تنها حریف واقعی شما خودتان هستید/ چرا مقایسه مخرب است؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ الهام قبادی- آزیتا محقق روانشناس پیرامون تاثیرات مثبت و منفی مقایسه کردن گفت: «مرغ همسایه غازه» این ضرب‌المثل قدیمی، به خوبی نشان‌دهنده یک تمایل انسانی رایج است برای مقایسه‌ی خود با دیگران، ما به طور مداوم در حال ارزیابی خود در برابر اطرافیان، همکاران، دوستان و حتی افراد مشهور هستیم.
این مقایسه‌ها می‌توانند در زمینه‌های مختلفی از جمله موفقیت شغلی، ثروت، ظاهر، روابط و خوشبختی صورت گیرد.
وی افزود: در نگاه اول، مقایسه ممکن است بی‌ضرر به نظر برسد.
شاید حتی انگیزه‌بخش باشد و ما را به تلاش بیشتر برای رسیدن به اهدافمان سوق دهد.
اما حقیقت این است که مقایسه مداوم، یک تله روانشناختی خطرناک است که می‌تواند منجر به احساس ناکافی بودن، حسادت، اضطراب، افسردگی و کاهش عزت نفس شود.
چرا مقایسه می‌کنیم؟
محقق درخصوص دلایل متعددی برای گرایش ما به مقایسه وجود داردتوضیح داد:
نیاز به ارزیابی خود
ما به طور غریزی به دنبال درک جایگاه خود در جهان هستیم.
مقایسه با دیگران، به ما کمک می‌کند تا خودمان را ارزیابی کنیم و بفهمیم در چه زمینه‌هایی قوی و در چه زمینه‌هایی ضعیف هستیم.
تاثیر رسانه‌های اجتماعی
رسانه‌های اجتماعی، یک بستر دائمی برای مقایسه فراهم می‌کنند.
ما به طور مداوم شاهد زندگی ایده‌آل شده‌ی دیگران هستیم و ناخودآگاه خودمان را با آنها مقایسه می‌کنیم.
فرهنگ رقابتی
در جوامع رقابتی، موفقیت اغلب به معنای بهتر بودن از دیگران است.
این فشار اجتماعی، ما را به سمت مقایسه سوق می‌دهد.
عزت نفس پایین
افرادی که عزت نفس پایینی دارند، بیشتر به مقایسه روی می‌آورند.
آنها به دنبال تأیید بیرونی هستند و از مقایسه برای ارزیابی ارزش خود استفاده می‌کنند.
چرا مقایسه مخرب است؟
این روانشناس پیرامون اینکه مقایسه می‌تواند به دلایل زیر مخرب باشد:
ایجاد احساس ناکافی بودن
مقایسه، اغلب منجر به این می‌شود که ما بر روی نقاط ضعف خود تمرکز کنیم و نقاط قوت خود را نادیده بگیریم.
این باعث ایجاد احساس ناکافی بودن و عدم رضایت از زندگی می‌شود.
افزایش حسادت و کینه
وقتی خودمان را با کسانی که از نظر ما موفق‌تر هستند مقایسه می‌کنیم، ممکن است حسادت و کینه را تجربه کنیم.
این احساسات، روابط ما را مخدوش می‌کنند و مانع از شادی ما می‌شوند.
این دقیقا همان نقطه‌ای است که خیلی از مراجعین درگیرآن هستند.
کاهش عزت نفس
مقایسه مداوم، به تدریج باعث کاهش عزت نفس می‌شود.
ما شروع به باور کردن این می‌کنیم که به اندازه کافی خوب نیستیم و نمی‌توانیم به اهداف خود برسیم و این میتواند شروعی برای بیماری‌های جدی مثل افسردگی باشد.
نادیده گرفتن منحصر‌به‌فرد بودن خود
هر فرد، دارای استعدادها، توانایی‌ها و تجربیات منحصر به فردی است.
وقتی خودمان را با دیگران مقایسه می‌کنیم، این منحصر‌به‌فرد بودن را نادیده می‌گیریم و سعی می‌کنیم شبیه به دیگران باشیم
و خلاقیت را در درون خودمان می‌کشیم.
ایجاد یک تصویر غیر واقعی
مقایسه، اغلب بر اساس یک تصویر غیر واقعی از زندگی دیگران صورت می‌گیرد.
ما فقط جنبه‌های مثبت زندگی آنها را می‌بینیم و از چالش‌ها و مشکلات آنها بی‌اطلاع هستیم، یک جورایی ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خودمان مقایسه می‌کنیم.
چگونه دست از مقایسه برداریم؟
محقق پیرامون راه‌هایی برای غلبه بر تله‌ی مقایسه توضیح داد:
آگاهی
اولین قدم، آگاهی از تمایل خود به مقایسه است.
هر بار که خودتان را در حال مقایسه با دیگران می‌بینید، این موضوع را تشخیص دهید و سعی کنید دلیل آن را پیدا کنید.
تمرکز بر نقاط قوت خود
به جای تمرکز بر نقاط ضعف خود، بر روی نقاط قوت خود تمرکز کنید.
فهرستی از تمام توانایی‌ها، مهارت‌ها و دستاورد‌های خود تهیه کنید و هر روز به آن نگاهی بیندازید.
سپاسگزار بودن
به جای تمرکز بر چیز‌هایی که ندارید، قدردان داشته‌های خود باشید.
هر روز زمانی را به فکر کردن در مورد چیز‌هایی که به خاطر آنها سپاسگزار هستید اختصاص دهید.
تعیین اهداف شخصی
به جای تلاش برای شبیه شدن به دیگران، اهداف شخصی خود را تعیین کنید.
این اهداف باید بر اساس ارزش‌ها و علایق شما باشند.
مقایسه خود با گذشته
به جای مقایسه خود با دیگران، خودتان را با گذشته‌یخود مقایسه کنید.
ببینید چقدر پیشرفت کرده‌اید و چه چیز‌هایی یاد گرفته‌اید.
محدود کردن استفاده از رسانه‌های اجتماعی
رسانه‌های اجتماعی می‌توانند یک محرک قوی برای مقایسه باشند.
استفاده از رسانه‌های اجتماعی را محدود کنید و به جای آن، وقت خود را با فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید سپری کنید.
مراقبت از خود
به نیاز‌های خود توجه کنید و فعالیت‌هایی را انجام دهید که به شما احساس خوبی می‌دهند.
خودمراقبتی، به افزایش عزت نفس و کاهش نیاز به مقایسه کمک می‌کند.به یاد داشته باشید که هر فرد، در مسیر منحصر‌به‌فرد خود در حال حرکت است.
مقایسه خود با دیگران، نه تنها بی‌فایده است، بلکه می‌تواند شما را از رسیدن به اهدافتان باز دارد.
به جای مقایسه، بر روی رشد و پیشرفت خود تمرکز کنید و از زندگی خود لذت ببرید.