روز زمین پاک؛ یادآور مسئولیت همگانی برای حفظ طبیعت و آشتی با کره خاکی
اراک- روز زمین پاک، تنها یک مناسبت در تقویم نیست بلکه یادآور آشتی با این کره خاکی و مسئولیت همگانی در قبال حفظ طبیعت و زمین، به عنوان امانت الهی و خانه بشریت است.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: دوم اردیبهشت‌ماه روز ملی زمین پاک، فرصت مناسبی برای ایستادن، نگریستن به اطراف و پرسیدن از خود است که سهم ما در آلودگی یا پاکیزگی این سیاره چیست؟
در جهانی که طبیعتش زیر بار زباله، آلودگی هوا و فرسایش خاک نالان است، این روز بهانه‌ای است برای آشتی با زمین.
در جای‌جای کشور، فعالان محیط‌زیست، دانش‌آموزان، روستاییان و شهروندان، با حرکت‌های نمادین یا جمعی، تلاش می‌کنند تا بخشی از آسیب‌هایی که به طبیعت وارد شده را جبران کنند، از جمع‌آوری زباله‌های رهاشده تا آموزش نسل‌های آینده، هر قدم، گامی‌است به سوی فردایی سبزتر.
زمین پاک، نتیجه رفتار درست است؛ نه فقط امروز، که در همه روزهای سال.
مراقبت از طبیعت، مسئولیتی همگانی‌است و تنها با همراهی یکدیگر می‌توانیم خانه‌مان را پاکیزه، زنده و سبز نگه داریم.
طبیعت، خانه ما است؛ نباید آن را آلوده کنیم
فعال محیط‌زیست ۲۵ ساله اهل روستای وفس و ساکن شهرستان کمیجان، در گفتگو با خبرنگار مهر به مناسبت روز هوای پاک با تأکید بر مسئولیت انسانی و شرعی حفظ طبیعت، از فعالیت‌های خود در زمینه جمع‌آوری زباله‌های رها شده در طبیعت سخن گفت.
مصطفی رئیسی با اشاره به اینکه حفظ محیط‌زیست بر عهده همه مردم است، اظهار کرد: طی چند مرحله با همکاری جمعی به‌صورت خودجوش اقدام به پاکسازی طبیعت از زباله کردیم که این اقدام در سال‌های گذشته نیز انجام می‌شده، اما امسال با هدف اثرگذاری بیشتر، تصمیم بر آن شد گزارش‌هایی نیز از این فعالیت‌ها تهیه شود.
وی مهم‌ترین تهدیدات محیط‌زیست منطقه را آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه فرسوده، قطع بی‌رویه درختان و رهاسازی زباله‌ها در طبیعت دانست و افزود: فرهنگسازی برای مقابله با این چالش‌ها امری ضروری است.
فعال محیط زیست گفت: فرهنگ حفظ محیط‌زیست باید از کودکی در افراد نهادینه شود تا در نسل‌های آینده به‌عنوان یک ارزش پایدار باقی بماند، همچنین آلودگی هوا و خاک عاملی برای تهدید سلامت انسان‌ها، به‌ویژه بیماران تنفسی، و عامل کاهش کیفیت زراعت و تخریب پوشش گیاهی است.
رئیسی، حضور جوانان و نوجوانان در فعالیت‌های محیط‌زیستی را پررنگ و امیدبخش توصیف کرد و گفت: انگیزه خود برای ورود به این حوزه را ناشی از درک زیبایی‌های طبیعت و مشاهده نشانه‌های الهی بوده و حفظ این زیبایی‌ها وظیفه‌ای است که نباید با آلودگی‌های انسانی به خطر بیفتد.
وی با اشاره به سه راهکار اصلی برای گسترش فعالیت‌های محیط‌زیستی ادامه داد: آموزش نظری و عملی به کودکان، بهره‌گیری از ظرفیت فضای مجازی برای تشویق مردم، و برگزاری فراخوان‌های جمعی با مشارکت نهادهای مسئول و خانواده‌ها از راهکارهای اصلی برای حفظ زمینی پاک و طبیعتی با طراوت است.
رئیسی با اشاره به مناسبت روز زمین پاک تصریح کرد: روز دوم اردیبهشت باید بهانه‌ای باشد که هر فرد به اندازه توان خود در پاکسازی طبیعت شرکت کند زیرا نباید زباله‌ای در طبیعت رها شود و مردم باید با محافظت از درختان و گیاهان، هوایی سالم و محیطی پاک برای نسل‌های آینده فراهم کنند.
وی عنوان کرد: خود را کوچک‌تر از آن می‌دانم که پیامی برای مردم داشته باشد، اما به‌عنوان عضوی کوچک از جامعه و دوستدار طبیعت از همه خواستارم با همدلی برای داشتن زمینی پاک بکوشند.
رئیسی، همچنین از استقبال مردم روستا، به‌ویژه اعضای جامعه فرهنگیان و فرهنگ‌دوستان، قدردانی کرد و گفت: هیچ‌گونه بی‌توجهی از سوی اهالی مشاهده نشده و فعالیت‌های محیط زیستی ما همواره با حمایت و توجه گسترده‌ای در فضای مجازی همراه بوده است.
وی از برگزاری پویش جدیدی در روز پانزدهم خرداد جاری با عنوان «روز وفس پاک» خبر داد و افزود: این پویش با پشتیبانی شورای اسلامی و دهیاری وفس برگزار خواهد شد و این رویداد را یکی از ثمرات همین تلاش‌های خودجوش بوده و نشانه‌ای از لطف و هدایت الهی است.
زوجی که زندگی‌شان با طبیعت گره خورده
علی دارابی، کارمند بازنشسته‌ی مرکز بهداشت و عفت دارابی، فرهنگی بازنشسته، سال‌هاست با دل‌سپردن به محیط‌زیست، الگویی از مسئولیت‌پذیری و عشق به زمین شده‌اند.
این زوج اهل اراک هستند که نه تنها در خانه، بلکه در دل طبیعت نیز دوشادوش هم قدم برداشته‌اند.
این زوج که صاحب دو دختر هستند، سال‌هاست در مسیر حفاظت از محیط‌زیست به‌صورت فردی و جمعی فعالیت دارند و باور دارند که نگهداری از زمین، مسئولیتی است که از خانواده آغاز می‌شود و تا جامعه گسترش می‌یابد.
در حفظ امانت الهی کوشا باشیم
فعال محیط‌زیست با اشاره به اهمیت حفظ محیط‌زیست، زمین را امانتی الهی دانست که باید از آن مراقبت کرد.
عفت دارابی گفت: زمینی که روی آن زندگی می‌کنیم امانت خداوند است و وقتی من یا امثال من، زباله‌ای را بی‌توجه در طبیعت رها می‌کنیم، در واقع به این امانت خیانت کرده‌ایم، نباید فراموش کنیم که در کنار انسان‌ها، حیوانات، گیاهان و درختان نیز در این طبیعت زندگی می‌کنند و زباله‌ها برای آن‌ها هم آسیب‌زاست.
وی با اشاره به سبک زندگی‌اش در دوران کودکی بیان کرد: از همان بچگی که در روستا زندگی می‌کردم، به تمیزی محل زندگی‌مان اهمیت می‌دادم و همیشه تمیزی را دوست داشته‌ام، به همین دلیل امروز با افتخار خودم را حامی محیط‌زیست می‌دانم.
دارابی گفت: فعالیت‌های محیط‌زیستی را هم به‌صورت فردی و هم گروهی انجام می‌دهیم و خوشبختانه در این مسیر با چالش خاصی مواجه نشده‌ایم، همین که خم می‌شوم و زباله‌ای را از زمین برمی‌دارم، می‌بینم که در رفتار دیگران هم تأثیر می‌گذارد.
فعال محیط‌زیست افزود: خانواده مهم‌ترین نقش را در ترویج فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست دارد و این موضوع را در میان اعضای خانواده خود به‌خوبی مشاهده کرده‌ام.
وی تصریح کرد: بچه‌ها و نسل‌های بعدی باید به‌صورت عملی با طبیعت و حفظ آن آشنا شوند تا این فرهنگ در وجودشان نهادینه شود.
دارابی با اشاره به روز دوم اردیبهشت و مناسبت روز زمین پاک، گفت: معتقد هستم که «زمین پاک» باید مفهومی همیشگی داشته باشد نه فقط محدود به یک روز خاص؛ زمینی که همیشه عاری از زباله باشد، نه تنها در روز زمین پاک.
وی افزود: پیشنهاد دارم در کنار پویش‌های زیست‌محیطی، برنامه‌های تفریحی و تشویقی برای مردم به‌ویژه خانواده‌ها برگزار شود تا مشارکت عمومی افزایش یابد، پیام من به مردم این است که خداوند زمین را پاک و تمیز آفریده برای زندگی من، شما، حیوانات، درختان و گیاهان؛ پس باید مراقب این نعمت الهی باشیم.
فرهنگسازی حفظ طبیعت از دل خانواده آغاز شود
فعال محیط‌زیست و کارمند بازنشسته مرکز بهداشت، با اشاره به سابقه فعالیت‌های محیط‌زیستی خود و همسرش گفت: از سال ۱۳۹۶ به همراه همسرم، عفت دارابی که دبیر بازنشسته و از فرهنگیان استان است، فعالیت‌های داوطلبانه در حوزه محیط‌زیست را آغاز کردیم، ما ساکن شهر اراک هستیم و باور داریم هر فردی در هر جایگاهی می‌تواند نقشی مؤثر در حفظ محیط‌زیست داشته باشد.
علی دارابی افزود: همواره سعی کرده‌ایم فرهنگ پاکسازی طبیعت را ابتدا از درون خانواده خود آغاز کنیم تا فرزندانمان با روحیه مسئولیت‌پذیری نسبت به طبیعت رشد کنند، ما دو دختر داریم که در تمام این سال‌ها شاهد همراهی و آموزش عملی آن‌ها نسبت به اهمیت محیط پاک بوده‌ایم.
وی افزود: خانواده ما تلاش کرده تا در جمع‌های دوستانه و محیط‌های عمومی نیز با جمع‌آوری زباله و نظافت طبیعت، دیگران را به این کار تشویق کند زیرا معتقدیم وقتی مردم ببینند که یک خانواده بدون چشم‌داشت مشغول به چنین فعالیت‌هایی است، این ذهنیت ایجاد می‌شود که پاکسازی طبیعت نه تنها کار دشوار یا خجالت‌آوری نیست، بلکه رفتاری ارزشمند و انسانی است.
دارابی هدف اصلی این فعالیت‌ها را پاسداشت نعمتی دانست که خداوند در اختیار انسان‌ها گذاشته و تأکید کرد: انگیزه اصلی ما از این کارها، پاک و پاکیزه نگه‌داشتن محیط برای انسان‌ها، حیوانات، گیاهان و نسل‌های آینده است زیرا محیط‌زیست سالم، حق همه جانداران است و اگر امروز قدمی برنداریم، فردا جبران آن سخت‌تر خواهد بود.
وی تاکید کرد: فرهنگسازی باید از خانه و از دل خانواده‌ها آغاز شود و اگر هر خانواده‌ای سهم خود را در حفظ طبیعت ایفا کند، به‌زودی شاهد جامعه‌ای خواهیم بود که زمین پاک برای آن یک اصل همیشگی است، نه فقط شعاری در یک روز خاص.
آغاز شعار زمین پاک از درون خانه با تفکیک زباله
مدیر کل محیط زیست استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر به مناسبت روز زمین پاک اظهار کرد: از سال ۱۳۹۹ پویشی با عنوان «مسیر سبز، ایران پاک» در حال اجرا است که طی آن، گروهی از کارگران به پاکسازی حاشیه مسیرهای مواصلاتی و جاده‌ها می‌پردازند.
یوسف یوسفی تصریح کرد: در سال گذشته، این گروه با مشارکت ۸۶ کارگر و طی ۴۷ روز فعالیت، موفق شدند یک هزار و ۸۱ کیسه زباله جمع‌آوری کرده و بیش از ۲۰۰ کیلومتر از مسیرهای جاده‌ای را پاکسازی کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ادامه داد: علاقه‌مندان می‌توانند با واریز کمک‌های مالی به شماره حساب مشخص‌شده، در حمایت از این پویش مشارکت کنند و در کنار این اقدام، گروه‌های مردمی و داوطلبان نیز به‌صورت خودجوش اقدام به پاکسازی محیط‌های طبیعی مانند رودخانه‌ها و مناطق بکر می‌کنند.
یوسفی با تأکید بر اهمیت نحوه دفع زباله‌ها گفت: اصل فعالیت‌های مردمی پاکسازی مورد تأیید اداره‌کل محیط زیست استان است، اما مسئله مهم چگونگی مدیریت و دفع اصولی پسماندهاست که تحت نظارت این اداره قرار دارد.
وی اضافه کرد: در استان مرکزی، سرانه تولید زباله برای هر خانوار حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ گرم در روز است که بخش‌هایی از آن قابلیت استفاده در زمینه کشاورزی و خوراک دام را دارد، از این رو، جداسازی پسماند از مبدأ، اقدامی ضروری است که باید توسط خانواده‌ها صورت گیرد.
مدیر کل محیط زیست استان مرکزی بیان کرد: متأسفانه در برخی از شهرها تفکیک زباله هنوز انجام نمی‌شود و ضروری است نهادهای مسئول در این زمینه وارد عمل شوند، در شهر اراک نیز اقداماتی مانند ایجاد سایت‌ها و کانکس‌هایی برای خرید پسماندهای قابل بازیافت از سوی شهرداری، در حال انجام است تا مردم به تفکیک زباله تشویق شوند.
یوسفی، آلودگی هوا را مهم‌ترین معضل زیست‌محیطی استان دانست و گفت: تاکنون ۱۵ منبع آلاینده مورد بررسی قرار گرفته و ۴ منبع اصلی شناسایی شده است؛ از جمله پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند که به‌تنهایی ۴۴ درصد از سهم آلودگی هوای اراک و شازند را بر عهده دارد و نیروگاه حرارتی شازند با ۱۶ درصد، کارخانه آلومینیوم ایران با ۷.۵ درصد و وسایل نقلیه با حدود ۳۰ درصد سهم در رتبه‌های بعدی آلایندگی قرار دارند.
یوسفی گفت: برای هر یک از منابع آلاینده، برنامه‌هایی جهت کنترل و کاهش میزان آلودگی در نظر گرفته شده که با همکاری دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط باید اجرایی شود.
وی همچنین از اجرای طرح‌هایی برای مقابله با پدیده ریزگردها در اطراف تالاب میقان خبر داد و گفت: تمهیدات لازم در این خصوص در حال پیگیری است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی تاکید کرد: شعار امسال روز زمین پاک «انرژی پاک، زمین پاک» و شعار جهانی آن «زمین ما، توان ما» است، آغاز تغییر از درون خانه‌ها، به‌ویژه با تفکیک زباله، نخستین گام برای حفظ محیط‌زیست و ساختن آینده‌ای پاک‌تر برای نسل‌های بعدی است.