تفاوت‌های بلاک‌چین و اینترنت: آینده‌ای فراتر از ارتباطات سنتی
فناوری با سرعتی سرسام‌آور در حال تحول است. اینترنت از دهه ۱۹۹۰ میلادی تاکنون در زندگی روزمره ما جایگاه ثابتی پیدا کرده است. اما بلاک‌چین به عنوان پدیده‌ای نوظهور، خود را به عنوان فناوری انقلابی معرفی می‌کند که می‌تواند شیوه‌های تعامل و تبادل اطلاعات را متحول کند.
فناوری با سرعتی سرسام‌آور در حال تحول است.
اینترنت از دهه ۱۹۹۰ میلادی تاکنون در زندگی روزمره ما جایگاه ثابتی پیدا کرده است.
اما بلاک‌چین به عنوان پدیده‌ای نوظهور، خود را به عنوان فناوری انقلابی معرفی می‌کند که می‌تواند شیوه‌های تعامل و تبادل اطلاعات را متحول کند.
کد خبر: 710165 | ۱۴۰۴/۰۲/۰۷ ۱۴:۰۵:۰۰
زهرا تجویدی- فناوری با سرعتی سرسام‌آور در حال تحول است.
اینترنت از دهه ۱۹۹۰ میلادی تاکنون در زندگی روزمره ما جایگاه ثابتی پیدا کرده است.
اما بلاک‌چین به عنوان پدیده‌ای نوظهور، خود را به عنوان فناوری انقلابی معرفی می‌کند که می‌تواند شیوه‌های تعامل و تبادل اطلاعات را متحول کند.
سوال اصلی اینجاست: چه تفاوتی میان اینترنت معمولی که همه ما با آن آشنا هستیم و بلاک‌چین که به عنوان زیرساخت نسل جدید اینترنت معرفی می‌شود وجود دارد؟
در اینجا به بررسی این تفاوت‌ها، ساختار هر یک و تاثیر آنها بر آینده دنیای دیجیتال خواهیم پرداخت.
تعریف اینترنت و بلاک‌چین
برای درک تفاوت‌ها، ابتدا باید تعریف روشنی از هر دو مفهوم داشته باشیم.
اینترنت چیست؟
اینترنت شبکه‌ای جهانی از میلیاردها دستگاه است که از طریق پروتکل‌های استاندارد مانند TCP/IP به یکدیگر متصل شده‌اند.
این شبکه به کاربران امکان می‌دهد داده‌ها، فایل‌ها، تصاویر، ویدئوها و هر نوع اطلاعات دیجیتال را به راحتی و با سرعتی بسیار بالا منتقل کنند.
اینترنت محیطی برای ارائه خدماتی چون وب‌سایت‌ها، ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و تجارت الکترونیک فراهم کرده است.
در این سیستم، اطلاعات غالباً از طریق سرورهای مرکزی مدیریت و ذخیره می‌شود و کاربران برای دسترسی به این داده‌ها نیازمند اعتماد به ارائه‌دهندگان خدمات و سرورها هستند.
بلاک‌چین چیست؟
بلاک‌چین یا «زنجیره بلوکی»، نوعی پایگاه داده توزیع شده و غیرمتمرکز است که داده‌ها را در قالب بلوک‌هایی ذخیره می‌کند و این بلوک‌ها به صورت زنجیره‌وار به یکدیگر متصل شده‌اند.
در بلاک‌چین، اطلاعات به گونه‌ای ذخیره می‌شود که تغییر یا حذف آن بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن است.
این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به یک نهاد مرکزی یا واسطه، به طور مستقیم با یکدیگر تعامل داشته باشند و تراکنش‌های خود را ثبت کنند.
بلاک‌چین پایه و اساس بسیاری از ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین است و همچنین در حوزه‌هایی مانند مدیریت زنجیره تأمین، قراردادهای هوشمند و رأی‌گیری الکترونیکی کاربرد یافته است.
تفاوت‌های اساسی میان بلاک‌چین و اینترنت
پس از ارائه تعاریف ابتدایی، می‌توانیم تفاوت‌های بنیادین میان اینترنت و بلاک‌چین را در چند محور اصلی بررسی کنیم:
۱.
ساختار متمرکز در مقابل ساختار غیرمتمرکز
یکی از تفاوت‌های کلیدی میان اینترنت و بلاک‌چین در نوع ساختار آنها نهفته است.
اینترنت به طور سنتی بر پایه مدل‌های متمرکز ساخته شده است.
به عنوان مثال، اطلاعات موجود در یک وب‌سایت روی سرورهای خاصی ذخیره شده و مدیریت این اطلاعات توسط مالکان آن سرور انجام می‌شود.
کاربران برای دسترسی به این اطلاعات نیازمند اعتماد به این واسطه‌ها هستند.
در مقابل، بلاک‌چین بر اساس یک مدل غیرمتمرکز عمل می‌کند.
در بلاک‌چین هیچ نهاد مرکزی کنترل کامل داده‌ها را در اختیار ندارد.
تمامی اطلاعات میان شرکت‌کنندگان شبکه توزیع شده است و هر گره (node) نسخه‌ای از کل داده‌ها را ذخیره می‌کند.
این توزیع شدگی، امنیت و شفافیت بیشتری ایجاد می‌کند.
۲.
مدیریت داده‌ها
در اینترنت سنتی، مدیریت داده‌ها غالباً توسط نهادهای متمرکز مانند شرکت‌های فناوری، بانک‌ها یا دولت‌ها انجام می‌شود.
این نهادها قدرت تغییر، ویرایش یا حذف داده‌ها را دارند.
به همین دلیل مسائلی چون سانسور اطلاعات، نقض حریم خصوصی و حملات سایبری به سرورها شایع هستند.
در بلاک‌چین، داده‌ها پس از ثبت در بلوک‌ها غیرقابل تغییر می‌شوند.
هیچ فرد یا نهادی به تنهایی نمی‌تواند داده‌ها را ویرایش یا حذف کند.
برای تغییر اطلاعات، اجماع اکثریت شرکت‌کنندگان شبکه لازم است.
این ویژگی بلاک‌چین را برای ذخیره اطلاعات حساس و حیاتی مناسب می‌کند.
۳.
نقش اعتماد و واسطه‌ها
یکی از تفاوت‌های مهم دیگر، نحوه مدیریت اعتماد است.
در اینترنت، کاربران باید به واسطه‌هایی مانند گوگل، فیسبوک یا بانک‌ها اعتماد کنند تا تراکنش‌های خود را انجام دهند یا اطلاعات خود را ذخیره نمایند.
این وابستگی به واسطه‌ها، ریسک‌هایی مانند سوءاستفاده از اطلاعات شخصی یا اختلال در ارائه خدمات ایجاد می‌کند.
بلاک‌چین مکانیزمی فراهم کرده است که در آن اعتماد به جای واسطه‌ها، بر مبنای رمزنگاری، ریاضیات و شفافیت شبکه شکل می‌گیرد.
این بدان معناست که کاربران می‌توانند بدون نیاز به اعتماد به یک نهاد ثالث، به امنیت تراکنش‌های خود اطمینان داشته باشند.
۴.
امنیت
امنیت یکی از موضوعات حیاتی در مقایسه بین اینترنت و بلاک‌چین است.
اینترنت با وجود پیشرفت‌های امنیتی فراوان، همچنان در معرض تهدیدهای گوناگونی از جمله هک سرورها، دزدی اطلاعات، فیشینگ و بدافزارها قرار دارد.
علت اصلی این آسیب‌پذیری‌ها، تمرکز داده‌ها در نقاط محدود و قابل هدف قرار گرفتن است.
بلاک‌چین به دلیل ساختار غیرمتمرکز و استفاده گسترده از رمزنگاری، امنیت بیشتری ارائه می‌دهد.
برای حمله موفق به یک بلاک‌چین عمومی مانند بیت‌کوین، هکر باید بیش از ۵۰ درصد از قدرت محاسباتی شبکه را تحت کنترل بگیرد که از لحاظ عملیاتی و اقتصادی کاری بسیار دشوار و هزینه‌بر است.
۵.
شفافیت
اینترنت در بسیاری از موارد فاقد شفافیت است.
کاربران معمولاً نمی‌دانند که داده‌هایشان چگونه و توسط چه کسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مقابل، بلاک‌چین با ثبت تمامی تراکنش‌ها در یک دفترکل عمومی، شفافیتی بی‌سابقه ایجاد می‌کند.
هر کس می‌تواند تراکنش‌های انجام شده را مشاهده کند، هرچند که هویت کاربران اغلب به صورت رمزنگاری شده باقی می‌ماند.
۶.
مقیاس‌پذیری و سرعت
یکی از مزیت‌های بزرگ اینترنت معمولی، سرعت بالا و مقیاس‌پذیری آن است.
اینترنت می‌تواند در عرض چند ثانیه حجم زیادی از داده‌ها را در سراسر جهان منتقل کند.
سیستم‌های مبتنی بر بلاک‌چین به دلیل نیاز به اجماع در میان گره‌ها و ثبت کامل اطلاعات در زنجیره، معمولاً سرعت پایین‌تری دارند.
هرچند پیشرفت‌هایی مانند بلاک‌چین‌های لایه دوم (مثل لایتنینگ نتورک) و الگوریتم‌های اجماع جدید مانند Proof of Stake، این مشکل را تا حد زیادی حل کرده‌اند، اما همچنان برای مقیاس‌پذیری در ابعاد کلان چالش‌هایی وجود دارد.
کاربردهای اینترنت و بلاک‌چین
با درک تفاوت‌های بنیادی، می‌توانیم به کاربردهای مختلف هر یک بپردازیم.
کاربردهای اینترنت
ارتباطات: ایمیل، شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها
تجارت الکترونیک: فروشگاه‌های آنلاین مانند آمازون
سرگرمی: پخش فیلم، موسیقی، بازی‌های آنلاین
آموزش: آموزش مجازی، دسترسی به منابع علمی
دولت الکترونیک: خدمات آنلاین دولتی، پرداخت مالیات، درخواست ویزا
کاربردهای بلاک‌چین
ارزهای دیجیتال: بیت‌کوین، اتریوم، استیبل‌کوین‌ها
قراردادهای هوشمند: قراردادهایی که بدون نیاز به واسطه به طور خودکار اجرا می‌شوند
مدیریت زنجیره تأمین: ردگیری محصولات از مبدا تا مقصد
هویت دیجیتال: ایجاد هویت‌های قابل تایید و غیرقابل جعل
رأی‌گیری الکترونیکی: سامانه‌های رأی‌گیری امن و شفاف
آینده بلاک‌چین در مقایسه با اینترنت
برخی تحلیل‌گران بلاک‌چین را با ظهور اولیه اینترنت مقایسه می‌کنند.
همان‌طور که اینترنت در ابتدا بیشتر به عنوان یک فناوری سرگرمی دیده می‌شد و سپس کل اقتصاد جهانی را تغییر داد، بلاک‌چین نیز می‌تواند ساختارهای بنیادی مالی، حقوقی، سیاسی و اجتماعی را متحول کند.
با گسترش بلاک‌چین، ممکن است شاهد پیدایش اینترنت ارزش باشیم؛ جایی که نه تنها داده‌ها، بلکه ارزش‌ها، دارایی‌ها و قراردادها به صورت دیجیتال و بدون واسطه مبادله شوند.
در این سناریو، قدرت به جای متمرکز بودن در دست چند شرکت بزرگ فناوری، به صورت توزیع شده میان کاربران اینترنت تقسیم می‌شود.
سخن آخر
در نهایت، اگرچه اینترنت و بلاک‌چین هر دو به عنوان فناوری‌های انقلابی شناخته می‌شوند، اما ماهیت و نقش آنها در دنیای دیجیتال تفاوت‌های اساسی دارد.
اینترنت، انقلابی در زمینه ارتباطات جهانی ایجاد کرد و دسترسی به اطلاعات را برای همه مردم ممکن ساخت.
در مقابل، بلاک‌چین آمده است تا لایه‌ای جدید از اعتماد، شفافیت و مالکیت را بر بستر ارتباطات دیجیتال اضافه کند.
این دو فناوری به جای آنکه رقیب یکدیگر باشند، می‌توانند به صورت مکمل عمل کنند؛ اینترنت برای انتقال سریع اطلاعات و بلاک‌چین برای تضمین امنیت، شفافیت و اعتماد در این فرایند.
آینده جهان دیجیتال بدون شک ترکیبی از این دو فناوری خواهد بود؛ آینده‌ای که در آن کاربران بیش از همیشه بر داده‌ها، دارایی‌ها و تصمیمات خود کنترل خواهند داشت.