نگاه مسلمانان کشورهای مختلف به سریال «معاویه» چگونه است؟

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: تولید و پخش سریال «معاویه» از شبکه «MBC» عربستان با واکنش های مختلفی مواجه شده است.
در این گزارش سعی کردیم با رصد رسانه‌های رسمی و فضای مجازی، نوع واکنش کشورها و افکار عمومی در جهان اسلام از کشورهای عرب‌زبان، شبه‌قاره هند، و جنوب شرق آسیا تا ترکیه و حوزه اروپا را بررسی کنیم؛ نتیجه این رصد رسانه‌ای در ادامه می‌آید:
لازم به تأکید است که واکنش رسمی و فضای مجازی ایران، عراق و مصر (اینجا) و دیگر موضع‌گیری‌های جسته‌وگریخته رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقامات در جهان اسلام در این گزارش نیامده و تلاش شده تا مناطق و کشورهایی در دنیای اسلام هدف بررسی قرار گیرد که کمتر به آن پرداخته شده و یا چندان به آن توجهی نشده است.
«معاویه» در حوزه اروپا و جنوب شرق آسیا
دیدگاه مسلمانان در کشورهای اروپایی در شبکه‌های اجتماعی را می‌توان ذیل چهار عنوان کلی تقسیم‌بندی کرد:
۱- نگرانی‌های تاریخی و فرقه‌ای: برخی از کاربران نسبت به نحوه نمایش تاریخ اولیه اسلام، به‌ویژه نمایش چهره‌هایی مانند امام علی (ع)، معاویه و درگیری آن‌ها انتقاد دارند.
۲- بازنمایی فرهنگی: بسیاری از مسلمانان اروپایی به فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی اسلام علاقه‌مند هستند، اما سریال معاویه را تحریف وقایع یا ناتوانی در بازنمایی اسلام می‌دانند؛ به گونه‌ای که با هویت مسلمانان انطباق ندارد.
۳- نقد سینمایی و هنری: گروهی دیگر از کاربران شبکه‌های اجتماعی در این حوزه اگرچه کیفیت تولید، لباس و تنظیمات را مناسب ارزیابی کردند، اما به دیالوگ‌ها و نحوه نمایش شخصیت‌های تاریخی انتقاد دارند.
۴ -رسانه‌های غربی و ادراک عمومی: برخی از کاربران نگران این موضوع هستند که غیرمسلمانان این سریال را به اشتباه تفسیر کنند و موجب تقویت روایت‌های تاریخی تفرقه‌انگیز در حوزه اروپا و جنوب شرق آسیا شود.
سریال معاویه در وب سایت reddit.com نیز قرار گرفته، اما با پخش ۳ قسمت از آن تنها حدود ۱۰۰ کامنت منتشر شده است که می تواند نشان دهنده استقبال نه چندان زیاد از سریال باشد.
وب‌سایت تحلیلی parrot analytics در یک بررسی گزارش داده که تقاضای مخاطبان برای مجموعه معاویه کمتر از یک دهم میانگین سریال های تلویزیونی در آلمان است.
پاکستان و شبه‌قاره هند
بررسی‌های ما در فضای مجازی نشان داد که در رسانه های رسمی پاکستانی و شبه‌قاره هند واکنش خاصی به سریال «معاویه» نداشتند و تنها «بی بی سی اردو» در گزارشی به اطلاعاتی درباره این سریال از جمله ساختار، کارگردان و بازیگران و همچنین واکنش های بین المللی به آن (مثل ممنوع‌شدن پخش آن در برخی کشورها) پرداخته است.
شبکه‌های اجتماعی اردوزبان نیز نسبت به پخش سریال معاویه ساکت بودند و تاکنون هیچ واکنشی نشان نداند؛ تنها یکی از مفتیان اهل سنت درباره این سریال با انتشار پیامی تصویری به شدت سریال معاویه را نقد و آن را بهانه‌ای برای تثبیت نظام موروثی آل سعود تفسیر کرد.
بازتاب «معاویه» در جامعه ترکیه
رصد رسانه‌ها و فضای مجازی ترکیه‌ای نشان می‌دهد که سریال «معاویه» هنوز در ترکیه دوبله نشده، اما با زیرنویس زبان ترکی در دسترس عموم قرار داد.
برخی از رسانه‌های خبری ترکیه به موضوع سریال «معاویه» پرداخته‌اند، اما نوع پوشش خبری آن‌ها انتقادی نیست و بیشتر جنبه گزارشی دارد.
به‌عنوان مثال سایت خبرترک (HaberTürk) صرفاً به مشخصات و عوامل و نحوه تولید این سریال و واکنش‌های عراق، مصر و ایران نسبت به آن پرداخته است.
روزنامه «نفس» نیز با استفاده از تیتر «سریال معاویه جهان عرب را به دو بخش تقسیم کرد»، تلاش کرده تنها به واکنش‌های جهان عرب بپردازد.
همچنین در سایت رسمی «سازمان دیانت ترکیه»، در جایگاه مهم‌ترین و اولین سازمان دینی این کشور، هیچ اشاره‌ای به این سریال نشده و این سازمان هیچ نظری درباره سریال معاویه منتشر نکرده است حساب وبسایت «دیلی اسلامیت» در شبکه اجتماعی «ایکس» با انتشار پیامی به پخش این سریال و زیرنویس خودکار آن اشاره کرده و در این پیام از «حضرت معاویه» نام برده است که نوع واکنش کاربران به این توئیت جالب توجه بوده است.
چند نمونه از نظرات کاربران ترک‌زبان:
@Filistinligenc_حالا که اینطور است فیلم شیطان را هم بسازند و به اسم اصحاب پیامبر به خورد مردم دهند
@MKA۵۵۰۷۳۳۱۴۵۲۸۳ سریالی که برازنده رژیم سعودی است.
منبع مشروعیت وجود آل سعود، ذهنیت معاویه است.
@Fatihipek۹Ipek معاویه چگونه «حضرت معاویه» شد؟!
@bidayet۲۳ برای ایجاد فتنه میان مسلمانان این سریال ازسوی موساد تولید شده است
همچنین «رضا اویلوم» استاد دانشگاه و منتقد سینما در ترکیه در گفتگو با خبرنگار مهر گفت که «جامعه ترکیه عموماً به این گونه سریال ها اهمیتی نمی‌دهد و بیشتر ترجیح می‌دهد بر دیگر تحولات در کشورها تمرکز داشته باشد.
به همین دلیل تحلیل و یا اخبار قابل توجهی در رسانه های ترکیه در خصوص سریال معاویه وجود ندارد.
خیلی از مردم حتی خبر ندارند چنین سریالی تولید شده است.» «مصطفی کمال اردومول» از روزنامه نگاران کهنه کار ترکیه نیز افزود: رسانه های ترکیه و جامعه واکنشی به این موضوع نداشته است.
موضع‌گیری و پیام تصویری «ذلفی لیوانلی» نویسنده و هنرمند مشهور ترکیه‌ای درباره سریال «معاویه» نیز بیان‌کننده بخشی از فضای عمومی حاکم بر افکار عمومی مسلمانان ترکیه است.