‌کند.
خرید سکه در تعداد زیاد و انبوه که تعداد آن بسیار بیشتر از عرف معمول بوده و براساس سندهای مالی، تماماً خارج از تیم خرج شده بودند، حساسیت‌هایی را ایجاد و پای نهادهای نظارتی را به ماجرا باز می‌کند.
پرواضح بود بحث رشوه در میان است، اما گستردگی داستان به گونه‌ای بود که از عهده کمیته اخلاق و انضباطی خارج بوده و مستقیماً به دستگاه قضا ارجاع داده شد.
اتهامات اولیه بیشتر به شایعه می‌ماند، خصوصاً که گفته می‌شد افراد به عنوان مطلع احضار می‌شوند، اما درپی بازداشت فریبرز محمودزاده مسئول سابق سازمان لیگ، سهیل مهدی مسئول وقت برگزاری مسابقات لیگ برتر و خداداد افشاریان رئیس کمیته داوران و عضو هیئت رئیسه فدراسیون، مشخص شد داستان جدی‌تر از یک شایعه یا اتهامات بی‌پایه و اساس است!
خصوصاً که افشاریان و سهیل مهدی ناچار به استعفا شدند، البته نام‌های دیگری نیز به صورت اختصاری و به صورت مبهم در این میان مطرح شد وبرخی حتی مدعی بازداشت دبیرکل فدراسیون و آزادی او با قید وثیقه نیز شدند، اما پرونده مس رفسنجان و اتهامات پرتعداد آن که چهره فوتبال ایران را به واسطه حضور مدیران ارشد فدراسیون به شدت خدشه دار کرد، همچنان باز است.
توپ در زمین رسانه
اتهامات فوتبال تنها متوجه اهالی این رشته نیست و گریبان اصحاب رسانه را هم گرفته، به طوری که در همین پرونده جنجالی مس‌رفسنجان، نام چند خبرنگار و گزارشگر نیز به میان آمد، آن هم از زبان سخنگوی قوه قضائیه: «اخیراً پنج فرد جدید در این ارتباط احضار شده‌اند که از مسئولان سابق فدراسیون فوتبال هستند و یک نفر از مجریان برنامه‌های ورزشی صداوسیماست.
دبیر کل سابق فدراسیون فوتبال، رئیس وقت کمیته وقت آموزش فدراسیون فوتبال، سرپرست وقت فدراسیون فوتبال، یکی از مجری‌های برنامه‌های ورزشی صداوسیما، رئیس وقت کمیته مسابقات لیگ برتر و دبیر وقت سازمان لیگ برتر در سال -۱۳۹۸، ۱۳۹۹ هم به اتهام اخذ رشوه به دستگاه قضایی در استان کرمان احضار شده‌اند.» برخی رسانه‌ها بعد از این ماجرا اقدام به منتشر کردن نام بعضی خبرنگاران و مجریان تلویزیونی کردند که برخی در واکنش این داستان را یک فساد سیستماتیک خواندند، اما پرواضح است که پای عده‌ای گیر است، هرچند پرونده هنوز باز است و بسته نشده، اما توپ رسماً به زمین رسانه هم افتاده و خبرنگاران و اصحاب رسانه نیز از اتهامات جان سالم به در نبرده‌اند.
جامی که از دست رفت
فینال جام حذفی (سال -۸۷، ۸۸) بین دو تیم استقلال و پگاه گیلان بود.
دور رفت را استقلال با شکست یک برصفر در رشت به پایان برده بود و پگاه یک گل تا قهرمانی فاصله داشت، اما نمایش بسیار ضعیف مدافع رشتی‌ها که سال بعد سر از استقلال درآورد، باعث شد آبی‌پوشان پایتخت جام قهرمانی را بالای سر ببرند؛ اتهامی که بارها از سوی مایلی‌کهن مطرح شد.
او یک مرتبه در بخشی از مصاحبه با برنامه «شوک» این اتهام را به صورت سربسته مطرح کرد: «تیمی وجود دارد که بعد از نتیجه نگرفتن در بازی فینال جام حذفی با رشوه دادن به یکی از بازیکنان در بازی برگشت به نتیجه رسید.
به عقیده او کلید این تقلب بازیکنی است که در ازای انجام این مأموریت فصل بعد سر از همان قهرمان جام حذفی درآورد»؛ اتهامی که فرهاد مجیدی، کاپیتان وقت استقلال نیز به نوعی آن را تأیید کرد: «در اینجا به عنوان یک بازیکن تمام صحبت‌های مایلی‌کهن را درباره وضعیت کنونی فوتبال کشور تأیید می‌کنم و با ابراز تأسف بیشتر از این حرفی در این مورد نمی‌زنم.»
اخراج در پی اتهام خیانت و کم‌کاری
خیانت و کم‌کاری اتهامی است که گاهی گریبان برخی بازیکنان را می‌گیرد، خصوصاً بعد از باخت‌های ابهام‌برانگیز؛ اتهامی که سال ۱۳۹۸ زنوزی، مدیرعامل تراکتور به بسیاری از بازیکنان این تیم از جمله محمد ایرانپوریان، حامد لک، بختیار رحمانی، علی عبدالله زاده، محسن بنگر، امید عالیشاه و حتی مهدی کیانی زد؛ اتهامی که بعد از شکست تراکتور مقابل سپیدرود رشت به کنار گذاشته شدن محسن فروزان از جمع سرخپوشان تبریزی منجر شد؛ گلری که در هفت بازی کلین‌شیت کرده بود، اما بعد از دریافت دو گل مشکوک از شهر زادگاهش از سوی زنوزی به خیانت و کم‌کاری متهم و دست آخر نیز از این تیم اخراج شد، هرچند بعدها اتهام او به شرط‌بندی ارتقا پیدا کرد!
داستان قهرمانی تغییر کرد
سال چهارم لیگ‌برتر فولاد و استقلال رقابت تنگاتنگی برای قهرمانی داشتند.
شموشک هم البته تیم کلیدی بود؛ تیمی که در خانه شکست نمی‌خورد و فولاد صدرنشین را هم در همان قلعه عقاب‌ها به زانو درآورده بود.
سه هفته مانده به پایان لیگ برتر استقلال در نوشهر برابر شموشک به میدان رفت و میزبان با دریافت یک گل عجیب داستان قهرمانی را تغییر داد.
آبی‌پوشان پایتخت روی توپی که رامین محرم‌نژاد در خط دفاعی شموشک لو داد به گل رسیدند؛ بازیکنی که سال بعد از سوی قلعه‌نویی به جمع آبی‌پوشان پایتخت اضافه شد تا قهرمانی استقلال با شایعه تبانی گره بخورد، خصوصاً که محرم نژاد سال بعد از استقلال رفت، بدون آنکه بازی زیادی برای این تیم انجام داده باشد.
جنجال زرینچه
زرینچه، مدافع اسبق استقلال اساساً یک بازیکن بی‌حاشیه بود.
چه زمانی که برای آبی‌پوشان به میدان می‌رفت و چه زمانی که کفش‌هایش را آویخت، اما همین بازیکن بی‌حاشیه اواخر دهه ۸۰ (۱۳۸۸) اتهامی جنجالی را مطرح کرد.
همه چیز از یک انتقاد ساده شروع شد.
انتقاد زرینچه از شیوه مربیگری امیرقلعه‌نویی که واکنش شدید این مربی را به دنبال داشت: «کسی می‌تواند از من انتقاد کند که در سطح فرگوسن باشد نه امثال زرینچه که عرضه تیمداری ندارند»؛ پاسخ کوبنده‌ای که واکنش تند و تیز زرینچه را به دنبال داشت: «اگر آن روز بچه‌هایم در زمین راه نمی‌رفتند، الان امیر اصلاً مربی نشده بود.» او مدعی شد قلعه‌نویی زمانی که سرمربی استقلال اهواز بود، با او تماس گرفته و به عنوان بچه‌محل خواهش می‌کند در مصاف استقلال- استقلال اهواز در زمین راه بروند تا تیم او سقوط نکند؛ ادعایی که دین‌محمدی هم تأیید کرد تا جنجالی بی‌سابقه راه بیفتد، اما دست آخر آقایان در جلسه کمیته انضباطی روی یکدیگر را بوسیدند و ماجرا را از بیخ منکر شدند تا کار با مجازات نقدی فیصله پیدا کند.
جنجال شهید قندی
سال ۱۳۸۴ بعد از قطعی شدن صعود شهید قندی یزد به لیگ برتر، راه‌آهن فیروز کریمی و نفت آبادان پرویز مظلومی نیز رقابت نفسگیری برای صعود داشتند، اما تیم یزدی با باخت عجیب ۶ بر صفر مقابل راه‌آهن، رؤیای صعود آبادانی‌ها را نقش برآب کرد تا اتهام تبانی مطرح شود، خصوصاً که بازیکنان تیم یزدی نای راه رفتن در زمین را نداشتند.
بعد از بازی شیخ‌لاری در حالی که اشک در چشمانش حلقه زده بود، گفت: «تعدادی از بازیکنان تیم من مشکوک بودند.
واقعاً نمی‌دانم چه اتفاقی در زمین افتاد.»، اما او چندی بعد این حرف‌هایش را تصحیح کرد و گفت، منظورش احتمال تبانی نبوده است، چراکه استفاده از ترکیب متفاوت خودش را هم به صف متهمان کشیده بود.
نفت آبادان از هر دو تیم شکایت کرد تا یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های فوتبال تشکیل شود و کار حتی به دیوار عدالت اداری نیز کشیده شد.
مدیران نفت نوار مکالمات تلفنی بازیکنان قندی را در اختیار داشتند که نشان می‌داد قبل از بازی تماس‌هایی از سوی مربیان راه‌آهن با آنها گرفته شده بود.
خلیلی، رئیس وقت هیئت مدیره نفت آبادان تأکید داشت که آن مسابقه فوتبال پاک نبوده، اما نتوانست اتهام وارده را ثابت کند: «کار به جایی کشید که اگر یادتان باشد، فرزند شهید قندی هم از اینکه چنین اتفاق زشتی برای تیمی که مزین به نام پدرش است، گلایه کرد ولی دست ما برای اثبات ناپاکی فوتبال به جایی نرسید.»
اعتراف یک اتهام
عمده اتهامات وارده در فوتبال ایران به نتیجه نمی‌رسد و شاکیان باوجود در دست داشتن مدارک نمی‌توانند چیزی را ثابت کنند و بسیاری نیز خیلی زود پا پس می‌کشند و مصالحه یا حتی عذرخواهی می‌کنند.
در چنین شرایطی، اما یک مرتبه اتهام یک روزنامه ورزشی به واقعیت تبدیل شد و مرتضی کریمی را به اعتراف واداشت.
دربی پایتخت از جمله بازی‌هایی است که همواره اتهامات مختلفی در خصوص آن مطرح می‌شود.
در همین راستا، سال ۱۳۹۷ روزنامه خبرورزشی مصاحبه‌ای با مرتضی کریمی، داور دربی انجام می‌دهد که پرده از رازی ترسناک برمی‌دارد.
کریمی در آن مصاحبه جنجالی صراحتاً می‌گوید که پرسپولیس دربی ۶۹ را به اشتباه او باخته، اما دایی یک بار هم این مسئله را به روی او نیاورد.
این کمک‌داور مدعی بود قبل از دربی ۶۹ مبلغ ۱۶ میلیون تومان و یک دستگاه ال‌سی‌دی از دوست پرویز مظلومی گرفته بوده تا استقلال پرسپولیس را شکست دهد و به همین دلیل گل سالم پرسپولیس را آفساید می‌گیرد، البته مظلومی درپی این ادعا تأکید داشت کریمی را تا قبل از دربی نمی‌شناخته و نمی‌داند او چرا این حرف‌ها را مطرح می‌کند.
او چند روز بعد از دربی نزد فدراسیون و کمیته داوران نیز چنین اعترافی را می‌کند که ۱۰ سال نیز محروم می‌شود، اما استقلال آن بازی را با تک‌گل فرهاد مجیدی با پیروزی به پایان می‌برد.
افشای یک اتهام
مرتضی کریمی تنها داوری نیست که در خصوص تبانی‌های مطرح شده در فوتبال ایران صحبت کرده است، سیدمهدی سیدعلی نیز بعد از بازنشسته شدن صحبت‌هایی را مطرح کرد که اتهام قابل توجهی است؛ اواخر تیرماه ۱۴۰۲ بود که وی مدعی شد سه سال پیش در کیف سیستم رادیویی داوری، برای من سکه بهار آزادی آورده شده بود: «فردی که سکه را آورد، رئیس هیئت فوتبال استان بود که حالا مدیرعامل یک باشگاه است.
گفتند کمک کنید تا تیم استان ما نیفتد!
من سکه را برگرداندم و همان موقع به سرپرست فدراسیون فوتبال و رئیس کمیته داوران زنگ زدم.
گزارش را ارسال کردم، مدارک آن را هم در گوشی دارم.
سرپرست فدراسیون گفت موضوع را به حراست اطلاع می‌دهیم، اقدامی انجام ندهید، حتی فایل صوتی آن را دارم.
به رئیس هیئت فوتبال آن استان گفتند استعفا کنید و او هم استعفا کرد، اما الان آن فرد مدیرعامل باشگاه استان خودش است!
چون نزدیک انتخابات بود و آن استان پنج رأی داشت، بهترین موقعیت بود تا فدراسیون و کمیته داوران برای آنکه ثابت کند جامعه داوری‌اش سالم است، درباره این موضوع اطلاع‌رسانی کند، اما نکرد.
فیفا می‌گوید اگر پیشنهاد رشوه شود و کار خودتان را بکنید، گزارش نشود، محروم هستید.
من با اسناد گزارش کردم، اما هیچ اتفاقی نیفتاد و آن فرد الان در یک باشگاه صنعتی مسئولیت مدیرعاملی دارد.»
اتهاماتی که واقعیت داشت