مرغ همسایه غاز نیست!

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب: شاهرخ ساعتی نویسنده و پژوهشگر یادداشت اختصاصی را با عنوان «مرغ همسایه و اژدهای زرد؛ تفاوت نگاه مسئولان ایرانی و چینی به رسانه داخلی و خارجی چیست؟» در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است.
در این یادداشت آمده است؛
«یکی از خصوصیات بارز زبان شیرین فارسی این است که مردم به کرات از ضرب المثل، استعاره و هجو برای بیان نظر، انتقاد و یا تشویق استفاده می‌کنند.
این دو ضرب المثل فارسی در ظرف سه هفته گذشته گاه و بیگاه در ذهنم نقش بسته‌اند.
«مرغ همسایه غاز است» و «چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است.»
این مقدمه را برای این گفتم چرا که ارتباط مستقیمی با تجربیاتی دارد که در سفر به کشور چین کسب کرده‌ام.
اوایل اسفند ماه ۱۴۰۳ برای شرکت در یک برنامه تبادل رسانه‌ای به نمایندگی از روزنامه تهران تایمز به چین دعوت شدم و در حال حاضر در پکن اقامت دارم.
من جز ۱۲۰ روزنامه‌نگاری هستم که از طرف چین برای شرکت در این برنامه رسانه‌ای حضور داریم.
در ظرف سه هفته گذشته در کنفرانس‌های مطبوعاتی متعددی شرکت کردم که مقامات عالی رتبه چینی در آنها حضور داشتند.
از چندین شرکت چینی هم بازدید کردم که فناوری‌های نوین کشورشان را معرفی کردند.
صحبت در مورد ساختار سیاسی و پیشرفت اقتصادی، صنعتی و فناوری چین موضوع جداگانه‌ای است که در این مقاله نمی‌گنجد.
به عنوان یک روزنامه‌نگار آن چیزی که توجهم را جلب کرد تفاوت آشکار نقش رسانه در چین و ایران است.
مهم‌ترین جلساتی که در آنها حضور داشتم، نشست سالانه کنفرانس مشورتی سیاسی خلق چین و کنگره ملی خلق چین بود.
این جلسات سالانه که حدود یک هفته طول می‌کشند توجه رسانه‌های دنیا را به خود جلب می‌کنند چرا که در تعیین سیاست‌های این کشور نقش کلیدی ایفا می‌کنند.
خبرنگاران خارجی و داخلی این مراسم را به شکل گسترده‌ای پوشش دادند.
برخورد مقامات مسئول با خبرنگاران بسیار محترمانه بود.
اما آن چیزی که به چشم می‌آمد حضور پرشمار خبرنگاران شبکه‌های مختلف چین بود.
مقامات چینی سوالات مطرح شده از طرف خبرنگاران چینی را با اشتیاق پاسخ می‌دادند.
همین نوع اشتیاق در پاسخ به سوالات خبرنگاران خارجی هم دیده می‌شد.
در نشست‌های مطبوعاتی شرکت‌های فناوری هم که شرکت کردم به همین شکل بود.
یک نکته مهم این است که در برنامه تبادل رسانه‌ای چین نمایندگان شبکه‌های خبری کشورهای اروپای غربی و آمریکایی حضور ندارند.
این موضوع نه تنها از اهمیت این پیشگامی رسانه‌ای چین کم نمی‌کند بلکه به اعتبارش می‌افزاید.
علت را در یک مقایسه اجمالی بین چین با کشور خودمان ایران می‌توان به وضوح دید.
با کمال تأسف مسئولان رده بالای کشورمان غالباً به درخواست مصاحبه خبرنگاران داخلی توجهی نمی‌کنند اما اگر شبکه‌های خبری معروف غربی از آنها درخواست مصاحبه کنند آب از لب و لوچه‌شان راه می‌افتد.
اینگونه به نظر می‌رسد که رسانه‌های ایرانی بچه زن بابا و رسانه‌های مطرح غربی تافته جدا بافته هستند.
رسانه بازوی پیشرفت
کشور چین در صدد است روابط اقتصادی و فناوری خود را با آمریکا و اتحادیه اروپا گسترش دهد اما هیچگاه خبرنگاران این کشورهای غربی را به روزنامه نگاران داخلی ترجیج نمی‌دهد.
چینی‌های کاملاً متوجه شده‌اند که برای پیشرفت بیشتر و گسترش روابط اقتصادی، تجاری و فناوری نیاز دارند از رسانه به بهترین نحو ممکن استفاده کنند.
در واقع برای چین رسانه تبدیل به بازوی پیشرفت شده اما هیچ‌گاه خود تحقیری را در دستور کار قرار نمی‌دهند.
از تهران تایمز به قلب جهان
خوشبختانه در دولت مسعود پزشکیان شاهد تحول چشمگیری بودیم.
پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهور ایران در تیرماه ۱۴۰۳ ایشان اولین پیام خود را خطاب به مردم جهان از طریق روزنامه تهران تایمز منتشر کردند.
مقاله ایشان بازتاب بسیار گسترده‌ای در سطح جهان داشت و به نقل از یک رسانه ایرانی، به ده‌ها زبان ترجمه و منتشر شد.
اعتماد دکتر پزشکیان به یک رسانه داخلی نور امیدی ایجاد کرده تا کاستی‌های گذشته جبران شود.
وقتی می‌شود از طریق یک رسانه داخلی دنیا را تکان داد چرا باید مرغ همسایه را غاز ببینیم؟!