چرا نفوذ فرانسه در منطقه اقیانوس هند با چالش مواجه شده است؟
به گزارش مشرق،کانال تلگرامی مطالعات فرانسه در مطلبی به نقل از اِر.اِف.ای به این موضوع پرداخت که؛ چرا نفوذ فرانسه در منطقه اقیانوس هند با چالش مواجه شده است؟
در حالی‌که امانوئل ماکرون دوشنبه سفر پنج‌روزه خود به منطقه اقیانوس هند و جزایر فرانسوی واقع در این منطقه را آغاز می‌کند، پاریس با چالش‌های فزاینده‌ای بر سر حاکمیت بر برخی از سرزمین‌هایش و رقابت شدید با قدرت‌هایی چون چین و روسیه در این منطقه راهبردی روبه‌روست.
ماکرون در چارچوب راهبرد «ایندو-پاسیفیک» خود، در این سفر تلاش خواهد کرد ضمن تأکید بر موقعیت فرانسه به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای، همکاری‌های پاریس با کشورهای جنوب‌غربی اقیانوس هند را تقویت کند.
او سفر خود را از دو استان فرانسوی در این منطقه، یعنی مایوت و رِئونیون، آغاز می‌کند و سپس به ماداگاسکار و موریس خواهد رفت.
ماکرون همچنین قرار است روز پنج‌شنبه در آنتاناناریوو، پایتخت ماداگاسکار در پنجمین اجلاس کمیسیون اقیانوس هند (COI) شرکت کند؛ نهادی منطقه‌ای شامل ماداگاسکار، موریس، کومور، سیشل و فرانسه (به‌واسطه رِئونیون).
با آنکه فرانسه به‌واسطه جزایر متعدد خود در اقیانوس‌ها، دومین منطقه دریایی وسیع جهان را در اختیار دارد - ۱۰ میلیون کیلومتر مربع، که ۲۷ درصد آن در این ناحیه قرار دارد - اما حاکمیت آن بر بخشی از این مناطق مورد مناقشه است.
جزایری چون گلوریوز، ژوان دو نوا، اروپا و باساس دا ایندیا که به جزایر «پراکنده» یا (Éparses) معروف‌اند، اگرچه عمدتاً غیرمسکونی‌اند، اما کنترل بیش از نیمی از سطح کانال موزامبیک را برای پاریس به ارمغان آورده‌اند؛ گذرگاهی که بار دیگر به نقطه‌ای کلیدی برای حمل‌ونقل دریایی جهانی بدل شده است.
فرانسه همچنین در رِئونیون دارای پایگاه دریایی و توان نظامی و اقتصادی قابل‌توجهی در قیاس با کشورهای همجوار است.
اما این برتری، روزبه‌روز بیشتر از سوی بازیگران نوظهور منطقه‌ای و جهانی به چالش کشیده می‌شود.
ادعاهای سرزمینی
کریستیان رافیدیناریوو، پژوهشگر مرکز موسسه علوم سیاسی پاریس می‌گوید: «فرانسه بدون شک از توانایی نظامی بالایی برخوردار است، اما الزاماً در موقعیت برتر قرار ندارد و در هر حال، تنها بازیگر میدان نیست.
رقبا حضور دارند و فعال‌اند.»
این در حالی‌ست که ماداگاسکار حاکمیت بر جزایر اِپارس را مطالبه می‌کند، کومور همچنان خواستار بازگشت مایوت است، جزیره‌ای که در سال ۱۹۷۵ برخلاف سایر جزایر مجمع‌الجزایر کومور تصمیم گرفت تحت حاکمیت فرانسه باقی بماند، و جزیره موریس نیز مدعی مالکیت بر ترومیلن در شمال رِئونیون است.
دنی-ساشا رابین، استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه پاریس-نانتِر: «فرانسه در وضعیتی محدودتر از آن چیزی قرار دارد که به نظر می‌رسد.
این ادعاهای بازپس‌گیری، با هویت ملی، دسترسی به منابع و حتی به‌عنوان اهرم فشاری برای امتیازگیری از پاریس در زمینه‌هایی مانند مهاجرت و امنیت پیوند دارد.»
رقابت قدرت‌ها در قلب اقیانوس هند
اهمیت کانال موزامبیک نیز با وجود ذخایر غنی نفت و گاز روزافزون شده و حتی گاه به آن لقب «دریای شمال جدید» داده‌اند.
در همین حال، چین با سرمایه‌گذاری کلان در توسعه بنادر و گسترش ناوگان ماهیگیری‌اش، به قدرتی رقیب تبدیل شده و ایالات متحده، روسیه و هند نیز به‌سرعت دامنه حضور خود را در این منطقه تقویت کرده‌اند.
چین و روسیه همچنین با آفریقای جنوبی مانورهای نظامی مشترکی در این ناحیه برگزار کرده‌اند.
مسکو که در سال ۲۰۲۰ از پیوستن به کمیسیون اقیانوس هند بازماند، اکنون با حمایت از ادعاهای ماداگاسکار و کومور، نفوذ خود را افزایش داده است.
برتران بدیع، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه علوم‌سیاسی پاریس می‌گوید: «وضعیت مایوت به‌شکل خارق‌العاده‌ای ناپایدار است.
این جزیره، خاری در پای فرانسه است.»
در چنین شرایطی، کومور با عضویت رسمی مایوت در کمیسیون اقیانوس هند مخالفت می‌کند؛ مطالبه‌ای که از سوی نمایندگان محلی این جزیره دنبال می‌شود.
در واکنش، انتظار می‌رود ماکرون سیاستی عمل‌گرایانه در پیش گیرد و پیشنهاد «ادغام تدریجی» مایوت در قالب پروژه‌های همکاری -به‌ویژه در زمینه سلامت- را مطرح کند.
رافیدیناریوو در این باره می‌گوید: برای فرانسه، هدف آن است که با تقویت همکاری‌ها با کشورها، مانع از پیوستن آن‌ها به شبکه‌هایی شود که ممکن است خصمانه باشند.
مایوت که فقیرترین منطقه فرانسه به‌شمار می‌آید، در ماه‌های اخیر با فشار شدید مهاجرتی از سوی کومور و خسارات ویرانگر ناشی از طوفان چیدو در ماه دسامبر گذشته مواجه بوده است؛ طوفانی که بنا بر گزارش‌ها، شدیدترین در ۹۰ سال اخیر بوده و اقتصاد این جزیره را فلج کرده است.
بدیع در جمع‌بندی وضعیت منطقه می‌گوید: «این یکی از معدود مناطق جهان است که فرآیند استعمارزدایی در آن هیچ‌گاه به‌طور کامل تحقق نیافته است.
ثبات آن به مویی بند است.
کافی است یکی از دولت‌های منطقه به سوی پوپولیسم برود.»
*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.