به مذاکرات نه خوشبین باشیم، نه بدبین

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم- پیش از آغاز مذاکرات غیرمستقیم اخیر ایران - آمریکا، برخی مدعی بودند «مذاکره» می‌تواند به نیم‌قرن خصومت 2 کشور پایان داده و مناسبات ایران و آمریکا را وارد مرحله‌ سازنده و صلح‌آمیز نماید.
آنها نه تنها به عمد فراموش کرده‌اند همین 10 سال پیش، مذاکرات با عقب‌نشینی‌های بی‌سابقه دولت وقت (آقای روحانی) به توافق برجام منجر ولی دولت بعد آمریکا از آن خارج شد بلکه با تعمد بیشتر، خروج همین ترامپ از توافقی که تماما به سود آمریکا بود را سانسور می‌کنند.
آنها همچنین به تهدیدات 2-3 ماه اخیر ایالات متحده علیه ایران نیز توجه نمی‌کنند؛ اینکه آمریکایی‌ها نه تنها کم‌ترین فاصله‌ای با ادبیات تهدید نگرفته‌اند، بلکه در چند ماه اخیر، این ادبیات خصمانه‌تر هم شده است.
با این وصف باید گفت مذاکره‌ای که دونالد ترامپ از آن دم می‌زند و حتی حین مذاکرات نیز خصومت ورزیده و ایران را تهدید می‌کند، هیچ نشانه‌ای از تغییر رویه آمریکا در قبال ایران ندارد.
اصولا در حال حاضر با رئیس‌ جمهوری در آمریکا مواجهیم که هم اصرار بر انجام مذاکره دارد؛ هم کشورمان را تهدید می‌کند باید مذاکره به نتیجه برسد.
1- کاش برخی می‌فهمیدند تلاش‌های ترامپ برای مذاکره با ایران، چیزی بیش از یک نمایش نبوده و نیست.
تداوم تهدیدات حین مذاکرات هم از سوی شخص ترامپ و هم از سوی استیو ویتکاف نماینده وی در غرب آسیا و مذاکره‌کننده ارشد ایالات متحده، حامل این پیام است: حتی در صورت رسیدن به یک توافق درباره مسأله هسته‌ای، واشنگتن دست از دشمنی با تهران برنمی‌دارد.
2-برخی حامیان دولت قبل از مذاکرات که هنوز نظام با انجام آن موافقت نکرده بود، می‌گفتند مگر هر مذاکره‌ای باید منجر به توافق شود؟
چه اشکالی دارد برای آنکه در دنیا مخالف گفت‌وگو پنداشته نشویم(!) مذاکره با آمریکا را بپذیریم، ولی زیر بار تحمیل‌های آن نرفته و بدون توافق از مذاکره خارج شویم.
بعضی هم می‌گفتند عدم مذاکره نشانه ضعف ماست و این سبب بروز جنگ می‌شود که خسارت آن بی‌شک بیش از ضرر مذاکره است.
واقعیت آن است در شرایطی که آمریکا، دائم بر خصومت خود علیه ایران می‌افزاید ـ کما اینکه در بزرگ‌ترین ضربه سال گذشته با در اختیار قرار دادن بمب‌های سنگرشکن و فراهم کردن زمینه ترور آیت‌الله «سیدحسن نصرالله» توسط صهیونیست‌ها، موجب شهادت مهم‌ترین و قدرتمندترین متحد ایران در جهان شد - و متحدان مهم ایران در منطقه؛ شیعیان حوثی یمن را همزمان با انجام مذاکرات مورد حملات گسترده قرار داده است، به نظر نمی‌رسد چندان به آداب مذاکره وقعی بنهد.
3-امروز - شنبه 6 اردیبهشت 1404- نخستین دور مذاکرات کارشناسی و سومین دور مذاکرات غیرمستقیم برگزار شد؛ ما در این 2 هفته موضع خود مبنی بر غیرمستقیم بودن مذاکرات را به ترامپ تحمیل و در حقیقت وی را در دنیا تحقیر کردیم.
با آنکه آمریکایی‌ها خود را در موضع برتر می‌دانند و ما را قدرتی ضعیف‌تر از خود می‌پندارند ـ که البته این عقیده آنهاست چون قدرت نظامی بسیار بیشتری دارند؛ در حالیکه اصولا به معنویت، شجاعت و جسارت ما توجه نمی‌کنند که هر عامل مادی را می‌تواند مغلوب اراده خود کند؛ همانطور که 47 سال است این کار را انجام داده - شیوه مذاکره را ما تعیین کردیم؛ محل مذاکرات را هم ما تعیین کردیم.
انتخاب محل برگزاری مذاکرات برد دوم جمهوری اسلامی است که چندان بدان توجه نمی‌شود؛ ما ابرقدرت دنیا را برای مذاکره با خود، تا همسایگی‌مان فراخوانده‌ایم!
اصولا چرا استیو ویتکاف مذاکره‌کننده ارشد آمریکا تقاضا کرد مذاکرات دور دوم در رم برگزار شود؟
چون ایتالیا به آمریکا از نظر مسافت بسیار نزدیک‌تر است تا عمان!
البته آنها پس از هر دور مذاکره که انجام شده، لفاظی کرده‌اند اما اگر تهدید هر کشوری در دنیا را بلرزاند و آن را به تسلیم مقابل آمریکا وادارد، نتیجه مذاکره با ایران را مشخص نمی‌کند و میز مذاکره است که آن را تعیین می‌نماید.
سخنان آنها البته اثبات‌کننده روحیه مستکبرانه‌شان هست و حرف چند روز قبل ویتکاف که «غنی‌سازی صفر ایران» هدف آمریکا از مذاکرات است، چنین معنایی دارد: آنچه ما با ایران انجام می‌دهیم، مذاکره نیست تا چیزی بدهیم و چیزی بگیریم، اساساً ایران در حدی نیست که از ما مطالبه‌ای داشته باشد.
ما از ایران چیزهایی می‌خواهیم که «ناچار است» و «باید» آنها را انجام دهد.
در واقع همان که رهبر حکیم انقلاب یک ماه پیش بدان اشاره فرمودند: «منظور آمریکا از مذاکره، توافق متوازن نیست؛ منظور دیکته کردن چیزی است که می‌خواهد».
در همین چند روز گذشته از مذاکره، سخنان ویتکاف این واقعیت را ثابت کرد و در صورت پافشاری بر این موضوع، مذاکرات در همین هفته‌های نخست، شکست خواهد خورد.
4- وقتی آمریکایی‌ها در حین مذاکراتی که به آن اصرار داشتند، همچنان از نابودی دانش اتمی ایران می‌گویند، از به صفر رساندن صادرات نفت ایران حرف می‌زنند و از کشاندن مذاکرات به موضوعات موشکی، دفاعی و منطقه‌ای دم می‌زنند، در واقع نیتی برای توافق ندارند.
کمترین انعطاف مذاکره‌کنندگان در برابر این فشارها کار کشور را بسیار مشکل‌تر می‌کند.
در این شرایط، اگر ایران بدون روشن کردن طرف‌های آمریکایی، اجازه تداوم لفاظی‌های آنها را بدهد و سهل بگیرد و توجیه کند، در هفته‌های آینده با آمریکایی مواجه می‌شود که توقع دارد ایران به طور کامل به خواسته‌های او تن دهد، مانند برجام عقب‌نشینی‌های متعدد کند و با دادن امتیازات فراوان و بدون کمترین دریافتی از میز مذاکره برخیزد.
5-نکته پایانی آنکه به یاد داشته باشیم آمریکا روز 20 فروردین (یکی دو روز به آغاز دور نخست مذاکرات) چند تحریم جدید علیه شرکت‌ها و افراد ایرانی و اشخاص خارجی‌ای که با ایران همکاری اقتصادی دارند، اعمال کرد.
در دو سه روز گذشته نیز تعدادی تحریم نفتی علیه کشورمان از سوی خزانه‌داری آمریکا اعلام شد یعنی باز هم چند روز تا مذاکرات دور سوم!
از سوی دیگر گفته شده در مذاکرات غیرمستقیم امروز - چه در سطح کارشناسان و چه دیپلمات‌ها - قرار است نمایندگانی از خزانه‌داری ایالات متحده نیز به تیم ویتکاف بپیوندند؛‌ یعنی دقیقا همان وزارتخانه‌ای که کار تحریم را انجام می‌دهد و مردم کشورمان را یک دهه است زیر شدیدترین فشارها قرار داده، به تیم مذاکره‌کننده آمریکا می‌پیوندد!
همچنین ترامپ در گفت‌وگو با مجله «تایم» ضمن ابراز امیدواری به رخ دادن توافق، بار دیگر ایران را تهدید کرد اگر مذاکرات نتیجه ندهد، شخصا رهبری حملات نظامی به ایران را برعهده می‌گیرد.
اینها مواردی است که موجب می‌شود به مذاکرات نه افراطی خوشبین باشیم، نه افراطی بدبین.
توافقی که آمریکا می‌خواهد، اگر توسط دولت پذیرفته شود، ابتدای مشکلات عدیده و حتی بدتر از برجام خواهد بود(بدبینانه) ولی اگر توانایی‌های کشور و دست قدرتمند ایران را ببیند و مذاکره‌کنندگان‌مان بتوانند حق‌ ملت را استیفا کنند ـ که با استقامت و کوتاه نیامدن از اصول و حقوق‌مان، شدنی است ـ گشایش‌های خوبی را با رفع تحریم‌های ظالمانه شاهد خواهیم بود(خوشبینانه).
در عین حال بدانیم با چه موجوداتی در کارزار مذاکرات قرار داریم و بیش از نتیجه دادن یا ندادن مذاکرات، به فکر رفع مشکلات داخلی بویژه سوءمدیریت‌ها باشیم.
سارا هوشمندی
انتهای پیام/