چگونه تمام قرآن در شب قدر نازل شد؟
یکی از اولین سؤالاتی که پیرامون آیه اول سورۀ قدر مطرح می شود، این است که چگونه ممکن است کل قرآن در یک شب نازل شده باشد، در حالی که خداوند به تناسب هر رویدادی، آیاتی را نازل می کرد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، خداوند در آیۀ اول سورۀ قدر زمان نزول قرآن را در شب قدر معرفی میکند و میفرماید «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» یعنی به یقین ما آن [قرآن] را در شب قدر نازل کردیم و به اعتبار آیۀ 185 سوره مبارکه بقره که میفرماید: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ»، در مییابیم که در ماه مبارک رمضان نازل شده است.
یکی از اولین سؤالاتی که پیرامون این آیه مطرح میشود، این است که چگونه ممکن است کل قرآن در یک شب نازل شده باشد، در حالی که در قرآن، اخباری از آینده اسلام و مسلمین وجود دارد و خداوند به تناسب هر رویدادی، آیاتی را نازل میکرد؟
به عبارت دیگر، هر آیهای شأن نزول یا بهانهای برای نزول داشته است.
به عنوان مثال، وقتی از آیۀ «لیلة المَبیت» سخن میرود، به شبی اشاره دارد که امیرالمؤمنین علیهالسلام در شب خروج پیامبر صلی الله علیه و آله از مکه به مدینه، در بستر ایشان خوابید.
این عمل شجاعانه، زمینهساز نزول این آیه از قرآن کریم شد: «وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ»؛ یعنی «و از مردم کسی است که جانش را برای خشنودی خدا می فروشد [مانند امیرالمؤمنین (علیه السلام)] و خدا به بندگان مهربان است.»
اهل بیت وحی علیهمالسلام به عنوان معلمان و تبیینکنندگان آیات قرآن و همانها که عالم به تأویل قرآن هستند، به این شبهه پاسخ گفتند.
امام صادق علیهالسلام فرمود «نَزَلَ الْقُرْآنُ فِی لَیْلَهًِْ الْقَدْرِ إِلَی الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ جُمْلَهًًْ ثُمَّ نَزَلَ مِنَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ فِی طُولِ عِشْرِینَ سَنَهًًْ.» یعنی قرآن در شب قدر، یکباره و جملگی بهسوی بیت المعمور فرود آمد و در طول بیستوسه سال بر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل شد.
به این نوع نزول، نزول دفعی میگویند یعنی قرآن یکدفعهای و به یک باره بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد و به صورت نزول تدریجی متناسب با هر رویدادی طی 23 سال در دنیا نازل شد.
اما بیت المعمور در چه موقعیتی است؟
در احادیث، مکان بیت المعمور را در آسمان هفتم و گاه در آسمان چهارم و گاهی در دنیا هم گفتهاند.
ظاهر امر نشان میدهد که بیت المعمور سیر نزولی به سمت پایین داشته تا به محاذات کعبه رسیده است.
امام باقر علیهالسلام بیت المعمور را به عنوان مکان ملائک معرفی میکنند و همچنین ارکان و پایههای بیت الحرام را معادل بیت المعمور در آسمان دانسته، فرمود:
«خداوند عزوجل فرموده است که حسنات (کارهای نیک) در حرم (مکه) چند برابر پاداش داده میشوند و سیئات (گناهان) نیز چند برابر مجازات خواهند داشت.
سپس فرمود: طنابهای خیمهای اطراف آن گسترده شد، و انتهای میخهای آن جایی است که اکنون مسجدالحرام در آن قرار دارد.
این میخها از سنگهایی از طلای ناب بهشتی بودند، و طنابهای خیمه از رشتههای ارغوان بافته شده بودند.
خداوند عزوجل به جبرئیل (ع) وحی فرستاد که با هفتاد هزار فرشته به سوی آن خیمه فرود آید تا آن را از شر شیاطین سرکش حفظ کنند، و مونس آدم علیهالسلام باشند و به تعظیم خانه و خیمه به طواف بپردازند.
جبرئیل با فرشتگان فرود آمد، و آنها در حضور خیمه مستقر شدند، آن را از شر شیاطین حفظ کردند و هر روز و شب به دور ارکان خانه و خیمه طواف میکردند، همانگونه که در آسمان به دور بیت المعمور طواف میکردند.
ارکان (پایههای) بیت الحرام در زمین همردیف و برابر با بیت المعمور در آسمان است ...
یَطُوفُونَ حَوْلَ أَرْکَانِ اَلْبَیْتِ وَ اَلْخَیْمَةِ کُلَّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ کَمَا کَانُوا یَطُوفُونَ فِی اَلسَّمَاءِ حَوْلَ اَلْبَیْتِ اَلْمَعْمُورِ قَالَ وَ أَرْکَانُ اَلْبَیْتِ اَلْحَرَامِ فِی اَلْأَرْضِ حِیَالَ اَلْبَیْتِ اَلْمَعْمُورِ اَلَّذِی فِی اَلسَّمَاءِ»
همچنین امام صادق علیهالسلام به نقل از سول خدا صلی الله علیه و آله، بیت العمور را جلوهگر اسامی پنج تن آلعبا نشان میدهند و میفرمایند:
فَقَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ سَلَّمُوا عَلَیَّ وَ سَأَلُونِی عَنْ عَلِیٍّ أَخِی فَقُلْتُ هُوَ فِی اَلْأَرْضِ خَلِیفَتِی أَ وَ تَعْرِفُونَهُ فَقَالُوا نَعَمْ کَیْفَ لاَ نَعْرِفُهُ وَ قَدْ نَحُجُّ اَلْبَیْتَ اَلْمَعْمُورَ فِی کُلِّ سَنَةٍ مَرَّةً وَ عَلَیْهِ رَقٌّ أَبْیَضُ فِیهِ اِسْمُ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَیْنِ وَ اَلْأَئِمَّةِ وَ شِیعَتِهِمْ إِلَى یَوْمِ اَلْقِیَامَةِ ...
(الکافی , ج3 , ص482)
رسولالله صلیاللهعلیهوآله (خطاب به ملائک) فرمودند: «سلام بر من بفرستید و از من درباره علی، برادرم، سؤال کنید.» گفتم: «او در زمین خلیفه من است؛ آیا او را میشناسید؟» گفتند: «چگونه او را نشناسیم، در حالی که ما هر سال یک بار به (بیت المعمور) میرویم و بر آن صفحه سفید که در آن نام محمد، علی، حسن، حسین، امامان و شیعیان آنها تا روز قیامت نوشته شده است، قرار داریم؟»
با این اوصاف، قرآن در یکی از نازلههای خود، در شب قدر سالی به بیت المعمور رسید و این مکان، جایی غیر از مکان مادی است بلکه موقعیت آن در برزخ است.
به این ترتیب، رسول خدا صلی الله علیه و آله نسبت به کلیات و جزئیات قرآن علم داشت و این مسئله، یکی از فضائل بیمنتهای رسول اکرم است.
انتهایپیام/