فاجعه خاموش؛ دسترسی نامناسب به خدمات دندانپزشکی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، وضعیت نامناسب بهداشت دهان‌ودندان در استان کهگیلویه و بویراحمد زنگ خطری برای مسئولین به صدا درآورده و کمبود شدید دندانپزشک به ویژه در مناطق روستایی همراه با محدودیت‌های شدید بودجه‌ای، دسترسی مردم به خدمات دندانپزشکی را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است.
در مجموع استان کهگیلویه و بویراحمد با وجود پتانسیل‌های فراوان طبیعی و انسانی در حوزه بهداشت دهان‌ودندان با مشکلات عدیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند.
کمبود نیروی متخصص، فرسودگی تجهیزات و تخصیص ناکافی بودجه، عدم دسترسی عادلانه به خدمات دندانپزشکی را به‌ویژه برای ساکنان مناطق محروم و روستایی به شدت محدود کرده است؛ به‌گونه‌ای که این وضعیت، سلامت دهان‌ودندان بخش قابل توجهی از جمعیت استان را به مخاطره انداخته و ضرورت توجه فوری مسئولان و برنامه‌ریزی‌های مدون را بیش از پیش نمایان می‌کند.
به مناسبت 23 فرودین ماه گرامی‌داشت روز دندانپزشک، نگاهی می‌اندازیم به وضعیت بهداشت دهان‌ودندان در استان کهگیلویه و بویراحمد، این گزارش حاصل گفت‌وگوی ما با دکتر حسین صفرزاده منصورخانی، مسئول بهداشت دهان و دندان مرکز بهداشت استان کهگیلویه و بویراحمد است.
در این مصاحبه به بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این بخش حیاتی از نظام سلامت می‌پردازیم و ضمن تقدیر از زحمات دندانپزشکان، به مشکلات و راهکارهای بهبود وضعیت بهداشت دهان‌ودندان در این استان خواهیم پرداخت.
با ما همراه باشید تا از زبان مسئولین، به چالش‌های موجود، برنامه‌های در دست اقدام و چشم‌انداز آینده در این زمینه آگاه شوید.
تسنیم:برای شروع می‌خواهیم در مورد وضعیت بهداشت دهان و دندان در استان کهگیلویه و بویراحمد با شما صحبت کنیم.
با توجه به آمارهای موجود، چه میزان از جمعیت تحت پوشش دانشگاه به خدمات دندانپزشکی دسترسی دارند و کیفیت این خدمات در مناطق مختلف شهری و روستایی چگونه ارزیابی می‌شود؟
ببینید، ما در سطح استان 79 مرکز جامع خدمات سلامت داریم که از این تعداد، 47 مرکز دارای واحد دندانپزشکی هستند.
البته در برخی مراکز به دلیل قوانین بالادستی و شرایط جمعیتی، امکان ایجاد واحد دندانپزشکی وجود ندارد.
متأسفانه از این 47 مرکز، در حال حاضر 18 مرکز که عمدتاً در مناطق دوردست قرار دارند، به علت عدم استقبال دندانپزشکان و کمبود نیرو غیرفعال هستند.
تسنیم:این یعنی تقریباً یک‌سوم مراکز دندانپزشکی استان غیرفعال هستند.
آیا اختلاف قابل توجهی بین مناطق مختلف وجود دارد؟
بله، متأسفانه اختلاف زیادی وجود دارد، در مناطق روستایی و دوردست، معمولاً فقط مراکز دندانپزشکی دولتی فعال هستند و بخش خصوصی هیچ تمایل و رغبتی برای فعالیت در این مناطق ندارد، این باعث می‌شود دسترسی مردم این مناطق به خدمات دندانپزشکی محدود شود.
تسنیم:برای رفع این نابرابری چه راهکارهایی در نظر گرفته شده است؟
راه‌حل اصلی، ایجاد انگیزه و تسهیلات لازم برای ماندگاری دندانپزشکان طرحی و دندانپزشکان متعهد خدمت در این مناطق است، باید شرایطی فراهم شود که دندانپزشکان رغبت کنند در این مناطق کار کنند و ماندگار شوند.
در مورد بودجه اختصاص‌یافته به بخش دندانپزشکی دانشگاه در سال‌های اخیر، چه اطلاعاتی می‌توانید به ما بدهید؟
آیا این بودجه برای پاسخگویی به نیازهای رو به رشد جامعه کافی است؟
این سؤال در حوزه وظایف امور مالی معاونت توسعه و امور مالی و گسترش معاونت بهداشتی است و من اطلاعات دقیقی در این زمینه ندارم.
دانشگاه در زمینه آموزش نیروی متخصص دندانپزشکی، چه برنامه‌های ویژه‌ای را برای مناطق محروم و کم‌برخوردار در نظر گرفته است؟
دانشگاه هر ساله تعدادی دانشجوی دندانپزشکی متعهد خدمت در کنکور سراسری پذیرش می‌کند که پس از فارغ‌التحصیلی باید در مناطق محروم خدمت کنند، اما متأسفانه تاکنون دانشگاه اقدامی برای جذب این دندانپزشکان و به کارگیری آنها پس از فارغ‌التحصیلی انجام نداده است.
تسنیم:چرا؟
به بهانه‌هایی مثل نبود ردیف و کمبود اعتبارات، طرح‌های تشویقی یا حمایت‌های مالی هم تاکنون صورت نپذیرفته است.
وضعیت اقدامات پیشگیرانه چطور است؟
دانشگاه چه اقداماتی برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان در کودکان و نوجوانان انجام داده است؟
گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشتی در سال گذشته اقدام به خرید و توزیع 165 هزار وارنیش فلوراید برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی سراسر استان کرد.
وارنیش فلوراید ماده‌ای مؤثر برای استحکام‌بخشی دندان و جلوگیری از پوسیدگی بوده و این طرح در کل استان در حال اجراست، همچنین تعداد 12 هزار مسواک و خمیردندان برای دانش‌آموزان پایه دوم ابتدایی خریداری و مهرماه در مدارس توزیع و نحوه مسواک زدن صحیح به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود.
همچنین خدمات ترمیم، فیشورسیلانت، جرم‌گیری و ...
در مراکز جامع خدمات سلامت توسط دندانپزشکان در حال اجراست.
این برنامه‌ها به‌اندازه کافی مؤثر بوده و چه ارزیابی‌ای از میزان موفقیت آنها دارید؟
آیا برنامه‌های پیشگیری به اندازه کافی به گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه دسترسی دارد؟
ارزیابی دقیقی از میزان موفقیت این برنامه‌ها در دست نیست، اما به نظر می‌رسد این اقدامات تا حدودی مؤثر بوده است، تلاش بر این است که برنامه‌های پیشگیری به گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه دسترسی بیشتری داشته باشد، اما محدودیت‌ها و کمبودهایی هم وجود دارد.
در مورد استفاده از تکنولوژی‌های نوین در ارائه خدمات دندانپزشکی، دانشگاه چه اقداماتی انجام داده است؟
بروزرسانی تجهیزات با توجه به اعتبارات موجود در حال انجام هست.
هرچند با افزایش نرخ دلار و افزایش قیمت مواد و تجهیزات دندانپزشکی، دانشگاه به شدت در مضیقه مالی بوده و نیاز است که وزارت بهداشت بودجه مناسبی را برای دانشگاه‌های علوم پزشکی تخصیص دهد و در زمینه آموزش پرسنل علاوه بر کلاس‌های آموزشی توسط سامانه آموزش مداوم دانشگاه، امسال برای اولین بار دندانپزشکان می‌توانند برای حضور در کنفرانس‌ها و سمینارهای مطرح کشوری از مأموریت آموزشی استفاده کنند.
با توجه به افزایش هزینه‌های درمان دندانپزشکی، دانشگاه چه تمهیداتی برای ارائه خدمات با هزینه‌های مناسب‌تر و دسترس‌پذیرتر برای اقشار کم‌درآمد جامعه اندیشیده است؟
خدمات دندانپزشکی در مراکز تابعه دانشگاه علوم پزشکی پایین‌ترین هزینه را برای مردم دارند و تفاوت بسیار فاحشی نسبت به قیمت‌های مطب‌های خصوصی وجود دارد، خدمات دندانپزشکی برای زنان باردار و شیرده و کودکان 6 تا 14 سال در مناطق روستایی و عشایری رایگان است.
بهبود و تداوم این خدمات نیازمند حمایت سازمان‌های بیمه‌گر و تأمین مالی مطلوب و همچنین تأمین نیروهای خدمت‌دهنده یعنی دندانپزشکان از سوی معاونت توسعه وزارت بهداشت و واحد نیروی انسانی است.
تسنیم:در برنامه‌های توسعه‌ای دانشگاه، چه جایگاهی برای بخش دندانپزشکی در نظر گرفته شده است؟
چندین طرح از جمله ایجاد مرکز تجمیعی دندانپزشکی دولتی در شهرهای یاسوج، دهدشت و گچساران و همچنین فعال‌سازی تایم عصر واحدهای دندانپزشکی در مناطق روستایی پرجمعیت در دستور کار است.
دانشگاه چه همکاری‌هایی با سایر نهادها و سازمان‌های مرتبط با سلامت دهان و دندان دارد؟
در حوزه معاونت بهداشتی، سالانه ده‌ها اردوی جهادی با همکاری مشترک سایر ارگان‌ها مانند سپاه، بسیج، ستاد اجرایی فرمان امام، هلال احمر و ...
در مناطق محروم استان انجام می‌شود، همکاری گسترده‌ای هم با آموزش و پرورش برای بحث سلامت و ارتقای بهداشت دهان و دندان دانش‌آموزان در حال انجام است.
تسنیم: برای سؤال آخر این موضوع را می‌پرسیم که؛ چه انتقادهایی از عملکرد بخش دندانپزشکی دانشگاه وجود دارد و دانشگاه برای رفع این انتقادات چه اقداماتی انجام داده است؟
انتقادات بیشتر مربوط به کمبود دندانپزشک و فرسودگی تجهیزات است، برای رفع این دو مشکل راهکارهایی مثل افزایش بودجه خرید تجهیزات دندانپزشکی و مشوق‌های مالی و غیرمالی برای ماندگاری دندانپزشکان در بخش دولتی پیشنهاد می‌شود.
در مورد کمبود نیروی متخصص هم این موضوع در حوزه وظایف معاونت آموزشی و معاونت درمان است.
دندانپزشکان عمومی در حیطه وظایف معاونت بهداشتی و معاونت توسعه است.
انتهای پیام/