عدالت، احسان و پرهیز از منکر سه رکن اساسی جامعه موفق از نگاه قرآن

حجت‌الاسلام ابوذر توحیدی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به آیه ۹۰ از سوره مبارکه نحل، اظهار کرد: این آیه شریفه که در جز چهاردهم قرآن کریم قرار دارد، به سه اصل مهم برای پویایی و موفقیت یک جامعه اشاره می‌کند و در مقابل، سه عامل فساد و تباهی را نیز معرفی می‌نماید.
وی افزود: در این آیه، خداوند متعال به رعایت عدالت، احسان و رسیدگی به نزدیکان امر می‌کند و در مقابل، از فحشاء، منکر و ستمگری نهی می‌فرماید.
به عبارت دیگر، جامعه‌ای که خواهان موفقیت و پویایی است، باید این سه اصل را رعایت کند و از سه عامل فساد پرهیز نماید.
تعریف عدالت و تفاوت آن با تساوی
مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی کرمانشاه با تشریح مفهوم عدالت، خاطرنشان کرد: عدالت به معنای آن است که هر چیز در جایگاه واقعی خود قرار بگیرد، نه اینکه به‌طور مساوی تقسیم شود.
وی ادامه داد: برخی تصور می‌کنند که عدالت یعنی تقسیم مساوی امکانات و منابع بین افراد، اما این تعریف اشتباه است.
عدالت به این معناست که هر کس بر اساس شرایط و نیازهایش سهم خود را دریافت کند.
به عنوان مثال، یک کودک به میزان غذایی کمتر از یک کارگر نیرومند نیاز دارد، بنابراین تقسیم مساوی غذا بین این دو نفر نه‌تنها عدالت نیست، بلکه می‌تواند منجر به ناعدالتی شود.
عدالت به‌تنهایی کافی نیست
حجت‌الاسلام توحیدی با اشاره به مفهوم گسترده عدالت در قرآن تصریح کرد: اگرچه عدالت یک پایه و رکن اساسی برای جامعه محسوب می‌شود، اما از نگاه خداوند متعال، تنها رعایت عدالت کافی نیست.
جامعه‌ای که صرفاً بر عدالت تکیه کند، الزاماً به موفقیت نمی‌رسد.
وی افزود: در این آیه، خداوند علاوه بر عدالت، به احسان و رسیدگی به نزدیکان نیز تأکید کرده است.
این یعنی یک جامعه موفق تنها با اجرای عدالت شکل نمی‌گیرد، بلکه باید عنصر احسان و نیکوکاری نیز در آن پررنگ باشد.
احسان و رسیدگی به نزدیکان، سقف جامعه موفق
مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی کرمانشاه اظهار کرد: عدالت حداقل شرط لازم برای داشتن یک جامعه خوب است، اما برای رسیدن به بهترین جامعه، احسان و رسیدگی به نزدیکان ضروری است.
وی ادامه داد: خداوند در این آیه به ما نشان می‌دهد که عدالت، پایه و اساس یک جامعه است، اما سقف آن احسان و رسیدگی به نیازمندان است.
بدون این دو عنصر، عدالت به‌تنهایی نمی‌تواند یک جامعه را به اوج موفقیت برساند.
پرهیز از فحشاء، منکر و ستمگری
حجت‌الاسلام توحیدی در بخش دیگری از سخنان خود به سه عامل فساد در جامعه که در این آیه به آن اشاره شده است، پرداخت و گفت: خداوند در کنار امر به عدالت و احسان، از سه چیز نیز نهی می‌کند؛ فحشاء، منکر و ظلم.
وی افزود: فحشاء به هرگونه رفتار زشت و ناپسند اخلاقی اطلاق می‌شود، منکر شامل هر عمل ناپسندی است که عقل و شرع آن را نکوهش کنند، و ظلم به معنای ستم و پایمال کردن حقوق دیگران است.
جامعه‌ای که در آن این سه پدیده گسترش یابد، از مسیر موفقیت فاصله می‌گیرد و دچار انحطاط می‌شود.
مسئول دارالقرآن تبلیغات اسلامی کرمانشاه در پایان تأکید کرد: خداوند در این آیه، نقشه راه یک جامعه موفق را ترسیم کرده است.
عدالت، احسان و رسیدگی به نزدیکان، سه اصل ضروری برای پیشرفت و تعالی یک جامعه هستند، درحالی‌که فحشاء، منکر و ظلم از عوامل سقوط آن به شمار می‌آیند.
وی خاطرنشان کرد: اگر جامعه‌ای بخواهد به سعادت و پیشرفت واقعی برسد، نباید تنها به عدالت بسنده کند، بلکه باید فرهنگ احسان و نیکوکاری را در میان مردم تقویت کند و در عین حال، از گسترش مفاسد اخلاقی، ظلم و انحرافات اجتماعی جلوگیری نماید.