نگاه نادرست به بیماران روانی، زخم پنهان جامعه

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یزد، در روزگاری که آمار ابتلا به اختلالات روان‌پزشکی رو به افزایش است، همچنان بسیاری از بیماران از برداشتن نخستین گام درمان، یعنی مراجعه به روان‌پزشک، واهمه دارند.
این واهمه نه از جنس ترس از بیماری، بلکه از نگاهی است که جامعه به این بیماران دارد.
ترسی که ریشه در قضاوت‌ها، برچسب‌ها و باورهای نادرست دارد؛ باورهایی که نه‌تنها روند درمان را کند می‌کنند، بلکه گاه بیمار را به ورطه‌ آسیب‌های جدی‌تر سوق می‌دهند.
در این میان، متخصصان حوزه سلامت روان، با تجربه‌های عینی و مشاهدات بالینی خود، بارها نسبت به این بی‌توجهی هشدار داده‌اند.
نگاه نادرست به بیماران روان‌پزشکی، مسیر درمان را مسدود می‌کند
محبوبه کرمانیان، متخصص روان‌پزشکی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با انتقاد از باورهای رایج و نادرست جامعه در مورد بیماری‌های روانی، نسبت به پیامدهای این نگاه هشدار داد.
وی افزود: نگاه تقلیل‌گرایانه‌ای که بیماری‌های روان‌پزشکی را صرفاً ضعف اراده یا نداشتن انگیزه می‌داند، یکی از بزرگ‌ترین موانع درمان این بیماران است.
این متخصص روان‌پزشکی گفت: همان‌طور که نمی‌توان از فردی مبتلا به آسم انتظار داشت بدون دارو و مراقبت پزشکی، راحت نفس بکشد، نمی‌توان از فردی دچار افسردگی شدید خواست فقط با تلقین و انگیزه حالش بهتر شود.
کرمانیان افزود: در طول سال‌های فعالیت‌ام با بیماران بسیاری مواجه بوده‌ام که به دلیل ترس از قضاوت اطرافیان یا فشار خانواده، سال‌ها از مراجعه به روان‌پزشک خودداری کرده‌اند.
این تأخیر نه‌تنها باعث تشدید علائم و پیچیده‌تر شدن بیماری شده، بلکه مسیر درمان را طولانی‌تر و سخت‌تر کرده است.
وی ادامه داد: جملاتی نظیر "سعی کن شاد باشی"، "یه کم انگیزه داشته باش"، یا "تو که چیزی‌ات نیست" نه‌تنها کمک‌کننده نیستند، بلکه به فرد بیمار فشار روانی مضاعفی وارد می‌کنند.
کرمانیان تصریح کرد: این برخوردها مانند آن است که به یک فرد دیابتی بگوییم قند نخور ولی انسولین هم لازم نداری!
در حالی که اختلالات روان‌پزشکی نیز همانند بیماری‌های جسمی، ریشه در عملکرد ناقص سیستم‌های حیاتی بدن دارند، به‌ویژه مغز.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به ماهیت پیچیده بیماری‌های روانی بیان کرد: مغز انسان، همچون سایر ارگان‌ها، ممکن است در عملکرد خود دچار اختلال شود.
وی خاطرنشان کرد: همان‌طور که نقص در لوزالمعده باعث دیابت می‌شود یا اختلال سیستم ایمنی بیماری خودایمنی ایجاد می‌کند، اختلال در عملکرد مغز هم می‌تواند زمینه‌ساز بروز افسردگی، اضطراب، دوقطبی یا روان‌پریشی باشد.
این بیماری‌ها نیاز به مداخلات علمی، دارودرمانی و گاهی روان‌درمانی تخصصی دارند و با توصیه‌های عامیانه درمان نمی‌شوند.
کرمانیان تصریح کرد: در مواردی مانند افسردگی شدید یا اضطراب مزمن، فرد حتی توان اولیه برای کمک به خود را نیز از دست می‌دهد.
در چنین شرایطی، دارو مانند موتور محرکه‌ای عمل می‌کند تا فرد بتواند از نقطه صفر حرکت کند و در مسیر درمان قرار گیرد.
این مداخله تخصصی نه تنها ضروری، بلکه حیاتی است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: ترس از انگ اجتماعی، از مهم‌ترین موانع درمان اختلالات روانی است.
جامعه باید نگاه علمی و انسانی‌تری به این بیماری‌ها داشته باشد.
همان‌طور که مراجعه به متخصص قلب یا کلیه برای درمان لازم است، در مورد بیماری‌های روانی هم باید این اصل پذیرفته شود.
ما باید در کنار هم برای اصلاح نگرش عمومی تلاش کنیم؛ چراکه سلامت روانی، همان‌قدر که سلامت جسمی مهم است اهمیت دارد.
نیاز به تغییر نگرش اجتماعی نسبت به بیماری‌های روانی
در حالی که اختلالات روان‌پزشکی در حال افزایش هستند، تغییر نگرش عمومی و اصلاح باورهای نادرست جامعه نسبت به این بیماری‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است.
متخصصان سلامت روان مانند محبوبه کرمانیان تأکید دارند که اختلالات روانی همانند سایر بیماری‌های جسمی، نیازمند درمان تخصصی و علمی هستند.
مراجعه دیرهنگام به روان‌پزشک، ناشی از ترس از قضاوت یا عدم آگاهی، می‌تواند روند درمان را پیچیده‌تر کند و به مشکلات جدی‌تری منجر شود.
به‌ویژه در بیماری‌های روانی شدید، مداخلات دارویی و روان‌درمانی نقش حیاتی دارند و باید از توصیه‌های غیرعلمی خودداری کرد.
برای مقابله با این مشکلات، تغییر نگاه اجتماعی و آگاهی‌رسانی در خصوص ماهیت واقعی این بیماری‌ها، ضروری است.
تنها در این صورت است که می‌توانیم به سلامت روانی جامعه و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کنیم.
انتهای پیام/781/